Xamenei: Niyə ruslarda olan kitablardan bizdə yoxdur

Ayətullah Əli Xameninin “Kitab və Mən” əsərindən seçmələr

Əgər fürsət tapsanız, Amerikanın ictimai vəziyyəti ilə bağlı yazılmış bəzi kitabları oxuyun, bu məsələni başa düşəcəksiniz. Mən özüm bu mövzuda xeyli kitab oxumuşam. Bilmirəm siz də oxumusunuz, ya yox. Məsələn, seçkilər məsələsi haqqında tanınmış və nisbətən solçu amerikalı yazıçı Hovard Melvin Fastın (1914-2000) bir kitabını oxumuşam (“Mühacirlər”romanı nəzərdə tutula bilər). Onun bir çox başqa kitabları da var. Əslində roman yazarıdır. Onun kitabı iyirminci əsrdə ailəsi Avropadan Amerikaya köçən bir uşağın həyatından söz açır. Bu uşaq Amerikada dünyaya göz açır və Amerika qanunlarına əsasən o amerikalı hesab olunur. Sonralar ədliyyədə vəkil olur və sonra seçkilərə qatılır. O kitabda Amerikadakı seçkilərin vəziyyətini izah etmişdir. Siz baxın, bu hələ əsrin əvvəllərinə, 20-30-cu illərə aiddir. Ondan sonra bu zəmində informasiyaları olan, yaxud bu mövzuda yazanların etirafına əsasən vəziyyət daha da acınacaqlı olmuşdur. Həqiqətdə pul və təbliğat gücü bu ölkədə hər şeyə hakim olan ən böyük kompaniyalardır. Namizədləri özləri müəyyən edirlər.

***

Mən bir zaman bir yaxşı yazıçıya dedim ki, qazilərə aid olan “Bonyadi-şəhid” sanatoriyasına get. Xəstə baxıcısı kimi ağ paltar geyin və o sanatoriyada xidmət göstərməyə başla. Mən sənin üçün icazə alacağam. Get bir ay orada qal. Onların ləyənini boşalt, yeməyini yedizdir, mələfəsini dəyiş. Bütün ağrıları və çatışmazlıqları ilə tanış ol və gör müharibə əlili, qazi nə deməkdir. Biz qazinin kim olduğunu və nə etdiyini bilmirik. Biz qazinin cismini görürük, ancaq onun hisslərindən xəbərimiz yoxdur. Dedim get və sənətçi baxışınla qazi ilə tanış ol. Sonra gəl qazinin haqqında roman yaz. Bu romanda onun yaralarına şəfa ver və ona mərhəm ol. Necə ki, başqaları bu işi həyata keçiriblər. Rusların yazdığı kitabları buna misal göstərmək olar.

***

Bir neçə il öncə dostlarımdan bir neçəsinə dedim ki, nə üçün qazilər (müharibə veteranları) haqqında film çəkmirlər? Bir rus qazisi üçün kitab yazmışdılar. Mən onu oxumuşam. Sonralar o kitab əsasında film də çəkildiyini eşitdim. Ruslar özü bu kitabı çap edib göndərdilər. Bu da rusların təbliğat kitablarından biri idi. Bu kitab inqilabın əvvəllərində əlimə keçdi. Bu kitab Boris Polevoyun “Əsil insan haqqında povest” əsəridir. Bu kitab təyyarəsi düşmüş və ayağı kəsilmiş bir pilotdan söz açır. Gördüm ki, hər hansı bir pilot, yaxud ayağı kəsilmiş, gözü kor olmuş müharibə əlili bu kitabı oxuyarsa, rahatlıq və razılıq hissi keçirəcəkdir. Bizim bu qədər müharibə əlilimiz var. Nə üçün belə bir kitabımız yoxdur? Nə üçün bu haqda bir film çəkməmişik? Bunlar bizim çatışmayan cəhətlərimizdir.