Postsovet məkanı İsfəndiyar Vahabzadə adlı insanın mövcudluğundan heç vaxt xəbər tutmaya bilərdi. Baxmayaraq ki, keçmiş diplomat İsfəndiyar bəy bu gün də özünün Vahabzadə soyadı ilə qürrələnir. Bəli, İsfəndiyar tanınmış Azərbaycan şairi Bəxtiyar Vahabzadənin oğludur. Sonuncunun məşhurluğu elə də uzaqlara yayılmayıb, ən çoxu azad olunmuş Şərqi Zəngəzura qədər gedib çatır. Çünki mərhum Bəxtiyar Vahabzadə şair olmaqdan daha çox vətəndaş idi. Anadangəlmə çoxşaxəli poetik istedadına və gözəl üslubuna baxmayaraq, Bəxtiyar Vahabzadə öz yaradıcılığı ilə şərq ədəbiyyatının stoiki Hüseyn Cavidlə və hətta “Azərbaycanın Yesenini” Mikayıl Müşfiqlə müqayisə oluna bilməz. Hər üç rusdan biri Bülbüloğlu soyadını eşidib, ancaq bircə rus belə Vahabzadə soyadını eşitməyib.
Bəli, Nekrasov sayğı söyləsək, “İlham almaq, şirin səslər və dualar üçün yaranmış” Vahabzadə soyadı ədəbiyyat vurğunu olan rus oxucularına heç nə söyləmir. Əks halda oğulun səhvini atanın xatirəsinə bağışlayardılar.
İsfəndiyar isə səhvə yox, ağır cinayətə yol verib. O, qayğısız yeniyetməlik illərindəki kimi hələ də seçilmiş bəyzadə psixologiyası ilə yaşayır. Yəni atanın xatirinə bağışlayar və unudarlar. Ancaq görünür, 67 yaşlı şəxsin həyatında ilk dəfə həqiqət anı yetişib - sözlərinə görə özü cavab verməli olacaq. Əgər İsfəndiyar Vahabzadənin cinayəti Zəngəzur dağlarına qədər baş versəydi, bağışlamaq və unutmaq olardı. Ancaq o özünün ədəbsiz sözləri ilə Azərbaycana dost olan bütün rus xalqını təhqir edib. Böyük mədəniyyəti olan bu böyük xalqı hərif Jirinovski ilə eyniləşdirib.
İsfəndiyarın videomüraciətinə baxandan sonra insanın qəlbində çirkin təəssürat qalır. Ölkəyə və hamımıza görə ayıbdır! Axı sanki zəncirindən qopmuş bu qəzəbli yaramaz onillər ərzində ölkəmizi səfir rütbəsində təmsil edib. Keçmiş səfir sınıq-salxaq rus dilində, sanki Çerkizondan olan yelbeyin gənc kimi Jirinovskiyə virtual müraciət edərək özünün “şərəfli karyera”sı boyu necə Rusiyaya və onun siyasətçilərinə nifrət etdiyindən danışır. Ancaq 67 yaşlı bəyzadə xatırlamağı unudur - o Əliyevin suveren demokratiyasından çox Brejnevin durğunluğunun məhsuludur.
Özünüz mühakimə edin, 70-ci illərdə elitar “şərqşünaslığ”ı (Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsi) təbii ki tanışlıqla, atasının partiya elitası və DTK ilə sıx əlaqələri hesabına bitirib dərhal da Sovet ölçülərinə görə başgicəlləndirici təyinat alır - İranda tərcüməçi. “Dəmir Pərdə”dən tullanıb “çürüməkdə olan kapitalizm”ə yalnız Sovet sisteminin seçdiyi və sınaqdan çıxardığı komsomolçular keçə bilərdilər. Və bir neçə il sonra İsfəndiyar SSRİ Müdafiə Nazirliyinin hərbi tərcüməçilərinin cərgəsinə qoşulur. Onillər sonra təsdiqləyək ki, Vahabzadə inqilabi bişkinlikli əsl kommunist kimi Baş Kəşfiyyat İdarəsinin nomenklaturasında, yəni sistemin birbaşa akvariumunda gözünü açır! İsfəndiyar beynəlmiləlçiliyin möhkəmləndirilməsi sahəsindəki bütün çıxış və təbliğatında sinfi düşmənləri və Amerika imperializminin agentlərini ifşa edir.
