Dəvə və ay (talışca nağıl)

Aytən Eyvazon

İ ruj qıləy mısılmon iyən qıləy məsihi alim həmro bedən. Mısılmonə alim dəvəsə, məsihi alim həysə bə ro beşəbe. İ muddət ro kardə peştə məsihi alim  həy çoknə xəyrinə həyvon beku qəp jəşe. Həmən əy çı dəvə çok beyku votşe. Mısılmonə alim çı həy xəyrinə həyvon bey təsdiğ kardışe, əmo dəvə həm xəyrine həmən islomədə rəmze, votşe. Məsihi alim sual doşe:
-Çoknə yəni rəmze, ımi tikəy izoh bıkə.
Mısılmonə alimi cəvob doşe:
-İslomədə vote bəznem əsos dı qılə rəmz heste. Dəvə iyən Ovşom. Diyəkə çımı nıştə dəvə peşti vindəş, bənə ovşomiye.
Çımı bobon votdəbin dəvə ovşomi rəmze. Im şotor bə 14 manqi bə dınyo omedə. Ovşomən bə 14 ruj təmom bedə. 
Məsihi alim tikəy bə fik şe, votşe: - Bəvədə həən həşi rəmze? Oxo həşi xristiyonəti rəmze.
Mısılmon: -Ha, be bəzne. Tı Əşiya Peyğəmbəri  çı İsa (ə) iyən  Məhəmməd (s) Peyğəmbəri həxədə votəyon məsə?

Məsihi: -Çiç votəşe?
Mısılmon:  -Votəşe az bə həy penıştə bənə həşi viriski doə, iyən bə dəvə penıştə bənə ovşomi viriski doə odəmon vindəme.  Əv İsa iyən Məhəmməd Peyğəmbəri  ıştə nəzədə qətəşbe. Jəqo beşedə ki, hə çı həşi, dəvə çı ovşomi rəmze.
Məsihi: -Bəli ım jıqoye. Bəs dəvə de ovşomi həni kom miyonə cəhətonşon  heste.?
Mısılmon: -Dəvəon həxədə məsəbu, bəzneş, dəvə bə i kərə 100 litr ov peşomedə. Be ov mandeyədə  ənə çaşi çiye  boloş kam bedə, yəni lod bedə. Ov peşomeədə  yol bedə. Yəni kam bedə, yol bedə bənə ovşomi.
Məsihi: -Ve marağine.
Mısılmon: -Bəle, ovşom islomi rəmze, çumçıko islomi təğvimən hicri-ğəməriye.
Məsihi: -Həşiyən xristiyonəti rəmze, çumçıko miladi təğvim həşi təğvime.
Mısılmon: -Bəle, roste.
Məsihi: -Bəs şımə Moğəddəsə kitobədə Ovşom iyən dəvə həxədə çiçsə heste?
Mısılmon: -Ğıroni Ğəmər surə 27 – nə ayədə “Əmə əvoni  bo imtohon kardero, qıləy moə dəvə bəğandemon” nıvıştə bıə.
Məsihi: -Həğiğətən dəvə ovşomi rəmze. Jəqo beşedə İslomə din çı ovşomi  (dəvə) vətənədə bə məydon omeyən təsaduf ni.
Jıqo ım dı alim ıştə sehbəton dəvom kardəbin. Şəv bedə əvon boştə dinci səy qoroş, qıləy vadiədə mandən. Məsihi alim dəvardə bə kəno, dastədə İncil iyən xaç, dıvo kardedə. Dıvo karde orəxə peştə mısılmonə alim bə xaçi işorə kardə, votdə:
-Kaş ki, xristiyonə bıyon xaçı bənə buton  nəkəyn.
Məsihi alim jı şe votedəni. Ləzi bədiqə osmonədə ovşom çiyedə. Mısılmon səlom doydə, səlovat kəşedə. Bımi fik doə məsihi alim sırəy votşe:
-Bəmə irod qətedəş ki,  xaçı but kardəmon, əmo ıştən bə ovşomi səjdə kardedəş, səlom doydəş.
Mısılmon alim zevılə sırə kardışe, voşte:
-Fik kardəbim ki, çımı ımrujnə sıxanon vəs bəkardeki, çımı ım hərəkəti bəsə dəşoş. Az iyən həmmə mısılmonon ovşomi vindeyədə səlovat kəşdəmon. Bımi səbəb çımı votəyonbe. Ovşom həm İslomi, həmən Məhəmməd Peyğəmbəri rəmze. Məhəmməd (s) Peyğəmbəri mocuzonədə qıləyən ovşomi dı poə kardeye.
-Bıçmi qoroş bə ovşomi səlom votdəşon?
-Ne, Çəmə Peyğəmbər (s) votəşe: Çımı nomi kəşə vırədə bəmı səlom nıdoəkəs ən xəsisə odəme. Əmə mısılmonon ovşomi vindeyədə mutləğe ki, Peyğəmbəri bə yod biyəmon. Hejo bı səbəbədə bəy səlom vığandəmon. Əmə bə ovşomi ne, bəştə Peyğəmbəri səlom vığandəmon.
Jıqoən mısılmon iyən məsihiyə alim  marağinə sehbəton karde- karde  bəştə mənzıl rəsəyn.