Əvəz Zeynallı ilə Elbrus Ərudun mübahisəli müsahibəsi

“Xural” qəzeti “Qafqazinnfo”nun baş direktoru Elbrus Əruddan qəzetin dörd nömrəsində dərc edilən geniş müsahibə alıb. Bu müsahibəyə Əvəz Zeynallı ilə Elbrus Ərudun mübahisəsi də demək olar. Həmin müsahibəni bir neçə gün əvvəl oxuculara təqdim etmişdik. Lakin saytın naməlum şəraitdə bazasının itməsi nəticəsində bu yazı da silinmişdi. İndi həmin müsahibəni yenidən öz yerinə qoyuruq. 

Elbrus Ərud. Bu cavan oğlan mətbuata gəldiyi ilk gündən diqqətimizi çəkənlərdəndir. Əminliklə söyləmək olar ki, bir zamanlar – elə indi də – «Xural» qəzetinin mətbuatda etdiklərini onun simasında internet sahəsində müşahidə edirik. Onun rəhbərlik etdiyi «qafqazinfo» ənənəvi xəbər portallarını küncə sıxışdırıb. Reytinq pillələrində aramla və durmadan irəliyə doğru gedir və bunu biləyinin haqqı, alnının təri ilə edir. Bəlkə elə buna görədir ki, Elbrus Ərudun bu əsərinə indi çoxlarını şərik edir mətbuat və həmkarlarımız. Amma bir şey dəqiqdir ki, onun xəbər portalı – «qafqazinfo» hələlik müstəqildir və onundur – Elbrusundur…
Onunla tanışlığımız çoxdan olsa da, «qafqazinfo»da bir deputatın əleyhimizə yazısını yayınlamaqla professional müstəvidə yenidən tanış olduq. Bizim aramağımızı gözləmədi Ərud. Telefon etdi və «Cavab haqqı»mız olduğunu bildirdi. Zatən düşünürdük və təbii ki, qəzetimizə verdiyimiz yazını həm də ona göndərdik. Yazıda elə məqamlar vardı ki, onu yayınlamaq yalnız və yalnız müstəqil adamların işi ola bilərdi. Elbrus Ərud Əvəz Zeynallının yazısını olduğu kimi yayınladı və «qafqazinfo»nun kimsənin olmadığını bir daha gözlərimizdə sübut etdi. Onu redaksiyamıza dəvət etdik və danışdıq…
Diktafonun nasazlığına baxmayaraq, müsahibənin tam istədiyimiz kimi yazılmamasına baxmayaraq, yenə möhtəşəm bir müsahibə alındı. Azərbaycan mediasının iri quruluşlarının haradan haraya gəldiyini bir daha dartışdıq və ünvanına səslənən fikirlərə cavab haqqı tanımaqla həmkarlarımız haqqında müxtəlif yanaşmaların şahidi olduq. Bir daha yəqin etdik ki, mətbuata – məxsusən internet mətbuatına gələn Elbrus Ərud kimi həmkarlarımızı dəstəkləmək və onların yanında olmaq lazımdır. Onlar – müstəqillər nə qədər çox olarsa, o qədər yaxşı olar və müstəqillər bizim hamımızın ağır günlərimizdə bizə dayaq olacaqlar.
Azərbaycan mətbuatının böyük gələcəkli imzalarından biri Sizin qonağınızdır, Əziz Oxucu!
Müsahibimiz «qafqazinfo»nun gənc sahibi Elbrus Əruddur…


Elbrus Ərud: “APA-nın azadlığını itirməsinə könüllü zorlanma da demək olar” 


Sənin bir kitabın var – “Yaza bilmədiklərim”… 
- Hə, var.


Yaza bilmədiklərin çox olduğu üçünmü APA-dan getdin? 
- Əla sualdır (Gülür…) Əgər mənim APA-dan getməyimin 10 səbəbi varsa, onun birinin bu olduğunu hesab eləmək olar.


Biri budursa, bəs qalan 9-u hansılardır? 
- Bunları bir-bir saya bilərəm. Ancaq bunların hamısı keçmişdə qaldığına görə, təkrar qayıtmaq istəmirəm. APA artıq mənim üçün keçilmiş yoldur. Və bu yolu təkrar getmək o qədər də xoş deyil. Qısacası, mənim də öz potensialımı göstərməyə haqqım var və buna görə də “qafqazinfo”nu yaratdım.


Amma səni Vüsalə Mahirqızına ən yaxın adam bilirlər. Hətta deyirlər ki, “qafqazinfo” da onundur…
- Mən həmişə demişəm, Azərbaycanda 3 yaxşı baş redaktor varsa, onun biri də Vüsalə xanımdır. Bəlkə də o elə edə bilərdi ki, mən heç bir yerə getməyim. Ancaq giley-güzar kimi çıxmasın, onun əvəzinə qərar vermək səlahiyyətim yox idi. APA mənə çox şey verib. Mən xəbərə gözümü orada açmışam və öyrənmişəm. Amma mən də APA-ya çox şey vermişəm. Bu barədə uzun danışmaq istəmirəm, keçək mənim indiki işimə…


Kimindir “qafqazinfo”? Hərə bir şey deyir?.. Sizi ən müxtəlif cinahlara bağlayanlar var… Biri Şeyx Allahşükür Paşazadənin, biri Adil Əliyevin, bir başqası isə Hadı Rəcəblinin adını çəkir…
- Əmin ola bilərsiniz ki, heç də belə deyil. Tam əminliklə deyirəm. Adı çəkilən hər üç siyasi xadimlə şəxsən tanışlığım və dostluğum var. Onlardan ən kritik vaxtlarda müsahibələr götürmüşəm. Kaş ki, dediyiniz kimi olaydı və onlardan hansısa birinin olaydı “qafqazinfo”… Əslində, sayta baxanda onun kimə məxsus olduğu görünür. Yəni mənə məxsusdur. Artıq 8 aya yaxındır ki, “qafqazinfo” yaranıb və mən əsl azadlığın nə olduğunu hiss edirəm. APA İnformasiya Agentliyi yeni yarananda da bizim buna oxşar azadlığımız var idi. Hətta Qənimət Zahid aclıq elan edəndə Əli Həsənovdan bu məsələyə münasibət öyrənmişdim…


Yadımdadır, aləm bir-birinə dəymişdi…
- Hə… Əli Həsənov demişdi ki, “qarın onun, mədə onun, özü bilər, getsin nə istəyir eləsin…” Bunu mən APA-da yazmışdım. Amma indi belə bir şeyi APA-da yazmaq mümkündürmü? Əlbəttə, yox.


İndi APA-da çox şeyləri yazmaq mümkün deyil. Niyə? 
- Bu siyasət də bizim jurnalist kimi vərdiş etdiyimiz xüsuslara uyğun gəlmir. Biz azad doğulmuş insanlarıq və APA-nı da elə azad doğmuşduq. Azad insanların tədricən köləyə çevrilməsi, azadlıqlarını qurban vermələri mənə uyğun olan bir şey deyil. Mən bunu istəmədim. Köləyə çevrilmək istəmədim.


Amma çevrilənlər çox oldu, eləmi? APA da köləyə çevrildi? 
- Çevrilmək deyəndə bunu hamı hiss edir. Artıq hamı çox yaxşı dərk edir ki, APA əvvəlki APA deyil.


