Dəmir Əhmədov Rasim Qaracanın "Əgər ən yaxın dostun" hekayəsi barədə

                                                 enyeniedebiyat.com-da şərh

Cox Rasim Qaraca-Rasim Qaraca deyirdiler, axir ki, bu meshuri-cahan yazardan (deyilene gore, hem de shairdi) bir hekaye oxudum. Bilirem, yene Rasim Qaraca-Rasim Qaraca deyenler, hetta ondan numune getirenler olacaq. Qoy olsun, mense oz fikrimi yazacam. 
Hekaye bashdan-ayaga ziddiyyetdi. Sanki muellif bilerekden bele coxsayli uyushmazliq ve ziddiyyetlerle hekayesini zenginleshdirib. Materiala beled deyil, ele bil kiminse gopunu kocurub. Hekayenin bir yerinde bele bir cumleni oxuyanda kiminse gopu meselesini yaqinleshdirdim. "Çayxananı sökmədilər, ancaq bələdiyyə idarəsi çayxanaya yaxın bir yerdə tualet tikib Asifdən canını qurtardı".
Azizim muellif! Bele de olmaz axi. Gozelim Azerbaycanda belediyye institututu 90-ci illerin sonunda yaradilib. Sehv elemiremse belediyyeye ilk seckiler 99-cu ilde kecirilib. Bu hekayedeki ehvalatsa 90-ci illerin evvellerinde vaqe olur.
Daha sonra, hekayenin evvelinde qehreman merhum dostu haqda deyir: "Asifin müsibəti dizimizi qapağını qırmışdı. Əzrayılın dəryazı onunla birlikdə bizi də biçmişdi". 
Ortada yene hemin merhum haqda bele yazir: "Bizi fəzilət deyil, qarın birləşdirirdi, üst-üstə götürsək, ömrümüzün neçə ilini çörək növbələrində keçirmişdik". Axira yaxin ise: "Hə, Asif bu gözəlçə ilə culaşandan sonra get-gedə bütün dostlardan soyudu".
Bu cumlenin, elbette, redakteye ehtiyaci var: "Dostumun ölümünə bəraət verəcək böyük gözəliyin nişanələrini qızmar məzarlıq səhnəsində özünün ən kədərli şərqisini ifa etməyə girişmiş bu gənc qadında arayırdım".
Merhumun sevgilisi olan mugenni Govher axiracan belli olmur ayagisursuhken, heyatinin menasini qilcalarinin arasinda tapmish birisidi, yoxsa nese her halda mezmunu olan bir qadindi... Onunla Asifin munasibetlerinin de hansi motive direndiyi belli deyil. Govherin zahiri gorkeminin tesvirine baxin: " Doğrudan da gözəl idi. Ancaq bəlkə də yolunda həyatından keçəcəyin bir gözəlik deyildi bu gözəllik. Fəqət ehtiraslı idi, qadınlığını dərk etmiş, öz qiymətini bilən, həyatda öz istədiyini almağı bacaran bir tip". Sevgilisinin (?) qebrini qazmaga gelmish ve ciddi cehdle torpaq qaziyan (bele teqdim olunur) bu qadin bilinmir gozeldi, ya yox, amma muellif inanir ve oxucusunu da inandirmaga calishir ki, "feqet ehtirasli idi..."
Daha bir anlashilmazliq. Azerbaycanda yashadigimdan bu olkenin adet-enesinden xeberim var. Qebir qazila-qazila mollanin Yasin oxudugunu yalniz bu hekayeden eshitdim. Bildiyime gore, Quran olu basdirilanda oxunur, her halda bosh qebir ucun mollanin Quran oxumasi ola bilsin yalniz muellife gerek olub.
Sonda muellife ugurlar arzulayiram. Zennimce hekayenin bir de ishlenmesine ehtiyac var
Guman edirem ki, sherh yerleshdirilecekdir!