Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında Dostluq və Strateji tərəfdaşlıq haqqında 3 iyul 2008-ci il tarixli Deklarasiya

Azərbaycan Respublikası Prezidenti və Rusiya Federasiyası Prezidentləri,

ikitərəfli münasibətlərin vəziyyətini və perspektivlərini, habelə qarşılıqlı maraq doğuran beynəlxalq problemləri müzakirə edərək,

iki ölkə xalqları arasında hörmət, etimad və qarşılıqlı yaxınlaşma istəyinə əsaslanan ənənəvi dostluq və mehriban qonşuluq münasibətlərindən çıxış edərək,

Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında 1997-ci il iyulun 3-də imzalanmış Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik haqqında Müqaviləyə, 9 yanvar 2001-ci il tarixli Bakı Bəyannaməsinə, 6 fevral 2004-cü il tarixli Moskva Bəyannaməsinə, Rusiya Federasiyasının Prezidentinin və Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 22 fevral 2006-cı il tarixli Birgə Bəyannaməsinə əsaslanaraq,

ədalətli dünya nizamının formalaşmasına və dövlətlərarası münasibətlərin hərtərəfli əməkdaşlıq və milli maraqlara qarşılıqlı hörmət əsasında inkişafına kömək etməyə səy göstərərək,

Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında etimadın və strateji tərəfdaşlığın möhkəmlənməsinin regionda sülh və sabitliyə töhfə verəcəyinə əminlik ifadə edərək,

Qlobal enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində hər iki ölkənin mühüm rolunu nəzərə alaraq,

Regionda ölkələrin normal inkişafına və onlar arasında hərtərəfli əməkdaşlığa mane olan həll olunmamış münaqişələrin mövcudluğundan xüsusi narahatlığını ifadə edərək,

BMT Nizamnaməsinin məqsəd və prinsiplərinə, beynəlxalq hüququn hamılıqla tanınmış digər normalarına və hər şeydən əvvəl dövlətlərin suveren bərabərliyinə, müstəqilliyinə, ərazi bütövlüyünə və sərhədlərinin toxunulmazlığına hörmət, beynəlxalq hüququn qorunması və möhkəmləndirilməsi üçün güc tətbiqi və ya təhdidlərdən istifadə olunmaması prinsiplərinə sadiqliyini bir daha təsdiq edərək, 

Müstəqil Dövlətlər Birliyi çərçivəsində inteqrasiya proseslərinə, habelə Rusiya Federasiyası və Azərbaycan Respublikasının üzv olduqları beynəlxalq təşkilatlarda qarşılıqlı fəaliyyətə kömək etmək niyyətlərini bəyan edərək,

ikitərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi və genişləndirilməsi prosesində mühüm amil kimi Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında ticarət-iqtisadi və investisiya əlaqələrinin artırılmasının və şaxələndirilməsinin, habelə yüksək texnologiyalar sahələrində əməkdaşlığın intensivləşdirilməsinin zəruriliyini vurğulayaraq,

Rusiya Federasiyası Prezidentinin Azərbaycan Respublikasına hazırkı səfərinin dostluq və strateji tərəfdaşlıq münasibətlərini daha da dərinləşdirəcəyinə və genişləndirəcəyinə əminlik ifadə edərək,

aşağıdakıları bəyan edirlər:

I

Tərəflər strateji xarakter daşıyan bərabərhüquqlu, qarşılıqlı-faydalı və konstruktiv ikitərəfli münasibətlərin hərtərəfli inkişafını davam etdirəcəklər;

Tərəflər ikitərəfli münasibətlərin bütün spektri, qarşılıqlı maraq doğuran beynəlxalq və regional məsələlər üzrə müxtəlif səviyyələrdə siyasi dialoqu dərinləşdirəcək və genişləndirəcəkkər;

Tərəflər Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi ilə Rusiya Federasiyasının Federal Məclisi arasında 2001-ci il 9 yanvar tarixli əməkdaşlıq haqqında Sazişin müddəalarına uyğun olaraq birbaşa parlamentlərarası əlaqələrin və beynəlxalq parlament təşkilatlarında əməkdaşlığın inkişafına kömək edəcəklər;

Tərəflər hər iki ölkədə yeni siyasi, iqtisadi və sosial reallıqlar nəzərə alınmaqla ikitərəfli münasibətlərin hüquqi bazasının daha da inkişaf etdirilməsinin vacibliyini vurğulayırlar;

Tərəflər Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası subyektləri arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsinin vacibliyini qeyd edirlər;

Tərəflər sərhədyanı rayonlarda dostluq, mehriban qonşuluq, millətlərarası harmoniya, sülh və sabitlik mühitinin möhkəmləndirilməsi üçün tədbirlər görməyə və öz ərazilərində dövlət suverenliyinə və bir-birinin ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş təşkilatların, qrupların və ayrı-ayrı şəxslərin fəaliyyətinin qarşısının alınması üçün qarşılıqlı fəaliyyəti davam etdirməyə hazır olduqlarını bildirirlər. 

