Qırğız-tacik sərhədində toqquşma ilə bağlı

Təəssüf ki, belə toqquşmalar nadir deyil və son zamanlar az qala real müharibəyə gətirib çıxararaq requlyar baş verir.

Problemin kökü- SSRİ-nin dağılmasının acı nəticələri ilə bağlıdır. Buna heç kim hazır deyildi, iş o həddə gəldi çıxdı ki, çoxlu sayda gecpartlayan minalar işə düşdü- Sovet İttifaqının ilk yarandığı dövrlərdə mövcud olmuş sərhədlər halında. Bu sərhədlər onsuz da xalqların tələbatlarına uyğun gəlmirdi- özü də 70 il keçəndən sonra. Orta Asiya dövlətlərinin sərhədləri hələ də delimitasiya olunmamışdır, bəzi yerlərdə qırğızlar, taciklər və özbəklər öz evləri ilə, hansılarda ki onlar yüzillərdir yaşayırlar, başqa dövlətlərin ərazisinə düşüblər. Bundan başqa, oralarda daim su üstündə, kənd təsərrüfatı torpaqları və s. üstündə mübahisələr yaranır.

Problem var və ciddidir. Və onu hökmən həll etmək lazımıdır, buna heç kəsin şübhəsi yoxdur.

Lakin ən maraqlısı türkdilli və azərbaycandilli sosial şəbəkələrdə reaksiyada müşahidə olunur.

Birinci diqqəti çəkən birtərəfli və qeyri-obyektiv münasibətdir- diqqəti taciklərin qırğız kəndlərini yandırmasına yönəldirlər və s.

Bəziləri bu konflikti türklər və farslar arasında əbədi düşmənçilik kimi səciyyələndirməyə cəhd göstərir, əlbəttə ki açıq şəkildə “özününküləri” dəsəkləməklə. Hə, əlbəttə İrana da döşəyirlər, “Azərbaycanın tarixi torpaqlarını işğal etməsi”ni qabartmaqla.

Amma təkcə İranı bütün türk xalqlarının düşməni kimi təqdim etmirlər. Rusiya olmasa işlər düz gəlməz ki! Bəzi şərh yazanlar o həddə çatıblar ki, bu konflikti də Rusiyanın yaratdığını bildirirlər- guya “parçala və hökm sür” prinsipi ilə qızışdırıbmış. Guya ki problemin əsas səbəbi budur ki, vuruşan tərəflərin hər ikisi- Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının üzvüdür və əgər bu təşkilatdan çıxsalar dil tapa bilərmişlər. Yəni, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının və Avrasiya İqtisadi Birliyinin sonu olmayan, məhvə məhkum təşkilatlar olduğunu yeridirlər.

Pantürkçü layihənin tərəfdarları unudurlar ki, onların sevimli Türkiyəsi özü daim Yunanıstan ilə müharibə vəziyyətində balans etməkdədir və onlar arasında toqquşmalar Qırğızıstan və Tacikistandan daha intensivdir. Və əgər NATO-ya üzv olmasaydılar və ABŞ-ın nəzərləri üstlərində olmasaydı, genişmasştablı müharibəyə yuvarlanmaqdan onları heç nə saxlaya bilməzdi.

Düşünün, Tacikistan və Qırğızıstan KTMT-yə üzv olmasaydılar, nə baş verə bilərdi?

Düşündüz?

Odur ki, qızışdırmağa ehtiyac yoxdur. Hətta o adamlar ki, bu işlə məşğuldurlar, bunu səmimi edirlər, “bilmədən” edirlər- bu onları dünyada ola biləcək ən dəhşətli əmələ əl qoymaqdan- qardaş xalqlar arasında qırğın yaratmaq, mahiyyətcə qaliblərin olmayacağı müharibə törətmək günahından azad etmir

Sülh lazımdır və sülh də olacaq.

Turan Ekspress teleqram kanalı

@turan_ekspressi