O da köləyə çevrildi, yoxsa yox? 
- (Gülür…) APA öz azadlığını könülxoşluğu ilə itirməyib – bütün azadlıqlar kimi. Əslində, buna könüllü zorlanma da demək olar…


Demək sizin əliniz o kölə “qanı”na batmadı?.. 
- Xeyr, mənim əlim o qana batmadı (gülür…) Jurnalistin funksiyası nədən ibarətdir ki? Hansısa tədbirə getsin, olanları yazıb gətirsin. Mən demirəm ki, mənim fəaliyyətimi orada məhdudlaşdırırdılar. Mən APA-da işləyən zaman İsa Qəmbərdən müsahibə götürmüşdüm və gətirəndə dedim ki, bu müsahibə getməlidir və getdi də… Bu gün o tərəfdəki (hakimiyyətyönlü mətbuatı nəzərdə tutur – Red.) mətbuatın içərisində olanların ən normalı APA-dır…


O da ayrı məsələdir ki, onların hansı daha sərbəstdir? Bir şeyi başa düşə bilmirəm. Ölkənin ən böyük oliqarxlarından biri olan Kəmaləddin Heydərovdan bir jurnalist kimi yazmamaq nə qədər düzgün bir hərəkətdir? Siz məsələn, heç yazmamısınız…
- Kəmaləddin Heydərovdan yazmağın özü də jurnalistika deyil axı…


Təbii ki… Amma ümumiyyətlə, bu adam haqda heç nə yazmamaq da jurnalistika deyilaxı…
- Məsələn, biz nə yazmalı idik ki?


Məsələn, “korrupsioner”, “oliqarx”, ən azı “monopolist-inhisarçı”, “rüşvətxor” yazmaq olardı… Bəlkə Kəmaləddin müəllim bunlardan heç biri deyil?.. 
- Əfəndim, biz xəbər agentliyi idik. Biz yalnız hər hansı bir xəbəri əldə edərkən onun haqqında yazırdıq.


Yüzlərlə şikayətçi insan var ki, Kəmaləddin Heydərovun siyasətinin qurbanına çevriliblər. Onları heç bir mətbu orqan yaxına buraxıb dərdlərini dinləmir. Bu bəyəm xəbər deyil? Siz bilirdiniz ki, binalar yanır, insanlar fəryad qoparırlar? Onu elə işıqlandırırdınız ki, nə şiş yanırdı, nə kabab…
- Xeyr. Biz uçan və yanan binalar haqqında ilk olaraq yazmışıq. APA-da yazmışıq.


Amma necə yazmısınız? Gəlin bu mövzunu müzakirəyə çıxarmayaq. Çünki Kəmaləddin Heydərov haqqında yazmamağın müdafiəsi yoxdur…
- Tutaq ki, Kəmaləddin Heydərovdan yazmamağımızı anladıq. Axı biz heç Ziya Məmmədovdan da yazmırdıq. Vergilər nazirindən yazırdıq? Yox… Digər nazirlərdən yazırdıq? Yox… Ramil Usubovdan yazırdıq? Yox…


Onda mən sizdən soruşa bilərəm, siz necə azad jurnalistika ilə məşğul olmusunuz ki, ölkənin ən aparıcı monopolist-oliqarxları, güc strukturlarının rəhbərləri haqqında heç nə yazmamısınız? 
- Çünki biz onları xəbər gözündə görmürük. Biz hər gün yaza bilmərik ki, “Kəmaləddin Heydərov baş nazir gəlir”, “Kəmaləddin Heydərov Rövnəq Abdullayevə qarşı”, “Kəmaləddin Heydərov Bəylər Əyyubovu çökdürür”, “Bəylər Əyyubov filan nazirin evini yıxdı” və s.


Mən özüm də o cür xəbərlərin yazılmasının əleyhinəyəm. Amma siz də Azərbaycanın ən iri xəbər portalı olaraq ciddi analitik araşdırma ortaya qoya bilərdiniz…
- Nə yazmalı idik. Deyin, biz nə yaza bilərdik?


Məsələn, Əzizbəyov metrosundan hava limanına gedən yolun yenidən qurulmasına 350 milyon manat pul xərclənib. O pulun iqtisadi əsasları varmı? Siz bunu araşdıra bilərdiniz. Məsələn, “Heydər Əliyev Mərkəzi”nə 400 milyon manat pul xərclənir. Azad, müstəqil jurnalistika ilə məşğul olan adam kimi onun araşdırmasını apara bilərdinizmi? Bilərdiniz…
- Yaza bilərdik. Amma mən sizə onu demək istəyirəm ki, biz sırf xəbər çatdırmaqla məşğuluq. Mənim özüm heç bir zaman analitika ilə məşğul olmamışam.


Mən də məhz belə şeyləri soruşuram…
- Nə ürəyiniz istəyir, soruşun. Mən onu demək istəyirəm ki, biz yalnız xəbər işi ilə məşğuluq. Əslində, indi öz işimi qiymətləndirməliyəm, amma yenə də APA haqqında danışıram. Biz radikal agentlik deyildik…


Prezidentin 14 yaşlı oğlunun Dubayda 44 milyon dollara villalar alması xəbərdir, yoxsa yox?
- Xəbərdir!


Bəs onda APA niyə bu xəbəri yaymadı? 
- …


Nə isə…
- Yox, yox. Mən fikrimi çatdırmaq istəyirəm. Bayaq dediyim kimi, azadlığın köləliyə çevrilməsi belə məsələlərdə də özünü göstərə bilər. Amma bir daha deyirəm ki, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev yox, İsa Qəmbər olsaydı, yenə də bu faktla üzbəüz qalacaqdıq. Mən hesab eləmirəm ki, o zaman APA İsa Qəmbərin villalarını açıqlaya biləcəkdi. Çünki APA-nın yönü, stili, məqsədi ayrı şeydir…


Nədir?
- Bizim redaksiyaya heç bir vaxt o tipli xəbər daxil olmayıb. Səmimi deyirəm. Bilmirəm, sizə bəlkə gəlir, amma bizə ümumiyyətlə, gəlmirdi. Ancaq kiçik xəbərlər gəlirdi.


Xəbərin ayağı olmur axı. Küçəyə çıxıb xəbəri göydə qapmaq olur. Məsələn, hər gün getdiyin yeni döşənmiş asfalt yolun yağışdan sonra bərbad vəziyyətə düşdüyünü sən də, mən də görürük. Bunun özü xəbər deyilmi ki, niyə milyonlarla manat dövlətin pulunun xərcləndiyi yol bu qədər keyfiyyətsiz çəkilib və bunda məsuliyyətli olan məmurlar niyə cəzalandırılmırlar? 
- Biz informasiya agentliyiyik…


Bəylər Əyyubovun qardaşı oğlu Ramil Usubovun kürəkənini tapança ilə vurdu. Bu xəbərdir, yoxsa yox? 
- Xəbərdir, bunların hamısı xəbərdir…
-
Bu xəbər sizin agentliyə necə və nə vaxt daxil olmalıdır ki, siz onu verəsiniz? 
- Sizə bir şeyi deyim. Agentliklərdən biri xəbər yaymışdı ki, Hacıbala Abutalıbov işdən çıxarılacaq…
Ola bilər, yanlış olsun. Ola bilər, o xəbərdən sonra Hacıbala Abutalıbova bir müddət əl dəyməsinlər. Hər şey ola bilər…
- Amma agentlik hər hansı bir “etibarlı mənbə”nin sözlərinə inanaraq belə bir xəbəri yaya bilərmi?


Bir daha deyirəm, ola bilər, xəbər yanlış olsun. Təbiidir…
- Yüzlərlə abunəçisi, Oxucusu olan bir agentlik yanlış xəbərə istinad etməməlidir. Mən demirəm ki, APA ideal agentlikdir, xeyr. Sadəcə APA o prinsipləri nəzərə alaraq heç bir vaxt əmin olmadığı mənbəyə istinad etmir. Mən olsaydım, belə bir informasiyanı verərdim. Çünki mən o jurnalist deyiləm ki, xəbərə məhdudiyyət qoyum. Düzdür, APA-da çalışdığım son zamanlarda belə bir məhdudiyyəti hiss edirdim. Son bir-iki il ərzində müstəqilliyimin çevrəsinin daraldığını hiss edirdim. Amma bir daha bu fikrimi əminliklə söyləyirəm. Hələ Vüsalə Mahirqızı çox yaxşı rəhbərdir ki, bu cür məhdudiyyətlərlə APA-nı o statusda saxlaya bilir. O da onun xarakterindən, dəli-doluluğundan irəli gəlir. Azərbaycanda bu dəqiqə çox az jurnalist, çox az media qurumu tapmaq olar ki, o balansı saxlasın.


