ABŞ-da 1861-1865-ci illər Vətəndaş Müharibəsi zamanı ilk dəfə olaraq “Anakonda” adı almış strategiya tətbiq olundu. Şimallılar üsyana qalxmış cənublularla döyüşə girmək əvəzinə onların həm dənizdən, həm də qurudan gələn yollarını bağlayaraq mühasirədə saxladılar. Beləcə düşmənin canını döyüş yolu ilə yox, təminatını kəsməklə aldılar. Bu strategiya amerikanların elə xoşuna gəldi ki, sonralar onu bütün dünyada, müharibəyə girdikləri bütün ölkələrə qarşı tətbiq etməyə başladılar. Məsələn, Soyuq müharibə dövründə strateji planda SSRİ-yə qarşı tətbiq etdilər. Artıq İkinci Dünya Müharibəsinin gedişatında Amerika bazalarının iki xətti qurulmağa başlamışdı. NATO adlanan “sağ əl” Qrenlandiyadan Kəraçiyə qədər uzanırdı. Həmin vaxt “sol əl” isə Alyaskadan Filippinə qədər olan ərazidə yerləşən, ABŞ-la ikitərəfli hərbi müqavilələri olan müttəfiqlər sistemini özündə ehtiva edirdi ki, müharibə bitəndən sonra işğal edilmiş Yaponiya, daha sonra Cənubi Koreya və Tayvan da bura daxil oldu. Plana görə bu “əllər” sonda sıxılıb SSRİ-ni boğmalı idi.
Belə strateji formadan başqa amerikanlar “Anakonda” strategiyasını yerli səviyyədə, operatif formada da tətbiq edirdilər. Məsələn, bu yaxınlarda Əfqanıstanın Tora Bora dağlarında keçirdikləri əməliyyatlar planı buna bariz misaldır.
Amerikanlar tarix boyu bu strategiyanı özlərinin xaricdəki düşmənlərinə tətbiq etmişlər. Lakin maraqlıdır ki, bu strategiya indi ABŞ daxilində onların özlərinə tətbiq olunmağa başlamışdır. Daxildəki “Anakonda” amerikan hərbiçlərini hədəfə almışdır və ABŞ hərb maşınını boğub məhv etməklə məşğuldur. Bu ölkə daxilində get-gedə artan inflyasiyadır ki, ölkəni artıq iflic vəziyyətinə gətirmişdir. Hesablanmışdır ki, 2020-ci ildə ABŞ büdcəsi ölkənin xərclərini ödəməyə bəs etməyəcək və ölkə SSRİ kimi dağılmaq həddinə gələcək. Artıq Pentaqon hay-həşir qaldırmışdır ki, ordunu saxlamaq iqtidarında deyil və nə az nə çox - əlavə 20 milyard dollar pul istəmişdir.
İndi bildiz ABŞ-ın yeni prezidenti Co Bayden niyə NATO ölkələri ilə “münasibətləri yaxşılaşdırmaq” və digər “yeni partnoylarla sıx qarşılıqlı əlaqələr qurmaq” fikrindədir? ABŞ özünün xaricdəki bir sıra fəaliyyətlərini bu ölkələr hesabına görmək fikrindədir. Bu lox ölkələr ABŞ-ın xaricdəki bir sıra funksiyalarını öz üzərlərinə götürüb yerinə yetirməlidirlər. Axı məlumdur ki, ABŞ xaricdəki bazalarının saxlanmasına və digər hərbi fəaliyyətlərə görə nəhəng məbləğlər xərcləyir və ABŞ büdcəsini də gücdən salan əsas məsələlərdən biri də budur. İndi NATO tələsinə keçmiş ölkələr əllərini ciblərini salmalıdırdılar və ABŞ-ın öz büdcəsinə qənaət etməsinə şərait yaratmalıdırlar.
Necə ki, nəxi Bakı nefti SSRİ dağılandan sonra ABŞ-ı 11 dəfə məhv olmaqdan xilas etdi, dağılmaqdan qurtardı, ABŞ yenə də lox ölkələr hesabına vəziyyətdən çıxmağa çalışır.
