"RAFİQ TAĞIDAN ORXAN PAMUK ÇIXACAQMI?"

Hikmət Carçılı
hchikmet@gmail.com

      Əlvan Kəbirliyə cavab

Əlvan Kəbirli məqaləsində Rafiq Tağı haqqında cəmiyyətə bir sual verib. “Rafiq Tağıdan Orxan Pamuk çıxacaqmı?” sualı başlıq kimi kullanılan həmin yazıda Əlvan bəy çox sərt çıxış edir. Çox ciddi təəssüfləri ilə cəmiyyətin gözündə yaxşı, cəmiyyətin işinə yarayan bir yazar kimi görünməyə çalışır. Lakin bu istək onun əvvəlki yazılarında daha güclü idi, nəinki Rafiq Tağının başına gələnlərdən yazanda. Əksinə bu yazı Azərbaycan cəmiyyətində hələ yeni-yeni formalaşmağa başlayan azad fikrin yaradanlarının öncüllərindən olan Rafiq Tağıya qarşı qərəzli mövqedə durur. Bu isə onun kimi dəyərli qələm sahibini digər AZAD SÖZ üçün yanıb tutuşanların gözündən sala bilər.
Əlvan müəllimin Rafiq TAĞI haqqında söylədiklərindən sitatlar və şəxsi münasibətim: 1.Təəssüf ki, Salman Rüşdü (“Şeytan ayələri”ni yazan ) Bakıya “gəldi”, özü də təkcə rus dilinə çevrilmiş əsərləri ilə deyil, həm də başabəla ardıcılları ilə.
Yazıçı Radiq Tağı müstəqil Azərbaycan respublikasının paytaxtın da nəşr olunanqəzetlərin birində götürüb yazdı ki, “islam dininin Azərbaycan xalqına vurduğu zərəri heç nə ilə müqayisə etmək olmaz( xatırladaq ki, “Sənət” qəzetində dərc olunmuş və həbsə alınmasına gətirib çıxarmış yazısı bundan sonra peyda olub ). Onun bu yöndə “məntiqi” və “arqumentləri” islam dininin Azərbaycan xalqına bəxş etdiklərinin müqabilində o dərəcə əsassız və kustar görünür ki, əlavə nəsə deməyə ehtiyac duymadım. Bircə onu düşündüm ki, gör dünya nə günə qalıb- ingilis, xristian U.Montqoneri Uott “İslamın orta əsrlər Avropasına təsiri” adlı fundamental əsər yazaraq dünyaya yayır, azərbaycanlı, “müsəlman” R.Tağı isə əhalisinin doxsan altı faizini müsəlman təşkil edən bir məmləkətdə islama qarşı dionki xotluq edir?”
Əlvan müəllimə cavab: Əgər U.Monteqomeri Uott Azərbaycan vilayətində olanlardan xəbərdar olsaydı bəlkə də öz əsərinə düzəliş edərdi. Belə ki, islamın Azərbaycana gətirdiyi çirkinlikləri, mollaların kələyini görən heç bir adam məhz Rafiq Tağı kimi edərdi, yəni çirkinliklərə dözməzdi. Ikincisi islamın Azərbaycana zərəri ona görə heç nə ilə müqayisə oluna bilməz ki, ən azından islam bizi yenə həmin fanatik mollaların sayəsində Avropa mühitindən yüz illərlə geri saldı; arvadlar çarşab geyinməli, kişi ilə üzü açıq halda oturmamalı idi.
Hörmətli Əlvan müəllim, islam ehkamlarına qarşı mübarizə aparan Axundovların, Molla Nəsrəddinlərin, Ə. Hüseynzadələrin yazdıqlarının əksini fikirləşməyiniz məni qəhərləndirdi. Əlvan müəllim bütün təəssüflərinə və Rafiq Tağının yazdıqlarından üzüldüyünə rəğmən “müəyyən təskinliyinin də”olduğunu yazır.
2. “onun “Sənət”qəzetində dərc etdirdikləri ölkə dindarlarının açıq narazılığı ilə qarşılandı və hətta bəzi dini icmalar qanuni sərhədləri aşaraq ekstremist bəyanatlar verdilər, nəticədə Rafiq Tağınınhəbsi qaçılmaz oldu”.
Cavab: Əlvan bəy, əgər siz Şeyülislam Allahşükür Paşazadənin dinə rəhbər olduğu ölkədə yaşayan əksər təfəkkürsüz din xadimlərinin tərəfini saxlayəırsınızsa, hər cümlənizdə onların mövqeyindən çıxış edirsinizsə,( nə qədər şəxsi fikriniz olsa da ) bunun sizin cəmiyyətdə qazandığınız bir para hörmətinizə qarşı özünüz tərəfdən tuşlanmış bir silah hesab edirəm qələminizi.
3. Əlvan müəllim,Orxan Pamuk ( Türkiyəli nobel mükafatçısıolan, yazıçı-M.) haqqında yazırsınız ki, “o, türk-müsəlman ədəbi aləminə bir “xəstəlik” gətirdi,”Orxan Pamuk xəstəliyi” adlandırardıq onu. “Osmanlı imperiyasında bir erməni və otuz min kürd qətlə yetirilib”. Bir də yazırsınız ki, “ bu faktı heç bir tarixçi dilinə gətirməyib”. Bu fikri tam təkzib edən kitab ortaya qoya bilərsinizmi?
Deyirsiniz “Orxan Pamuku “böyük yazıçı”adlandırmaq olmaz. Türkün dörd cildlik “Kırmızı” şanlı kitabına əks olaraq “ KARA” adlı keçmişdə nə olsa da XXI əsrdəhər addımında insan səhvlər, günün reallıqları ilə ürək bulandıran Türkiyədən yazan yazıçı böyük yazıçı deyil məgər? Qaldı ki, “Rafiq Tağıdan Orxan Pamuk çıxacaqmı?”sualına .
Birincisi Rafiq Tağı Orxan Pamukdan da tanınmış yazar ola bilərdi. Əgər Azırbatycan cəmiyyətində tərcümə sahəsi kifayət qədər inkişaf etmiş olsaydı. Bu isə görünür hələ yüz ildən sonra ola bilər. Onda da Rafiq bəy kimi yazar olacaqmı məlum deyil Sonda isə Əlvan müəllim sizə bir məsləhət verim: Cəmiyyətə sual verəndə elə adam haqqında sual verin ki, onun haqqında düşünəndə hamı sizin kimi düşünsün Bu qədər.