Təbii, elə keyfiyyətlər var ki, onları eyni cəbhədə vuruşub saxlamaq mümkün deyil…
- Müxalifət mətbuatının özünü götürək. Bu müstəqillik həmin mətbu orqanlarda varmı? Onlar müstəqillik baryerlərini qoruyub saxlaya bilirlərmi? Hakim mətbu orqanlar nə qədər hakimiyyətin müsbət keyfiyyətlərini önə çəkirsə, müxalifət mətbuatı da onun yalnız mənfi tərəflərini yazmalıdır. Yəni qızıl ortanı saxlaya bilən, baryeri aşmayan heç bir mətbu orqan yoxdur. Mənimlə razılaşırsınızmı? “Yeni Müsavat” kiminsə haqqında nəsə yazanda dərhal deyirlər ki, “qəsdən belə yazır, çünki kimsə sifariş verib”. Yəni mətbuatın öz statusunda qalması, baryeri aşmaması çox çətin bir şeydir. Əsas odur ki, APA var və buna görə də sevinmək lazımdır. Çünki APA xəbər məkanında öz yerini tutub. Nə qədər belə agentliklərimiz çox olarsa, o qədər rəqabət olacaq və xəbər də durulacaq. Mən inanıram ki, APA daha müstəqil və azad, obyektiv olmağı istərdi. O, məhdudiyyətsiz bütün xəbərləri öz səhifələrində çatdırmaq istərdi. Çünki bu, agentliyin işinə yalnız müsbət təsir göstərə bilərdi. Əgər belə xəbərləri yaya bilmirsə, bunun da məlum səbəbləri var. Elə götürək “qafqazinfo”nu…


Sizdə vəziyyət necədir? Siz də belə xəbərləri yaya bilmirsiniz? 
- Mən hesab edirəm ki, Azərbaycanda son damla qanıma qədər mübarizə aparıb, agentliyimə nə xəbər gələrsə onu yaymağa çalışacağam. Bu gün də verirəm və bundan sonra da verəcəm o xəbərləri… Xəbər də təxminən döyüş kimidir. Adətən döyüşdə komandir son patronu özü üçün saxlayır. Mən o son patronu da atmaq niyyəti ilə bu döyüşə girmişəm.


Bayaq söhbətimiz yarımçıq kəsildi… Adil Əliyevin Gülər Əhmədova haqqında məlum xahişini yerinə yetirdiniz, yoxsa yox (Bir az öncə “qafqazinfo”nun Adil Əliyevin olduğu haqqındakı sualımız ətrafında Elbrus bəy belə olmadığını, hətta bir dəfə Adil Əliyevin deputat həmkarı Gülər Əhmədovanın xahişini etdiyini bildirmişdi 
- Yox, eləmədim, baxmayaraq ki, Adil Əliyevin uğrunda ölümə belə gedərəm. Çünki o, mənim ailəvi dostum və ən çox hörmət elədiyim insanlardan biridir. Saytın isə sahibi Elbrus Əruddur… Seyran müəllim də zəng vurmuşdu (Qayınatası Seyran Səxavəti nəzərdə tutur – Red.) Başqa adamlarla da danışmışdılar. Söhbət tək Gülər Əhmədovadan getmir, elə Rəbiyyət Aslanova da olsaydı, digər xanım deputatlarımız da olsaydı, lap elə dədəmin özü olsaydı, mən bu xahişi yerinə yetirməyəcəkdim. Bilirsiniz, seçkilər öncəsi Gülər Əhmədovanın haqqında bir şikayət daxil olmuşdu və o şikayətin saytdan çıxarılmasından söhbət gedirdi. Mən xəbəri dədəmə də güzəştə getmərəm. Elə jurnalistlərimizə də deyirəm ki, əgər atanızın ölümü xəbərdirsə onu yazın, sonra ağlamağa başlayın. Mən belə hesab edirəm. Mən o jurnalistlərdənəm ki, xəbərin dəyərini bilirəm. Bilirəm ki, xəbər gələn zaman onu vermək lazımdır, onu saxlamaq olmaz. Özüm haqqında belə xəbər olarsa, onu saxlamaram.


Hətta?..
- Bəli… Əgər xəbər özümlə bağlıdırsa, gərək onu birinci özüm verəm. “Qafqazinfo” işləyir və bütün xəbərləri yayır. Bacardığı, potensialı çatdığı qədərincə xəbər işləyir və yayır. Mən şayiə mətbuatını, ehtimal mətbuatını sevmirəm.


Dezinformasiyanın mümkün qədər mətbuatın içinə girməsinin qarşısını almaq lazımdır…
- Bəli, kim kimi tapança ilə vurubsa, kim kimi ovda güllələyibsə, hansı nazir donuz qripi tutubsa, bu mütləq öz təsdiqini tapandan sonra xəbərə çevrilə bilər. Mən ehtimallara əsaslanıb, nəsə yazan jurnalistlərdən deyiləm. Mənim qabımda elə fərziyyələrə yer yoxdur. Amma lap tutalım, mən hər şeyi bilirəm. Hakimiyyətin əleyhinə, ünvanına nə yazıblarsa, onu xəbərə çevirib yaymışıq. Bu günə qədər də geri çəkilməmişəm və bu günə qədər bir dəfə olsun haqqımda irad eşitməmişəm. Bəlkə “qafqazinfo” o qədər də böyük mətbu ərazini zəbt etmədiyi üçün heç bir şey deyən yoxdur. Hələ olsun ki, bizi kiçik bilirlər. Fakt ondan ibarətdir ki, mən bu günə qədər iqtidardan, hakimiyyət düşərgəsindən bir dəfə də olsun “bunu yazma!” əmrini eşitməmişəm. Amma müxalifətdən çox eşitmişəm. Məsələn, elə müxalifətçilər var ki, deyirlər, filan yazıda bizim əleyhimizə şərh gedir və sən onu qəsdən bizim əleyhimizə yazdırırsan.
Bir dəfə İsa Qəmbərdən müsahibə götürmək istədik. Ondan iki gün əvvəl də Hafiz Hacıyevin bir açıqlaması dərc olunmuşdu. İsa Qəmbərin dediyindən belə çıxdı ki, əvvəlcə mənim əleyhimə danışan adamları saytınızdan yığışdırın, sonra müsahibə verim. Mən heç bir zaman istəmərəm ki, bu cür şərtlər çərçivəsində iş aparaq. İstəmərəm belə olsun. Çünki mən İsa Qəmbəri də, İlham Əliyevi də eyni dərəcədə çox sevirəm.


