20 Јанвардан сонракы нағыллар

Бәхтијар Ваһабзадә Дубинјакын үзүнә түпүрүб. Исҝәндәр Һәмидов исә партбилетини Бакатинин ағзына сохуб... Ҝөрмәмишәм. Ешитмәмишәм.

Ҝөрдүкләрим вә ешитдикләрим исә тамамилә башга фактлардыр.

Ҝөрдүјүм одур ки, Хәлил Рза Мәркәзи Телевизијаја чыхардылыб вә “Силва ханым Капутикјан” дејиб – бу сөзләр онун ҹәмиси 3 ај әввәл Али Советин бинасы гаршысында һәр ҝүн тәшкил етдији митингләрдә күкрәјәрәк дедикләринә дабан-дабана зидди.

Ҝөрдүјүм одур ки, бу өлкәдә 1993-дән бәри һәр ҝүн 20 Јанвар баш верәндә Бәхтијар Ваһабзадә сәрасәр 15 ил јерли ишғалчылара мәдһијјә сөјләјиб вә һеч кәсин үзүнә нәинки түпүрмәјиб, ондан һеч тәнгид дә ешитмәмишәм.

Ҝөрдүјүм вә ешитдијим одур ки, Нахчывана ҝедиб Әлијеви “ҹибимдә ҝәтирәҹәм” дејән Һәмидов 1 ил кечмәмиш она “Сиз мәним дајымсыз” дејиб вә 9 иллик мәһбәсдән чыхан кими ону ора дүртмүш адамын мәзарына баш әјмәјә јолланыб.

Инди нәјә инанаг: Фактлара, јохса нағыллара? Иҹазәли “гәһрәманлыг”лара, јохса тәһлүкәли мәғрурлуг һагда әфсанәләрә?
***

20 Јанвар бөјүк бир инсан күтләси үчүн карјера трамплини, нағыл мәнбәји, спекулјасија аләти, өзүнүтәблиғ васитәсидир. Вә бу, 20 илдир давам едир, бундан сонра да давам едәҹәк.

Данышанлар исә о ҝүнләрдә һеч нәји илә рисг етмәмиш адамлардыр. Фәрги јохдур о адамлар инди һакимијјәтдәдир, јохса дејил. Әсас одур ки, персонажлар өзләрини тарихин сәһифәләринә сохмаг истәјирләр вә 20 Јанвар фаҹиәси бу мәгсәдә чатмаг јолунда чох әлверишли үсулдур.

Үмуми семантика нәзәријјәсинин баниси Алфред Коржибскинин чох мәшһур ҹүмләси вар: “Хәритә - әрази дејил, дүнјанын модели – дүнјанын өзү дејил...”

Сонра да Коржибски әлавә едир: “...Анҹаг хәритә структур ҹәһәтдән әразијә бәнзәјир вә онун фајдасы да бундадыр”.

Јох, әҝәр хәритә структур ҹәһәтдән дә әрази илә охшар дејилсә, бәс онда? Мозамбикин хәритәсини Азәрбајҹанын әразиси кими бизә сохушдурурларса, нә етмәли? Доғруданмы һеч нә? Ахы һәр ҝүн вә 10-15-20 ил әрзиндә бу јалан тәркрарланса сонунда һәгигәт кими гәбул олунаҹаг?

Онда сонракы нәсилләр инандырылаҹаг ки, 1990-нын јанварында азәри зијалылары вә сијасәтчиләри өзләрини ејнән 1956-ҹы илин Маҹарыстанында вә 1968-ҹи илин Чехословакијасында олдуғу кими апарыблар. Јәни, пассионар, горхмаз, карјераларына түпүрүб халгыны вә Азадлығы сечән, бу Азадлығын ҝәлмәјәҹәји тәгдирдә нәинки ортадан гачыб гејб олмајан, әксинә, башланан Јолу давам етдирән мәрд вә намуслу шәхсијјәтләр олублар.

Сонракы нәсилләр бу “гәһрәманлар”ын өзләринин өзләри һагда (башгаларынын онлар һагда јох һа!) тәрифләрини динләјиб һәлә бир онларла фәхр дә едәҹәк. Тарих китаблары баррикадада вурушан И.Һәмидов, совет әсҝәрләри илә әлбәјаха олан Р.Газыјев, өлмәк үчүн танкларын алтына атылан (анҹаг өлмәјән) Н.Пәнаһов,  карјерасыны чохдан удуздуғундан “демократ”а чеврилдији унудулмуш КГБ ҝенералы... һагда нағылларла бәзәдиләҹәк.

Биздә тарих симпатик мүрәккәблә јазылыр. Јәни, һәр сонра ҝәлән әввәлки јазылары позуб јенисини јазыр. Бу персонажларын да јазылары вә адлары ејни вахтда пејда олмајаҹаг. Һәрәсинин өз дөврү вар. Вә бу дөврләрин һамысынын да үмуми ады вар – “Нағыллар ерасы”.

Әнәнәви нағыллардан фәргли олараг бу нағылларын баш гәһрәманы елә нағылбазын өзүдүр. Өзү данышыр вә өзүндән данышыр.

Анҹаг нә етсәләр дә, сонуну ҝәтирә билмирләр. Чүнки шаһидләрин дә јаддашы вар. Вә бу јаддаш да нәсилдән нәсилә өтүрүлүр... 

http://sandinist17.livejournal.com/15729.html#cutid1