Beynəlmiləlçilik borcunu yerinə yetirən bu cür qiymətli kadra tale tərəfindən Lenin komsomoluna və Stalin partiyasına aparan daha bir qırmızı cığır hazırlanır. Vahabzadə Bakı şəhər partiya komitəsində hələ Stalin vaxtlarından proletar diktaturasının cəzalandıran əlini təcəssüm edən ideologiya şöbəsində təlimatçıya qədər yüksəlməyə müvəffəq olur. Və kabinetində oturub yeni beynəlmiləl borcu yerinə yetirmək haqqında arzulara dalarkən qəfildən geosiyasi fəlakəti - böyük Sovet ölkəsinin dağılmasını sezir. Elə həmin pəncərədən də atasını tribunada SSRİ-ni xalqların türməsi elan edən saqqallı qeyri-formalların arasında görür. Yeni dövr gəlir, deməli, yeni ideoloji klişelər tapmaq və Lenin əleyhinə leksikonla silahlanmaq lazımdır. Və yenə də müəllimi atası olur.
İsfəndiyar Vahabzadə çox bəxtlidir. Yaman fələk Azərbaycan Xarici işlər naziri kürsüsünə postsovet dövrünün ən uğurlu dönüklərindən olan keçmiş MK katibi, nədənsə “qırmızı-kərpici Həsən” adlandırılan Həsən Həsənovu əyləşdirir. O isə yeni yaranan XİN-ə tərcüməçiləri də tanışlıq və dostbazlıq prinsipləri ilə toplayır. Həsənov jdanovçuluq ruhunda ətrafına tanınmış ədəbi dərnəkləri toplamağı, onların arasında lovğalanmağı, yaltaq şair və yazıçılara özünün siyasi əhəmiyyətini göstərməyi sevirdi. Beləliklə, “qırmızı-kərpici Həsən” XİN-də İsfəndiyar Vahabzadəni qanadı altına alır. Ardınca isə heç bir öhdəliyi olmayan qayğısız, nəzərəçarpmayan, şirin səfir həyatı. Vahabzadə yeyir, içir, geyinir, kabinetdə oturur, pulları sayır və çimərlikdə qaralırdı. Ancaq bir gün gözəl idilliya bitir. Vahabzadəni yaxşı məvaciblə layiqli təqaüdə yola salırlar. Onun kimiləri yalnız ömürlərinin sonunda əsas eyiblərini başa düşürlər - onlar ömür sürüblər, ancaq yaşamağı öyrənməyiblər. Ata isə artıq dünyadan köçüb.
Və Vahabzadə adi şantajı seçir, özü də anlamadan ləyaqətli adamların uşaqlıqdan qazandıqları dəyərlərə görə keçmədiyi sərhədləri keçir. Vahabzadə xidmət etdiyi hakimiyyəti təhqir etməyə başlayır, təzim göstərdiyi prezidentə virtual fəzada diş qıcayır, əvvəllər limuzininin tünd pəncərəsindən görmədiyi məzlumların hüquqları uğrunda mübarizə aparır... Nəhayət başqa xalqı təhqir edir.
Əlbəttə, Rusiyada İsfəndiyarı görməzdən gələ, ona əl yelləyə, bu zavallı adamın emosiya sıçrayışını diqqətdən kənarda qoya bilərdilər. Ancaq İsfəndiyar ikinci Qarabağ müharibəsindən sonra qəlblərdə ağır təəssürat qoyan istənilən sözdən yapışmaq üçün ən xırda şans axtaran jirinovskilərə, solovyovlara, erməni diasporasına və sair siyasi yaramazlara əvəzsiz xidmət göstərdi.
Ancaq tanınmış Vahabzadə soyadını daşıyan şəxsə də, bədnam Jirinovski soyadını daşıyan şəxsə də bir-birinə doğma olan iki xalqın tarixini özü tərəfindən bərkidilmiş mənəvi və mədəni bağlarını qırmaq müyəssər olmayacaq. Rusiya və ruslar, ədəbi-fəlsəfi rus dünyası azərbaycanlılar üçün olduqca çox şeydir. Bu, qəlbimizin bir parçası, dünyaya daha bir pəncərədir.
Və iki görkəmli siyasətçi - Vladimir Putin və İlham Əliyev iki ölkənin qarşılıqlı əlaqəsinin elə unikal sistemini qurmağa nail olub ki, bu sistem istənilən pis niyyəti yad cisim kimi kənarlaşdırır…
virtualaz.org
Комментариев нет:
Отправить комментарий