Yeri gəlmişkən, sizin “şərh siyasətiniz” varmı? Şərhlərinizi oxuyarkən sanki agentliyiniz tərəfindən belə bir siyasətin olduğu hiss olunur…
- Elə xəbərlər var ki, bir vətəndaş olaraq rəy bildirməmək üçün özümü saxlaya bilmirəm, mən də digərlərinə qoşulub şərh bildirirəm. Bir replika atıram. Məsələn, bu yaxınlarda Məhəmmməd Əmin Rəsulzadənin büstü bir zavodun anbarından tapılmışdı. Bu xəbəri əməkdaşımız gətirmişdi. Quru bir xəbər alındı: “Rəsulzadənin büstü filan zavodun anbarından tapıldı”. Əslində, insanı incidəcək bir hadisə idi. O zaman yazdım ki, “bilmirəm, bu xəbərə kədərlənək, yoxsa sevinək”. Əgər bu, şərh hesab oluna bilərsə, deyək ki, şərh idi. “Qafqazinfo”nun forumu da var. Oxucular orada yazırlar. Onların yazdıqları şərhlərin hər biri bir xəbərdir. Təhqiramiz ifadələr çox işlədirlər. Vaxtımızın böyük hissəsi o təhqiramiz ifadələri şərhlərdən təmizləməyə sərf olunur. Amma bəzən heç seçmək də olmur ki, nəyi təhqiramiz ifadə hesab eləmək olar, nəyi yox. Məsələn, mənim özüm haqqında da çox şərhlər gedir ki, “səndən heç vaxt jurnalist olmayacaq”, “sən kimsən, ə…” və s. Mən belə şərhləri özüm haqqında olanda düşünmədən sayta oturduram. Amma məsələn, Əvəz Zeynallı haqqında belə şeylər yazılırsa, ola bilər, o, narahat olsun.


Narahat olmayın, mən də narahat olmuram. Hər kəsin öz şəxsi fikri var. Hamı üçün yaxşı olmaq da normal deyil…
- Amma çoxları narahat olur.


Düzü, mənim yazıma verilən şərhlərdə (Deputat Etibar Hüseynovun yazısına verilən cavabın “qafqazinfo”da gedən mətninə yazılan şəhrlərdən söhbət gedir – Red.) İlham Əliyevi, Ramiz Mehdiyevi müdafiə edən şərhlər yazıldı və bu, məni təəccübləndirdi. 
- Yəni sən inanmırsan ki, bu ölkədə kimsə Ramiz Mehdiyevi müdafiə edə bilər?


İnanmıram. İnanmıram ki, nə İlham Əliyevin, nə də Ramiz Mehdiyevin yerinə kimsə durub mənim yazıma şərh yaza. Mən ona da inanmıram ki, Elbrus Ərud İlham Əliyevi İsa Qəmbəri sevdiyi qədər sevə…
- Mən onu demək istəyirəm ki, hər iki şəxsə münasibətim eynidir. Mən mətbuatın Türkiyə modelini dəstəkləyirəm…


Türkiyə modeli nədir? Türkiyədə hamı – istər siyasətdə olsun, istər radikal müxalifətçi olsun, fərq etməz, deyirlər ki, «sayın cümhurbaşkanı», ondan sonra da fikirlərini bildirirlər. Ola bilsin fikirləri sərt, radikal ola. Amma bir hörmət təcəssümü var. Bu, ayrı bir şeydir. Amma bir vətəndaş mövqeyi olmalıdır. Mən bir vaxtlar İlham Əliyevi hamı yıxıb sürüyəndə müdafiə etmişəm və demişəm ki, imkan verin, axı bu adam Heydər Əliyevin oğludur, yəqin ondan da götürdüyü bir dövlətçilik təcrübəsi var. Amma indi fərqli şeylər düşünürəm və dəfələrlə Heydər Əliyevə rəhmət oxuyuram…
- Demək, İlham Əliyevi çox istəmək də lazım deyilmiş…


Hörmətli İlham Əliyevdən artıq mən heç nə gözləmirəm. Belə deyək, vətəndaş mövqeyim budur. Amma bir baş redaktor kimi onun fəaliyyəti ilə bağlı fikirlərimi azad ifadə edə bilərəm…
- Mən vətəndaş mövqeyimi baş redaktorluq mövqeyimlə qarışdırmıram. Mənim vətəndaşlıq mövqeyim fərqlidir – müxalif mövqedəyəm. Hesab edirəm ki, Azərbaycanda bir çox şeylər var ki, mütləq dəyişilməlidir. Böyük islahatlar aparılmalı olduğu halda, aparılmır. Azərbaycanda rüşvət də var, korrupsiya da. Bu da böyük problemlər yaradır. Mən bütün bu fikirlərlə razılaşıram. Amma bunları sayta daşımaq istəmirəm, saytda onları təbliğ edə bilmərəm. Yalnız xəbər portalı olaraq mövqeyimi saxlamaq istəyirəm. İlham Əliyev haqqında gələn xəbərləri də, hətta əleyhinə olan xəbərləri də yayıram. Görmüsünüzmü?


Mövqe bildirirlər? 
- Görmüsünüzmü?


Əleyhinə? Görmüşəm… Amma ciddi təhlil görməmişəm…
- Qəzetində prezidentin əleyhinə bir kəlmə yaza bilməyən adamlar, saytda gedən yazıların altından şərh yazırlar. Mən şəxsən bunun şahidi olmuşam. Müxalifət qəzetlərindən danışıram. Müxalifət qəzetidir, bir kəlmə öz qəzetində prezident siyasətini tənqid edən yazı verə bilmədiyi halda, bizim saytımızda gedən yazıların altından tənqidi fikirlərini şərhlərlə bildirirlər.


Kimdir o adam? 
- Natiq Cavadlı, “Bizim Yol” qəzetinin əməkdaşı…


Maraqlıdır…
- M.Ə.Rəsulzadənin büstü tapılanda yazmışdı ki, “İlham Əliyev hətta onun büstündən də qorxur, harasa qoyulmasını istəmir”. Belə bir yazını o, öz qəzetində yaza bilərdimi? Əlbəttə, yox.


O qəzetdə yazmaq olmaz…
- “Fövqəladə vəziyyət” buna imkan vermir…


Orada da “fövqəladə vəziyyət” var? 
- Bütün Azərbaycanda “fövqəladə vəziyyət” var. (Gülür…) Azad mətbuatın çoxunda artıq “fövqəladə vəziyyət” yaranıb. Bilirsinizmi, necədir? ATV-nin “Yağ kimi” verilişinin aparıcısı Zaur mənim yaxın dostumdur.


Sizin dostluğunuz var? 
- 10 ilə yaxındır ki, dostluğumuz var. Baxın, burada dostlarımın adlarının baş hərfləri yazılıb (Sol qolunu göstərir. Orada böyük hərflərlə “ZVER” yazısı görünür – Red.). Buradakı “Z” hərfi də onun adının baş hərfidir.


Demək dostlarınızın adlarının baş hərflərinin birləşməsindən yaranıb “ZVER” sözü? 
- Bəli. “E” də Elbrus deməkdir. Bunu mən 10 il əvvəl döydürmüşəm.


Dostluğunuzdan yaranmış sözün özü də maraq doğurur. 
- Əvvəl elə idi, indi həmin dostluğumuzdan əsər-əlamət qalmayıb. İndi o dörd dost birlikdə ancaq mənim bu qolumda yaşayır…


Onların bəzisini tanıyram, çox da yaxşı oğlanlardır. 
- Ola bilsin məndən qat-qat yaxşı oğlanlar, hətta yaxşı jurnalist olsunlar, fərq etməz. Münasibətlərin yaxşı qalması üçün yaxşı oğlan olmaq da azdır. Zaurun “Onun yarısı” verilişi haqqında Etibar Cəbrayıloğlu bir yazı yazmışdı. Mən Etibarın yazısını geri qaytarmadım. Hesab edirəm ki, sözün qarşısını heç kimsə almamalıdır. Əgər bu söz yazılıbsa, bütün varlığımla sinə gərib, onu verəcəyəm. Verdim. İki gündən sonra Zaur mənə zəng vurub dedi ki, sən mənim əleyhimə işləyirsən. Bir qədər də əleyhinə şərh yazılmışdı. Mən də ona bildirdim ki, qardaşım, elə mənim özümün də əleyhimə istənilən yazını, şərhi yazırlar da… Amma o, bunu başa düşmədi və dost kimi qırıldı. Onunla mənim aramda olan münasibətlər bağlandı. Hazırda dostluq münasibətlərimiz davam etməsə də, Zaur haqqında bəzi şeyləri demək istəyirəm. O, cəsarətsiz olsa da, istedadlı adamdır. Ancaq Məmməd Arazın da bir sözü var ki, “Cəsarət kişinin istedadıdır”. Bu aralar Zaurun haqqında çox xoşagəlməyən xəbərlər yayıldı.