Tərəflər Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə komissiyanın işindən məmnun olduqlarını bildirərək, müvafiq dövlətlərarası sənədin imzalanması məqsədilə danışıqlar prosesinin tezliklə başa çatdırılmasının tərəfdarıdırlar;

Tərəflər hərbi və hərbi-texniki əməkdaşlığı gücləndirmək və genişləndirmək niyyətlərini bəyan edirlər;

Tərəflərdən heç biri digər Tərəfin ərazisində onun qurumları, təşkilatları, şirkətləri və digər təsərrüfat subyektləri tərəfindən bu və ya digər Tərəfin suveren hüquq və mənafelərinə xələl gətirə biləcək fəaliyyətin həyata keçirilməsinə icazə verməyəcək.

II

Tərəflər Avropada və bütövlükdə dünyada təhlükəsizliyin təmin edilməsinin vacibliyini qeyd edərək, beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərin zorla dəyişdirilməsinin qəbuledilməzliyini bir daha təsdiq edərək, Cənubi Qafqazda və Xəzər regionunda təhlükəsizliyin təmin edilməsində əməkdaşlığı gücləndirməyə hazır olduqlarını bəyan edirlər;

Tərəflər ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin, o cümlədən Rusiya Federasiyasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tezliklə sülh yolu ilə həllinə kömək etmək üçün gələcək səylərin qəbul edilməsinə mühüm əhəmiyyət verirlər;

Tərəflər Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin beynəlxalq hüququn hamılıqla tanınmış norma və prinsipləri əsasında tezliklə həllinin təmin edilməsinin və hər şeydən əvvəl dövlətlərin suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə və sərhədlərinin toxunulmazlığına, habelə BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrinə və ATƏT-in qərarlarına hörmətin vacibliyini vurğulayırlar;

Tərəflər qaçqınların və münaqişə zəminində məcburən köçkün düşənlərin tez bir zamanda könüllü surətdə və təhlükəsiz qayıtmasına kömək edəcəklər.

III

Tərəflər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının beynəlxalq məsələlərdə mərkəzi rolunun gücləndirilməsini, beynəlxalq hüquqi nizama yeni təhdid və çağırışlara qarşı onun potensialından səmərəli istifadə edilməsi vəzifəsinin prioritetliyini qeyd edirlər;

Tərəflər terrorizm, separatizm, ekstremizm, narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi və transsərhəd cinayətkarlığına qarşı mübarizədə ikitərəfli əsasda və BMT çərçivəsində birgə fəaliyyətə hazır olduqlarını bəyan edirlər;

Aktual beynəlxalq problemlər üzrə üst-üstə düşən və ya yaxın mövqe tutan Tərəflər BMT, ATƏT, Avropa Şurası, universal və regional xarakterli digər təşkilat və forumlar çərçivəsində qarşılıqlı fəaliyyəti gücləndirmək niyyətlərini bəyan edirlər;

Tərəflər kollektiv və hüquqi prinsiplərə əsaslanan daha demokratik və ədalətli dünya nizamının qurulması maraqları naminə dünya səhnəsində sıx əməkdaşlığı davam etdirəcəklər;

Tərəflər Müstəqil Dövlətlər Birliyi çərçivəsində qarşılıqlı-faydalı hərtərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsinə və dərinləşməsinə, iştirakçı dövlətlərin qarşısında duran təxirəsalınmaz ümumi problemlərin və vəzifələrin həlli üçün MDB-nin bir vasitə olaraq səmərəliliyinin artırılmasına kömək edəcəklər;

Tərəflər beynəlxalq və regional səviyyədə hər iki dövlətin sivilizasiyalar və dinlər arasında dialoqun qurulması və dərinləşdirilməsi səylərini dəstəkləyəcəklər.

