Sayman Aruz:”Mən millətimi bütöv və bir görmək istəyirəm”

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Cənub şöbəsinin müdiri yazar, şair Sayman Aruzla müsahibəni sizə təqdim edirik. Bu müsahibə yazıçının yeni çap olunmuş “Yüz il inqilab” romanı haqqındadır.

- Qanun nəşriyyatında “Ən yeni ədəbiyyat” seriyasından “Yüz il inqilab” adlı romanınız yeni işıq üzü görüb. İlk öncə bu münasibətilə sizi təbrik edirəm və roman haqqında bizim oxuculara məlumat vermənizi istərdim.
- Təbrikinizə görə təşəkkür edirəm. Bəli “Yüz il inqilab” romanın artıq satışdadır. Bu kitab Güney Azərbaycanın durumuna bədii bir baxışdır. Yəni problemləri üzdən deyil, bəlkə içdən görməyə və göstərməyə çalışıb. Roman Sulduz şəhərində baş verir. Uşaqlıq sevgililəri olan iki insan böyüdükdən sonra zindanda üz-üzə gəlirlər. Biri milli fəal kimi və digəri işgəncə verən və hakimiyyətin adamı kimi. Sonunda isə həmişəki kimi sevgi qalib gəlir.

- Romanda cərəyan edən hadisələr daha çox harda baş verir?

- Daha çox Sulduz şəhərini zindanında baş verir. Romanın əsas xarakterləri də elə o şəhərdə boya başa çatıblar. Sulduzun küçələrində sevişiblər və dolayı yolnan baxsaq taleləri təxminən eynidir.

- Bu romanı yazmaqda sizin əsas məqsədiniz nədir?

- Roman da şeir kimi hansısa bir məqsəd əsasında yaranmır. Mən yazaram deyə yazdım. Amma bunu da unudmayaq ki, ədəbiyyatı yaşadan ideologiyadır. Mən də bir milli yazar kimi öz milli dəyərlərimizdən yazdım. Təbii və real dərdləri bir qırağa qoyub süni bir şeyi uydurub roman yazmaq məncə yalnışdır. Bizim dərdimiz Güneyimizin dərdidir. Yəni milli və mədəni haqlarımızın tapdalanmasıdır.

- Siz necə düşünürsüz bu roman uğur qazana biləcəkmi?

- Mən bu romanın uğur qazanacağına əminəm. Əminəm ki, öz yerini tutacaq. Bir yazar dostum demişkən, “ indiki durumda bir ideologiya yarada bilər”. Müasir dövrdə Güneyin dərdlərin əks etdirəm bir roman yox idi. Ona görə də oxucu üçün maraqlı olduğunu düşünürəm. Həm də şüar və sünilikdən uzaq bədii bir əsər kimi.

- Bir yazıçı kimi istədiyiniz hədəfə vura bilmisiz , ya arada yan keçdiyiniz məqamlar da oldu ?

- Deməzdim tam vurmuşam. Eyni zamanda da deməzdim yan keçmişəm. Məncə bu roman bütöv bir əsərdir. Kiçik və azsəhifəli olmasına baxmayaraq böyük fikirləri özü ilə daşıyır. Mənim hədəfim soydaşımı birliyə və milliliyə çağırmaqdır. Mən millətimi bütöv və bir görmək istəyirəm. İstəmirəm azlığı təşkil edən bir toplum, hansısa bir mənasız və faydasız ideologiyaya uyaraq öz soydaşlarının qarşısında dayansın.

- Niyə kitaba məhz ” Yüz il inqilab” adını seçdiniz? Bunun xüsusi bir mənası varmı?

- Çünki, Güney Azərbaycanda yüz ildir ki, azadlıq uğrunda döyüşürük və heç bir nəticə əldə edə bilmirik. Bu romanda həmin uğursuzluğun səbəbləri araşdırılıb.

- Sizcə roman cənubdakı soydaşlarımızda inqilab ruhunu daha alovlandıra biləcəkmi?

- Mütləq. Roman bu gücə malikdir. Damarında Türk və insanı dəyərləri daşıyan hər bir insan bu romandan öz payını ala bilər. Bu roman məhz o insanlara qulluq edir. Mən deyərdim balaca bir qanun kitabçasıdır.

- Kitabın təqdimatı nə vaxt olacaq və bu kitab Cənubi Azərbaycana da göndəriləcək, yoxsa elə yalnız Azərbaycan oxucusu üçün nəzərdə tutulub ?

- Təqdimat mayın 2-də saat 12:00- da olacaq- Əli və Nino kitab mağazasında. Gənc Tamaşaçılar Teatrının qarşısında. İrana göndərə bilməyəcəm. Çünki, İran hakimiyyəti bu növ yazılara düşmən gözündə baxır. Bu romanın muxatəbi öz soydaşlarımız və dünya ictimaiyyətidir.

- Roman daha çox hansı cərəyanın nümunəsi sayıla bilər?

- Roman özü hansısa bir cərəyanı yarada bilər. Milli hərəkatımıza qulluq edə bilər, amma mən deməzdim ki, xüsusi bir ədəbi cərəyana qulluq edir. Müstəqildir və öz sözü və fikiri var.

- Bu romanda mənfi obraz kimə və nəyə qarşı vuruşur? Bir də bu romanda dinə qarşı hansısa bir məqam varmı?

-Bu romanın mənfi obrazı və dinin adından sui- istifadə eləyən də teokratik hakimiyyətlərdir. Din insanların ən müqəddəs varlıqlarındandır və ona qarşı olan hər hansı hörmətsizlik yolverilməzdir. Bu roman dinə deyil, molla və cəlladlara qarşı bir üsyandır və milli çağırışdır. Dinə qarşı heç bir məqam yoxdur və əksinə dindən öz maraqları üçün istifadə edənlərə qarşıdır.

Könül Səid                merkez.az