Deməli, Zauru xəbərə qurban verdin? 
- …Xüsusilə, bu, verilişinin bağlanmasından sonraya təsadüf etdi. İnanın, birbaşa olmasa da, onun haqqında narahat oldum, ortaq dostlara telefon açdım, maraqlandım. Bu gün Azərbaycan efirində onun qədər istedadlı aparıcı tanımıram. Ancaq mütaliəsizliyi səbəbindən bəzi çatışmazlıqları var ki, gərək Zaur bu haqda əməlli-başlı düşünsün. Onun 5 barmağı var, hərəsi bir qızıldır. Adam 5 musiqi alətində ifa etməyi bacarır. Hesab edirəm ki, yaranan bu boşluqdan Zaur istifadə etməli, efirə bambaşqa, həqiqi bir dost və aparıcı kimi çıxmalıdır. Ancaq dostu itirməyin özündə də bir əzəmət var. Mənim elə qurbanlarım çox olub. İnanın, əgər Zaurun yerinə iri çaplı bir məmur olsaydı, onu çox rahatlıqla xəbərə qurban verərdim. Özümün də nə vaxtsa xəbər qurbanı olacağıma əminəm – birmənalı olaraq…


Fikirlərinizi dinlədikcə, bu cür mətbuat adamlarının yaranmasına sevinirəm. Çünki bizdə tənqidi heç kim qəbul etmir və hamı elə düşünür ki, əgər arada hər hansı bir münasibət yaranıbsa, mətbuat ancaq onun lehinə xəbər yaymalıdır. Ancaq əsl mətbuat bu deyil. Şükür ki, artıq ölkəmizdə belə mətbuatın sayı artır…
- Düşünürəm ki, bizim ən böyük problemlərimizdən biri heç nəyi aidiyyatı üzrə qiymətləndirməməyimizdir. Mən APA-da oturub, ayın axırını gözləyib, məvacibimi alıb, evimə daha rahat gedə bilərdim. Bir vaxtlar APA-da «aylıq mükafatlar» olanda, onu hər zaman mən almışam. Mənim bir jurnalist kimi nə qədər əlim klaviaturada işləyirdisə, APA durduqca mən də orada işləyə bilərdim. Amma mən APA-da bu kart oyunundan bezdim. Gördüm ki, bu redaksiyada demək olar ki, hamı ayın axırını gözləyir. Bu isə çox təhlükəli məsələ idi. Kart əlimdə ayın axırını gözləməkdən yoruldum. Yəni iş, onu görmək üçün potensialım varsa, niyə ayın axırını gözləməliyəm ki? Bunun özü də insanın azadlığını, hərəkətini məhdudlaşdırır. Mən elə bilirəm. Aqşin “Azercell və qarı” adlı bir yazı yazmışdı. “Azercell”dən reklam almaq ərəfəsində olduğumuza baxmayaraq, mən o yazını verdim və mən düşünürəm ki, Aqşin Azərbaycanın ən istedadlı yazarlarından biridir.


Seymur Baycan isə deyir ki, təcrübəsizdir…
- Seymur Baycan nədən düz deyir? Çünki Seymur Baycanın özü də çox istedadlı adamdır. Amma mən onun fikri ilə razılaşmıram. Bilirsinizmi, biz çox bədbəxt adamlarıq ki, hələ də cəmiyyətdə insanların şəxsiyyəti ilə onların istedadlarını qarışdırırıq. Ona görə də qabağa gedə bilmirik.


Şəxsiyyəti olmayan istedadlı bir insanın bu millətə nə kimi xeyri dəyə bilər? 
- Mən qətiyyən bu fikirlə razılaşmıram.


Məsələn, Zəlimxan Yaqub şeirlərində rüşvətxorluğun, korrupsiyanın əleyhinə olan mövzulara toxunur, vətənpərvərlikdən yazır. Zəlimxan Yaqubun şeirlərini oxuyanda adamın damarında qanı donur. Amma…
- Əgər Zəlimxan Yaqubun yaradıcılığı insanların qanını dondurmaq qədər böyük gücə malikdirsə, artıq onun şəxsiyyətinin nə cür olması o qədər də vacib deyil.


Misal üçün Zəlimxan Yaqubun adını çəkdim…
- Əgər istedadlı bildiyimiz adamın yazdığı keyfiyyətli, mahiyyəti dərin, özü gözəldirsə, amma şəxsiyyəti yoxdursa…


Demək istəyirsiniz ki, məqbuldur? 
- Çox böyük məqbuldur. Niyə? Çox istərdim ki, Azərbaycanda bir məmur öz işini çox gözəl bilsin və o işi çox yaxşı aparsın, amma onun şəxsiyyətinin olub-olmaması cəhənnəmə olsun…


Şəxsiyyəti olmayan adam öz işini necə keyfiyyətli görə bilər? Şəxsiyyətsiz adam millətini necə sevə bilər? Millətini sevməyən adam bu millətin xeyri üçün nə iş görə bilər?. 
- Məsələn, Əliağa Vahid… Hesab edirsiniz ki, Əliağa Vahidin özü çox şəxsiyyətli adam olub?


Mən onun şəxsiyyəti haqqında heç nə bilmirəm…
- Hər bir halda müsbət imicə malik deyil. Ancaq bu gün Azərbaycan muğamı ona borcludur. Bütün muğam ustaları Vahidsiz keçinə bilmir. Tutaq ki, Əliağa Vahid şəxsiyyətli adam olsaydı, içib özünü itirməsəydi, amma şair də olmasaydı, biz nə qazanacaqdıq ki?..


Amma onun şəxsiyyətinin necə olması yalnız onun özünə ziyan vurub. O, başqalarına ziyan gətirəcək qədər şəxsiyyətsiz adam olmayıb. Cəmiyyətin çirkinliklərindən yazıb və haradasa etirazını bildirib. Dolayısı ilə cəmiyyətin dərdləri ilə həmrəy olduğunu nümayiş etdirib…
- Bəs, Anar necə? Əkrəm Əylisli necə? Bəyəm, onlar elə ideal insanlardır?


Onların vətəndaş mövqeyi yoxdur…
- Amma mən hesab edirəm ki, Əkrəm Əylisli bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının ən böyük adamlarından biridir. Və mən hesab edirəm ki, onun sözünə qiymət vermək lazımdır, şəxsiyyətinə yox. Özünə evində ailəsi qiymət versin, yaradıcılığına da cəmiyyət…