IV

Tərəflər ikitərəfli ticarət-iqtisadi əməkdaşlığın inkişafı və təkmilləşdirilməsi üçün rəhbər mexanizm kimi İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiyanın səmərəli fəaliyyətini məmnunluqla qeyd edirlər;

Tərəflər iki ölkə arasında 2010-cu ilə qədər olan dövr üçün uzunmüddətli iqtisadi əməkdaşlıq Proqramının həyata keçirilməsi, hər iki ölkənin sürətlə və dinamik inkişaf edən iqtisadiyyatlarının potensialına uyğun olaraq iki ölkə arasında ticarət-iqtisadi, elmi-texniki əməkdaşlığın səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün əlavə tədbirlər görəcəklər;

Tərəflər özlərinin təsərrüfat subyektləri, o cümlədən hər iki dövlətin biznes və elm sahəsində qurum və təşkilatları arasında qarşılıqlı fəaliyyətin qurulması və dərinləşdirilməsinə lazımi köməklik göstərəcəklər;

Tərəflər iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində, ilk növbədə, yanacaq-energetika və sənaye kompleksi, əlvan metallurgiya, tikinti, rabitə və informasiyalaşdırma, yüngül sənaye, kənd təsərrüfatı və turizm sahələrində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı və sənaye əməkdaşlığını dərinləşdirmək niyyətindədirlər;

Tərəflər dünya iqtisadiyyatında formalaşan inteqrasiya meyllərini nəzərə almaqla kredit təşkilatlarının fəaliyyətinin tənzimlənməsinə, maliyyə institutları arasında əməkdaşlığın inkişafına, birgə müəssisələrin, o cümlədən maliyyə və sənaye qruplarının, müəssisələrin və digər təşkilati-iqtisadi strukturların yaradılmasına üstünlük verəcəklər;

Tərəflər öz iqtisadiyyatlarının şaxələndirilməsi və yeni texnoloji bazaya köçürülməsi sahəsində milli prioritetləri nəzərə almaqla və bunun üçün əlverişli hüquqi, maliyyə və iqtisadi şərait yaratmaqla ikitərəfli iqtisadi, ticarət, investisiya, elmi-texniki əlaqələri inkişaf etdirməyə davam edəcəklər;

Tərəflər dünya iqtisadiyyatında innovasiya amilinin mühüm rolunu nəzərə alaraq, hər iki ölkənin müvafiq hökuməti və elmi qurumları arasında əməkdaşlığın intensivləşdirilməsi, o cümlədən həyata keçirilməsi ilə milli iqtisadiyyatların innovativ inkişaf modelinə keçidi sahəsində əməkdaşlığı, tərəflərin əldə etdikləri təcrübə nəzərə alınmaqla birgə innovasiya layihələrini təşviq edəcəklər;

Tərəflər yüksək texnologiyalar və nanotexnologiyalar sahəsində əməkdaşlığın intensivləşdirilməsinin vacibliyini dərk edərək, bu sahələrdə əməkdaşlığın intensivləşdirilməsi üçün İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiya çərçivəsində işçi qrupun yaradılması məsələsinə baxacaqlar;

Tərəflər üçüncü ölkələrin bazarlarında birgə investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi və iki ölkənin dünya kapital bazarına daha fəal inteqrasiyası məqsədilə əməkdaşlığa hazır olduqlarını bildirirlər;

Tərəflər dünya ərzaq qiymətlərinin sürətli artımının milli iqtisadiyyatlar və dünyanın ərzaq təhlükəsizliyi üçün mənfi nəticələrini nəzərə alaraq, dünya ərzaq siyasətinin və ticarətinin səmərəli arxitekturası, bu sahələrdə effektiv antiböhran proqramları işləyib hazırlamaq məqsədilə iki ölkənin müvafiq hökuməti və elmi qurumları arasında birbaşa təmasları, dialoqu və əməkdaşlığı təşviq edəcəklər;

Tərəflər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, emalı və hər iki ölkənin bazarlarına çıxarılması sahəsində əməkdaşlığı genişləndirəcək, aqrar sahədə elmi qurumlar arasında hərtərəfli əlaqələri dərinləşdirəcəklər.