Xatırladaq ki, ABŞ-ın müdafiə sənayesi də bərbad vəziyyətdədir və büdcəki pulların havaya sovrulmasında mühüm rol oynamışdır. 5-ci nəsil qırıcı-bombardmançı F-35 təyyarəsinin düzəldilməsinə 1,5 trilyon dollar pul sərf olundu. Təyyarənin yaradılmasında ABŞ-dan başqa İngiltərə, Fransa, İtaliya, Kanada, Türkiyə, Avstraliya, Norveç, Niderland və Daniya da iştirak etdilər və maliyyə yatırdılar. F-35-in qiymətinin 80-90 milyon dollar olacağı proqnozlaşdırılsa da, gec və məşəqqətli başa gəldiyindən məbləğ 237 milyon dollara qalxdı. Bu təyyarə Yer üzünün və bəşər tarixinin ən bahalı təyyarəsidir: onun təkcə motorunun puluna Çinin JF-17 döyüş təyyarəsi almaq olar. Amma 1,5 trilyon pul havaya sovruldu. Təyyarə hazırlanıb orduya satılandan sonra aydınlaşdı ki, o bəyan edilən xarakteristikaya qətiyyən cavab vermir. Gündən-günə ortalığa çıxan texniki deffektlər və uğursuz konstruktor yanaşmaları pilot və mexanikləri bezdirdi. Gah sürətli uçuş zamanı təyyarənin qapağı qopub düşür, gah güclü küləkdən elektronikası sıradan çıxır, gah da gəmi göyərtəsinə düzgün qona bilmirdi. Təyyarə öz daşıdığı aviabomba və raketlərlə normal inteqrasiya olunmurdu. Təyyarədəki Qatlinq pulemyotundan düzgün atəş açmaq alınmırdı. Saxlandığı anqar isti olmalıdır, yoxsa təyyarənin kompüterləri donaraq işə düşmür. Sürətlə uçarkən quyruq hissəsi həddən artıq qızır. Təyyarənin radar sistemi hədəfi tez-tez itirdiyindən və əmrləri mütəmadi yerinə yetirmədiyindən təkmilləşdirilməlidir. Konstruktorlar təyyarə kabinəsinin pəncərəsinə az yer saxlayıb bildirmişdilər ki, pilotun başına keçirilmiş şlemin gözlüyündən ətrafı hərtərəfli görmək olacaq, amma sınaqlar göstərdi ki, döyüş şəraitində həmin şlem yaxşı işləmir və pəncərədən real görüntü olmasa normal uçuş həyata keçirmək mümkün deyil. ABŞ pilotları F-35-i yağışlı havada sürəndə Allaha yalvarırlar ki, ildırım çaxmasın: ildırım təyyarəni kəllə-mayallaq edir. Yanacaq bakına xırda mərmi qırıntısının dəyməsi kifayətdir ki, təyyarə alışsın. Təyyarənin katapultu da deffektlidir: çəkisi 61 kq-dan az olan pilotlar katapult edərkən qol-qıçları sınır. Təyyarənin idarəetməsinin interfeysində də tez-tez problemlər yaranır. Tərcübəli pilotlar bildirirlər ki, F-35-ə qoyulmuş yöndəmsiz top təyyarənin döyüş qabiliyyətini azaldır. ABŞ hərbi ekspertlərinin rəyinə görə, F-35 normal istismara yaramır və pilotlara onda uçmağı öyrətmək hədərdir. Ekspert rəyində ilk növbədə təyyarənin 15 dərəcədən aşağı hava temperaturunda uça bilməməsi, kabinədə normal görüntünün olmaması və digər qüsurlar göstərilir. Rəydə qeyd olunur ki, “pilotun vacib tapşırıqları təhlükəsiz yerinə yetirəcəyinə arxayınlığı yoxdur”.
ABŞ F-35 təyyarəsini ona görə istehsal etmək istəyirdi ki, onun bu seriyadan olan F-16, F-22 təyyarələrinin qırxı çoxdan çıxmışdır. Yəni bu bu seriyadan olan qırıcı təyyarələrin istifadə müddəti çoxdan bitmişdir. ABŞ həmin köhnə “spisət” təyyarələri baha qiymətə NATO-dakı Türkiyə kimi lox ölkələrə itələməyə müvəffəq olmuşdur. Türk pilotları indi həmin təyyarələri sürəndə nəzir boyun alırlar ki, sağ-salamaq geri qayıtsınlar.
Beləliklə, büdcə boşdur və ümid yenə də lox ölkələrə qalıb. Lakin Rusiyanın, İranın və Çinin güclənmələri, dünyada öz sözünü deyən yeni geopolitik qütblərə çevrilmələri, region ölkələrinin onların başına yığışaraq ətraflarında yer almaları, get-gedə daha çox ölkələərin onların yer aldığı bloklara meyllənmələri vəziyyəti qəlizləşdirmişdir - lox ölkələrin sayı sürətlə azalmaqdadır. Bu isə ABŞ-ın hegemonluğunun tezliklə bitəcəyindən xəbər verən əlamətlərdəndir.
Böyük Şeytanın başının yerə gələcəyi gün uzaqda deyil, səbrli olun.
Комментариев нет:
Отправить комментарий