Bir insan necə şəxsiyyəti, ləyaqəti, ictimaiyyətə, həyata baxışı ilə nataraz olub, böyük və faydalı ola bilər? Məhəmməd peyğəmbər deyir ki, əgər qonşunda bir insan gecəni ac yatırsa, sən toxsansa, rahat yatmamalısan. Mən dindar deyiləm, amma bu fikirlə razılaşıram. Necə cəmiyyətin ac olduğu bir dönəmdə, sənin üçün rahat olan bir sığınacaq tapıb, başını gizlədə bilərsən? Özü də əgər söhbət ictimai xadimlərdən gedirsə… Azərbaycan xalqına məxsus milyardlarla manat səfalət içərisində yaşayan insanların gözləri qarşısında fasadların üzlənməyinə xərclənirsə, mərmərə verilib yollara döşənirsə, bu millətin dövlətdə qalan əmanətləri min bir bəhanə ilə qaytarılmırsa, əvəzində onun ac qalması üçün hər gün ərzağın qiyməti qaldırılırsa, necə rahat-rahat bu mənzərəni seyr edib, xalqın yanında olmamaq olar?! Mən nə konkret olaraq Əkrəm Əylislinin, nə Anarın, nə də digərlərinin adını hallandırmıram. Ümumiyyətlə, bu gün Azərbaycanda belə bir ab-hava var. Yəni insan necə şəxsiyyətsiz olub, istedadlı ola bilər?! Axı cəmiyyətin özü də belə “istedadları” artıq qəbul etmir. Yalanlardan bezib cəmiyyət. Bu adamların yazdıqlarının bu millətə nə kimi xeyri dəyə bilər? Bax bunu anlamaq çətindir…
- Burada bir məqam var. Sizin dediyiniz vətəndaş mövqeyidir. Təbii ki, çox yaxşı olardı Azərbaycanda yaşayan bu cür istedadlı adamlar həm də xalq arasında vətəndaş mövqeləri ilə seçiləydilər. İstedadlı satqın olmayaydılar. Belə olardısa, çox yaxşı olardı. Amma çox təəssüf ki, belə deyil. Mənim sözümün canı odur ki, mənə Əvəz Zeynallının istedadlı olması, onun cəmiyyətdə necə kişi olmasından daha çox lazımdır. Onun nə cür ata, ailə başçısı olmasının mənə aidiyyatı yoxdur. Bunlar məni maraqlandırmır. Mənə Əvəz Zeynallının yazdığı yazıların cəmiyyətə nə kimi xeyir verməsi lazımdır…


Söhbət də ondan gedir ki, elə adamların cəmiyyətə xeyri varmı? Məncə, şəxsiyyətlə istedad bir-birini tamamlamalıdır. Şəxsiyyəti olmayan adam ali dəyərlərdən nə yaza bilər? 
- Bunları bir arada tapmaq çətindir. Bu gün Azərbaycanda saf insan, bütöv şəxsiyyət yoxdur. Hərdən mənə elə gəlir ki, bu, aparılan siyasətin bir nəticəsidir. Təmiz imicli jurnalist, təmiz imicli yazıçı, təmiz imicli millət vəkili, təmiz imicli məmur tapmaq mümkün deyil.


Təəssüf ki, yoxdur. Bu, hökumətin siyasətidir…
- Adama elə gəlir ki, məhz belə adamlar cəmiyyətdə duruş gətirə bilirlər. Biz hətta qəhrəmanlarımızı belə birmənalı şəkildə qəbul edə bilmirik. Ramil Səfərovun əslində düz hərəkət etmədiyini, ondansa Azərbaycana daha faydalı işlər görə biləcəyini deyirik. Bu mövzunu polemikaya çeviririk. Amma əslində, onun göstərdiyi qəhrəmanlıq da uca zirvədir. Görürsünüzmü nə qədər iyrənc adamlarıq hamımız. Niyə? Mübariz İbrahimov qəhrəmandır, ona da əl uzadanlar var. Onun zirvəsinə qalxmaq istəyib, qalxa bilməyənlər ən iyrənc üsullarla Vətən qarşısındakı xidmətlərini alçaltmağa çalışırlar. Bu gün Azərbaycan cəmiyyətində insanların üz tuta biləcəyi bir kişi – bütöv, tamamlanmış bir şəxsiyyət yoxdur. Bu, mənim birmənalı və qətiyyətlə bildirdiyim fikirdir. Hamının bir problemi var. AYO-nun sədrinin problemi var, ən görkəmli yazıçı olan Əkrəm Əylisli də problemlərdən yaxasını qurtara bilmir. Ən istedadlı jurnalist, millət vəkili Aqil Abbasın, Rəşad Məcidin o qədər problemləri var ki… Düzdürmü, sizin də problemləriniz var?


Əlbəttə…
- Etibarın da problemləri var – məsələn, deyirlər ki, hakimiyyətə yaltaqlanır. Elbrusun da problemləri var. Hələ araşdırsan, bu problemlərin sayı digərlərininkindən daha çoxdur. Bayaqdan 50 söz deyirik ki, Vüsalə ev tikib, maşın alıb, filankəsin dalında gizlənib… Bu azmış kimi, sanki bir tarix bazarı da açılıb və girişmişik tarixi şəxsiyyətlərə… Şah İsmayılı ləkələyirik, Məhəmməd Əmin Rəsulzadəni ləkələyirik. Niyə? İnsanlar tapınmağa yer axtarırlar…


Əslində, indiki siyasət də buna yol verir, hamının gözdən düşməsi üçün çalışır…
- Bu gün Azərbaycanda bütöv şəxsiyyət, bütöv istedad tapmaq mümkün deyil. Hesab edirəm ki, bu gün onunla fəxr etməliyik ki, hələ də istedadlı yazarlarımız var. Mən onların qələminin qarşısında baş əyirəm. Elə Seymur Baycanın, Aqşinin də qələminə inanıram, tapınıram. Mənim ən böyük arzum odur ki, Azərbaycanın ən istedadlı adamları ilə birgə portalımda işlərimi qura bilim. Mənim ən böyük arzum budur. Mən inanıram ki, Allah-Təala da mənim bu arzumu nə vaxtsa həyata keçirəcək. Mən istəmirəm ki, Rey Kərimoğluna, Hikmət Sabiroğluna rəhbərlik edim, əksinə, mən istəyirəm ki, onların imkanlarını o səviyyədə genişləndirə bilim ki, onlar nə istəyirlərsə onu da yaza bilsinlər. Biz çox bədbəxt adamlarıq. İnsanlara söz demək azadlığını da çox görürük. Türkiyədə hamı bir-birinin qabırğasına döşəyir, nə olur ki? Bir insan sözünü deyə bilərsə, onun içində də mənfi bir şey qalmaz. Qardaşım, buna imkan yaratmaq lazımdır. Ailədə demokratiya yarat, qoy arvad üzünə söysün, əgər söyülməyə layiqsənsə… Elə adamlar var ki, yazı yazırlar, xoşlarına gəlməyən şərh gələn kimi dərhal zəng vurub xahiş edirlər ki, bəs o şərhi oradan çıxarın. Bəzilərini çıxarıram da. Niyə? Çünki əks təqdirdə işləmək olmur, gərək işləməyəsən. Amma unutmur ki, əgər sənin dediyin söz o yazılan şərhdən zəifdirsə, o şərh sənin yazdığın sözü üstələyəcəksə, elə səni söysələr yaxşıdır. Tutaq ki, Etibar Hüseynovun yazdığı köşələrin altında yüzlərlə şərhlər var ki, bunun da çox hissəsini söyüşlər təşkil edir. Düzdürmü? Mən hələ onu çox dözümlü insan bilirəm. Həqiqətən də dözümlüdür. Bəzən bəzi şeylərə etirazını bildirsə də, bəzi şeyləri də mən qəbul etmirəm. Etibar Hüseynovun yazdığı bir köşəyə yüzlərlə Oxucu səviyyəsində etiraz gəlirsə və Oxucu şərhləri bu yazını üstələyirsə, elə o köşə söyülməyə layiqdir. Bu köşə mənimki də ola bilər, səninki də…


Təbii ki… Tənqidlərə dözümlü yanaşmaq lazımdır, nəticə çıxarmağı bacarmaq lazımdır. Çörçill deyirdi ki, dünyanın ən iyrənc idarəetmə üsullarından biri demokratiyadır, amma bəşəriyyət hələ bundan yaxşısını kəşf etməyib…
- Bəli… Bəli… Dünyada azadlıqdan, rahatlıqdan, sərbəstlikdən gözəl nə var ki?