V

Tərəflər 2007-ci il oktyabrın 16-da Tehranda beş Xəzəryanı dövlətin prezidentlərnin imzaladığı İkinci Xəzər Zirvə Görüşünün yekun bəyannaməsini, o cümlədən Xəzər dənizi və Xəzər Hökumətlərarası İqtisadi Konfransı təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspertlərin görüşünün keçirilməsi ilə bağlı sammitdə əldə edilmiş razılaşmaları yüksək qiymətləndirirlər. Onlar Xəzər dənizinin hüquqi statusunun hərtərəfli həllinə ən qısa zamanda nail olmaq və Xəzəryanı dövlətlər arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün bu sazişləri ardıcıl surətdə həyata keçirəcəklər; 

Tərəflər Xəzər dənizində yaradılmış və mövcud beynəlxalq hüquqi nizama, o cümlədən yerin təkindən istifadə məqsədilə Xəzər dənizinin dibinin delimitasiyası haqqında Azərbaycan, Rusiya və Qazaxıstan arasında imzalanmış sazişlərə sadiq olduqlarını bir daha təsdiqləyir, digər Xəzəryanı dövlətləri də oxşar qarşılıqlı məqbul sazişlər bağlamağa çağırırlar;

Tərəflər Xəzər dənizinin dənizətraf mühitinin mühafizəsi haqqında Çərçivə Konvensiyasının qüvvəyə minməsindən dərin məmnunluqlarını bildirir, Xəzərdə ekoloji vəziyyət kökündən yaxşılaşdırmaq məqsədilə bu Konvensiyanın protokolları üzərində işlərin tezliklə başa çatdırılmasına töhfə vermək niyyətində olduqlarını bəyan edirlər. Onlar Xəzərdəki müəyyən fəaliyyət sahələrində, o cümlədən gəmiçilik və balıqçılıq sahəsində əməkdaşlıq sazişlərinin işlənib hazırlanmasına və bağlanmasına da töhfə verəcəklər.

VI

Tərəflər 2007-2009-cu illərdə Humanitar sahədə Əməkdaşlıq Proqramı əsasında mədəniyyət və incəsənət, elm və təhsil, informasiya və gənclər siyasəti sahələrində əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi və təkmilləşdirilməsinin tərəfdarıdırlar;

Tərəflər hər iki ölkənin gənclər və tələbə təşkilatları, elm və mədəniyyət xadimləri arasında hərtərəfli əlaqələrin möhkəmlənməsinə kömək edəcəklər;

Tərəflər Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakıdakı və Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Dərbənddəki filiallarının fəaliyyətinə xüsusi əhəmiyyət verirlər;

Tərəflər Rusiyada və Azərbaycanda müvafiq olaraq geniş Azərbaycan və rus diasporalarının etnik, dil, mədəni və dini kimliklərinin qorunub saxlanması və hər iki icmanın xüsusi rolunu nəzərə alaraq iki dost ölkə xalqlarının inkişafı üçün əlverişli şəraitin təmin edilməsinə töhfə verəcəklər;

Tərəflər Rusiyanın müvafiq profilli bir və ya bir neçə iri universitetində Azərbaycan tərəfinin dəstəyi ilə Azərbaycan dili, ədəbiyyatı, tarixi, incəsənəti fakültələrinin açılmasını nəzərdən keçirmək niyyətində olduqlarını bəyan edirlər ki, bu da iki ölkə və xalq arasında daha dərin anlaşma və qarşılıqlı fəaliyyətə doğru səylərin simvoluna çevriləcək;

Tərəflər Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Rusiya Federasiyası Hökuməti arasında hər iki ölkədə diplomatik nümayəndəliklərin yerləşdirilməsi və saxlanması şərtləri haqqında, o cümlədən diplomatik nümayəndəliklərin yerləşdirilməsi və saxlanması şərtləri haqqında Saziş layihəsinin razılaşdırılması prosedurunun başa çatdırılması üçün, o cümlədən mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatı məqsədilə təxirəsalınmaz tədbirlər görəcəklər.

Azərbaycan Respublikası və Rusiya Federasiyası bu Bəyannamənin iki ölkə arasında ikitərəfli münasibətlərin hərtərəfli inkişafının intensivləşdirilməsinə və dərinləşməsinə xidmət edəcəyinə əminliklərini ifadə edirlər.

3 iyul 2008-ci ildə Bakıda Rusiya Federasiyasının Prezidenti Dmitri Medvedev və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən qəbul edilmişdir.

Tərcümə etdi: Nadir Qocabəyli