Mötəzillik barədə

Elşən Cəfərov

Səud tayfası ərəbləşmiş yəhudi tayfasıdır. Bunu özləri də boyunlarına alırlar. Gör islamın müqəddəs iki şəhərinə kimlər indi rəhbərlik edirlər! İndi aydın olur onların Peyğəmbərə və onun nəslinə düşmən kəsilmələrinə səbəb Qurandan çox hədislər kitablarını özlərinə müqəddəs kitab seçmələridir. Bu bir mötəzillik cərəyanının müasir formasıdır. Mötəzillik- ərəbcə itəzələ sözundəndir, uzaqlaşmaq, kənar durmaq deməkdir. Bir qrup həmfikirləri ilə birlikdə müəllimləri Həsən əl-Bəsridən ayrılmış Vasid ibn Əta və Əmr ibn Ubeyid mötəzillik məktəbinin baniləri sayılır. Mötəzillər Quranın sonradan yaradılma bir kitab olduğunu sayır və Peyğəmbərliyin ilahi keyfiyyətlərini rədd edirlər. Onların fikrincə, hər bir mömin insan peyğəmbərlik səviyyəsinə çata bilər. Xəlifə əl-Məmunun fərmanına əsasən Quranın sonradan yaranma kitab olduğunu qəbul etməyənləri işdən çıxardir və edam edirdilər. Onun dövründə islamda ilk dəfə midnə idarəsi, yəni inkvizisiya idarəsi yaradılmışdı.
Babək babamıza kafir deyənlərin nəzərinə- Babək elə bu bütpərəst Məkkə kafirləri ilə savaşırdı. Bu İslama zidd murdar cərəyanı qəbul etmədiklərinə görə dörd əhli sünnə məhzəbinin banisi- Maliki, Hənifə, Şafei və Hənbəli əməvi və abbasi sülalələri tərəfindən daima təqib edilmiş və sürgünlərə göndərilmişdir. Yalnız Hənbəli 851-ci ildə, xəlifə əl-Mütəvəkkilin bu təlimi küfr elan etdikdən sonra sürgündən xəlifə sarayına qayıda bilmişdi. Musəlmanların bu təlimi qəbul etmədiyini görən xəlifə əl-Mutəvəkkil hakimiyyətini itirməkdən qorxub, bu təlimi yenidən kufr elan etmişdir. (Çox təəssüf ki, indi bu təlim vəhhabilərin və sələfilərin cərəyanında özunun ən iyrənc formasını almışdır). Babəkin xəlifələrə qarşı üsyanı da bu səbəblə bağlı idi.

Beləliklə, Əməvi və Abbasi xəlifələrinin məhzəbi olan mötəzillik Quranı sonradan yaranma kitab kimi qəbul edir və Peyğəmbərin ilahi keyfiyyətini rədd edir. Mötəzillərə görə hər bir müsəlman Peyğəmbər ola bilər. Elə ona görə də Bakıda bu məxluqlardan artıq özünü peyğəmbər elan etmiş 22 nəfər var.