Yəni siz də heç bir yerdə “fövqəladə vəziyyətin yaranmasını” istəmirsiniz?! 
- Amin, ya rəbbim…


“Qafqazinfo” ilə bağlı nə kimi planlarınız var? 
- “Qafqazinfo” çox çətinliklə ayaqdadır. Jurnalist üçün çətinliyin nə demək olduğunu yəqin siz də bilməmiş deyilsiniz…


Azad söz, azad yazar, həm də yaxşı pul deməkdir. Yaxşı pul olmalıdır ki, azad jurnalistlərimiz də rahat yaza bilsinlər… Pulun varmı? 
- (Əvəz Zeynallıya xitabən…) Müstəqil məbuatın qarşısına çıxan çətinlikləri bəlkə də səndən yaxşı bilən ikinci adam yoxdur. Çünki heç bir yerdən maliyyə dəstəyin yoxdur və iddialısan. Maliyyə olmadan nə qədər uzağa getmək olar?


Hə, ən çətini də mənim üzərimə düşüb…
- “Qafqazinfo”nu dostların köməkliyi ilə ərsəyə gətirdim və bir müddət onlardan dəstək aldım. İşləyirəm və sübut etmək istəyirəm ki, azad söz var. Nə vaxt imkan verməyəcəklər, o zaman etirazımı bildirib deyəcəyəm ki, qoymurlar. Amma hələ ki, qoyurlar. Mənə hələlik bir söz deyən yoxdur, bu imkanı hələlik mənə tanıyırlar. Məncə bunu demək lazımdır…


Yeri gəlmişkən, mən sənə bir şey deyim, Elbrus, Ramiz Mehdiyev başda olmaqla bütün ölkə totalitarlarının təzyiqlərini “Xural”ın üzərində hiss edirəm. Hələ bu bir yana dursun. Bir müddətdir ki, Qazaxıstanın prezidenti Nursultan Nazarbayevin kürəkəni Rahat Əliyevin qürbətdə yazdığı “Xaç qayınatası” kitabının dərcinə görə də bəzi təhdidlərlə qarşılaşırıq. Bu qədər məhkəmələr var… Bir dəfə bir adam yolumu kəsib, “bunu niyə belə yazırsan” deməyib…
- İşləyirsiniz də… Ona görə deməyə cürət etmirlər.


Zatən bundan başqa da işimiz yoxdur…
- Yaxşı şəraitdə oturub bu cür işləmək də olmaz, buna imkan verməzlər. Pulu, maliyyəni kim ödəyirsə, onun da qaydalarına uyğun fəaliyyət göstərmək lazımdır. Müstəqilsənsə, müstəil mətbuatın qaydalarına da uyğunlaşmalısan.


Təbii ki…
- Sən düzdür, «WikiLeaks» yarada bilmirsən, amma öz aləmində «WikiLeaks»in var, çünki işləyirsən…


Təbii ki…
- Əgər əlində maraqlı materialların olarsa, müstəqil olduğun kimi istədiyin şəkildə yayıb, dünyanın ən məşhur adamı ola bilərsən. İşləyirsən. İşləyirik. Sayt olaraq bu günə qədər, Allaha şükür, özümüzü idarə edə bilirik. Çox söz-söhbət gəzdi ki, məvacib verə bilmirik və s. Heç birinin istəyi olmadı. Dünyada ən nifrət etdiyim şey pulsuz işləmək, pulsuz yazı yazmaqdır. Pul o qədər də çox deyil. Amma işçilərimin maaşlarını verə bilməsəm, dərhal saytı bağlayaram. Birtəhər tapıram, dözürəm. Kimlərəsə, lap elə yaxın dostlarıma müraciət edəndə imtina etmirlər. Artıq müqavilələrimiz də var – bir sıra QHT-lərlə, beynəlxalq təşkilatlarla, rəsmi qurumlarla, siyasi partiyalarla… Biz onlara informasiya xidməti göstəririk, onlar da hesabımıza pul köçürürlər. Artıq işimizi qura bilmişik. Bu mərhumiyyətlər içində fəxr edirəm ki, ən oxunaqlı portallardan birinə çevrilmişik. Mətbuatın Bakıdan ibarət olması haqda fikirlər var. Halbuki bizi xaricdən də oxuyurlar. Dünyanın müxtəlif ölkələrində portalımızı bəyənən soydaşlarımız var. “Qafqazinfo” ən çox oxunan portallardan biridir. Əgər bu vəziyyətdə «Qafqazinfo»nu bu səviyyəyə çatdırmışamsa, görün imkanımız və uyğun şəraitimiz olsa, nələr edə bilərik. Əlbəttə, mən bunu tək etməmişəm. İlk növbədə mənimlə birlikdə APA-dan ayrılan müavinim Elnur Məmmədli, xanımı Nigar Məmmədli, ilk dəfə jurnalist fəaliyyətinə bizdə başlayan Nərgiz, Jalə, Fatimə və Səidənin də xidmətləri var. Onlara minnətdaram ki, bütün ruhları və vücudları ilə “qafqazinfo”dadırlar…
Axıra qədər imkan versələr, çox nailiyyətlər qazanacağımıza inanıram. Digər tərəfdən, hay-küyü elə özümüz yaradırıq. Məsələn, “qafqazinfo”nu məhkəməyə vermişdilər və 100.000 manatlıq iddia qaldırmışdılar… Amma bu haqda heç kim bilmədi.


Kim məhkəməyə vermişdi? 
- Bir idman hakimi. …Öz işimlə məşğulam. Şərait imkan versə, yaxın bir ildə sübut edəcəyəm ki, Azərbaycanda özünü “media holdinq”, “mediaqurum”, “hakim media” adlandıranlar sadəcə bir sabun köpüyüdür. Əlbəttə, əgər işimi davam eləsəm, bu müstəqillik və bu azadlıqla, bu templə ona nail olacağam. Artıq bizim xəbərlərimizin oxunma baryeri 5.000-i keçib. Bəzən xəbərlərimiz cəmi bir gün ərzində 10-15 min dəfə oxunur. Pis deyil. Amma mən çox istəyirəm ki, bir xəbəri 50 mindən az adam oxumasın. Bu baryeri aşmaq istəyirəm və bunun üçün də kifayət qədər potensialım var, bunu edə bilərəm… İmkan olsa, bu arzumu həyata keçirəcəyəm. Olmasa, deməli, olmadı…


Olmasa, deməli, APA-ya – köhnə işinə qayıdırsan?.. 
- Heç vaxt APA-ya qayıtmaram.


Niyə? 
- Çünki mənim üçün APA mərhələsi bitib. Mən o jurnalistlərdən deyiləm ki, bir iş yerindən çıxıb, digərinə gedəm, sonra yenə qayıdam… Belə şeylər mənlik deyil. Ola bilər, hansısa qəzetdə çalışam, amma əlacsız qalsam belə APA-ya qayıtmaram. Özümü idman meydançasının qapısından asaram, amma bir də APA-ya qayıtmaram. Məğlubiyyəti heç də özüm üçün biabırçılıq hesab eləmirəm. Onsuz da bir parça çörək qazanmaq üçün harada yazsam, harada işləsəm keçinəcəm. Sadəcə, mənim üçün bir yol var – işləmək, ümidi itirməmək və qabağa getmək…


Amma bayaq dedin ki, Vüsalə Mahirqızı tək qalsa qayıdaram…
- Mən sadəcə obrazlı şəkildə deyirəm. Bir gün Vüsalə xanımın ətrafındakı jurnalistikadan, yaradıcılıqdan uzaq adamlar onu tərk edib gedərlərsə, o zaman düşünmək olar, o zaman onu tək qoymaram – bir keçmiş həmkar kimi. Elələri var ki, bir az artıq pul təklif edən kimi çıxıb gedirlər, həmin redaksiya bağlananda isə geri qayıdırlar. Onlar kimi eləmərəm. Amma mən nə vaxtsa hiss etsəm ki, Vüsalə xanım döyüş meydanında tək qalıb, o zaman ona yardım etmək üçün qayıdıb bir yerdə döyüşə bilərəm…


Belə çıxır ki, Vüsalə xanımın ətrafında olan uşaqların əksəriyyəti jurnalistikadan uzaqdır?!.. 
- APA-nın başına yığışanların 90 faizi – bəlkə də çox hörmət edib 90 faiz dedim – boş-boş işlərlə məşğul olan, istedadsız uşaqlardan ibarətdir. Bütün redaksiyalarda olduğu kimi…


Azərbaycan mətbuatında Mətbuat Şurası adlı bir kabus var. Bu kabus artıq hər yeri bürüyür. Onlar internet mediasına da nəzarət etmək istəyirlər. Bununla bağlı fikirlərin varmı? Və yaxud irəlidəki zamanlarda KİVDF-yə müraciət etmək niyyətin varmı? 
- Diplomatik cavablar verə bilərəm, amma verməyəcəm. Sadəcə, bir fikrimi açıqlamaq istəyirəm. Əgər Azərbaycanda internet media, internet qəzetçilik, internet xəbər portalı – sərhədsiz bir sfera yaranıbsa, onun qarşısını heç bir nəzarətlə almaq olmaz. Mən inanmıram ki, onlar bunun qarşısını ala bilərlər. Ümumiyyətlə, azad jurnalistika ilə Mətbuat Şurasının birgə fəaliyyət göstərməsi heç cür ağlasığan şey deyil. Belə şey ola bilməz. Mətbuat Şurası da müəyyən bir işlə məşğuldur. Bu qurum hələ yaranandan bu günə qədər “reket” jurnalistikası ilə mübarizə aparır. O səviyyədən yuxarı qalxmayıb. Ölkədə mətbuatın çox ciddi problemləri olduğu halda, oturub-durub “reket” jurnalistikasından danışırlar. Yəni “Yeni Müsavat”ın, “Azadlıq”ın, “Xural”ın, “Reytinq”in və digər ciddi mətbuatın problemləri qalıb bir tərəfdə, Əflatun Amaşov hələ də “Oxlu kirpi”, “Paz”, “Yeni Paz”, “Ən Yeni Paz” kimi mətbuat adına dəxli olmayan qurumlarla uğraşır. Yeri gəlmişkən, bu gün müxtəlif qurumlar tərəfindən maliyyələşdirilən və cəmiyyətdə ictimai rəyin formalaşdırılmasında heç bir rolu olmayan gündəlik qəzetlərin hamısını bağlamaq lazımdır. Çünki bunlar Azərbaycan jurnalistikasının inkişafı qarşısında böyük tıxacdır. 3-5 manat alırlar, heç bir iş də görmürlər. Tutaq ki, ölkə rəhbərliyini tənqid etmək imkanı yoxdur, axı yazmalı nə qədər problem var… Sözün qısası, Mətbuat Şurasında ya istedadsız, ya da istedadı gücürlənən adamlar toplaşıb…
KİVDF də o cümlədən… Mən bu fikirləri sizin bu qurumlarla probleminizin olması səbəbindən demirəm. Bu, mənim öz fikirlərimdir. Bu fikirlərimi də öz yazımda qeyd edəcəkdim. Qismət elə gətirdi ki, yazmamışdan əvvəl müsahibə verəsi oldum. KİVDF-nin başında kimin olması məni maraqlandırmır, amma qurum kimi fəaliyyətini də məqbul hesab etmirəm. Mənim fikrimcə, bu qurum boş-boş işlərlə məşğul olur. İndiyə kimi KİVDF dəfələrlə müsabiqələr təşkil edib. Fərdi jurnalistlərin müsabiqəsini keçirib. Vüqar Səfərliyə bununla bağlı iradlarımı bildirmişəm. Üzlərinə demişəm. Bir nəfər göstərsinlər ki, həmin müsabiqənin qalibi olub və onun yazdığı məqalə Azərbaycanda hansısa ictimai fikrə təsir göstərib. Belə bir məqalə yoxdur. İndiyədək yüzdən artıq belə yazı mükafatlandırılıb, demək, indiyədək 100 min manatın üzərindən xətt çəkilib, ən azı… Belə yazıları jurnalistlər hər gün yazarlar və qonorarlarını da alarlar. Amma mən hesab edirəm ki, müsabiqənin qalibi olan məqalə mütləq ictimai fikrə təsir göstərən məqalə olmalıdır. Elə jurnalist mükafatlandırılmalıdır ki, onun fikri cəmiyyətdə birmənalı olaraq qəbul edilsin. Belə bir şey varmı? Əlbəttə, yox. Onda kimi aldadırıq? Bununla qabağa getmək, bununla hansısa nailiyyəti əldə etmək qeyri-mümkündür. Bununla mətbuatı ancaq gora aparmaq olar. Mən istəmirəm ki, burada dediklərimi kimsə arxadan danışmaq kimi qiymətləndirsin. Sadəcə bu elə bir ağrılı məsələdir ki, onun özünün yenidən araşdırılmasına ehtiyac var. Bu gün prezidentin dəstəyinə həqiqətən də ehtiyacı olan – bir-iki istisnanı çıxmaq şərtilə – hansı müstəqil mətbu orqan bu qurumun maliyyəsindən bəhrələnib? Heç biri… Amma mən də istərdim ki, layihə təqdim edək və onun maliyyə dəstəyi ilə cəmiyyətimizə faydalı işlərlə məşğul olaq. İnanmıram ki, bizə o imkanı nə vaxtsa verəcəklər. Müsabiqədə nə müsahibə, nə reportaj janrı yoxdur. Ümumiləşdirilmiş yazılardır. Bir dəfə maraqlandım, “Regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Dəstəyi Proqrammı”nın təbliğinə həsr olunmuş müsabiqə və yaxud da “Qaçqınam, köçkünəm, halımı sorma” adlı mövzu ortaya qoymuşdular. Jurnalist bu mövzu ilə bağlı daha nə yaza bilər, qardaşım? Kimi aldadırsan? Kimə yalan danışırsan? Ə… sən hansı yerə qədər aldadacaqsan?
KİVDF “Yeni Azərbaycan” qəzeti kimi bir şeydir. Onlara verilən pul da, əziyyət də faydasızdır. Heç nə, sabun köpüyü… İnanın, heç prezidentə də bu lazım deyil. Dövlət, sözü dinlənməyən, ictimai rəyə təsir etməyən mətbu qurumlara nə üçün ildə milyonlarla pul xərcləməlidir ki? Əslində, belə mətbu qurumlar prezidentin əleyhinə işləyir. Bir qrup istedadsız, ideyasız, qısır adamlar ora yığışıblar və hər kvartalda müsabiqə eləyib, hər redaksiyadan bir jurnalisti “mükafatlandırırlar”… Sanki qəzetləri növbəyə düzüblər. Hər dəfə eyni sıralama ilə qəzetlərə əlavə pul ötürürlər. Düzdür, müxbirin özünə verilən pul heç bir zaman batmır. Nə qədər verirsən ver. Ancaq elə mətbu orqanlarda işləyən müxbir nə yaza bilər, özünüz düşünün. İndiyədək neçə layihə maliyyələşdirilib, neçə jurnalist mükafatlandırılıb, nə dəyişib ki?


Heç nə…
- Azərbaycan mətbuatında nə inkişaf olub? Heç nə. Ötən əsrdə Cəlil Məmmədquluzadə, Mirzə Ələkbər Sabir və digərləri qoşavərəqli bir qəzet çıxaranda daha çox hay-küy, daha çox ictimai rəy yaradırdılar, nəinki indi hakimiyyətin dəstəyi ilə dolanan mətbu orqanlar. Bu, özünü aldatmaqdan başqa bir şey deyil. Kaş ki, bütün bu pullar həqiqi mətbuata sərf olunaydı, müstəqil mətbuat üçün bu şərait yaradılaydı, onda görərdilər ki, əsl mətbuat nə deməkdir?