Elmar Həsənov
Əsrin ortasinda sədaqətlə xidmət etdiyi rejim tərəfindən ölümə məhkum edilmiş M.C.Bağirov əsrin sonun da yaşamaqdadir. Çünki şəxsiyyəti aradan qaladirmaqla tarixi dövrü məhv etmək mümkün deyildir. Tarixi araşdirmalar bir həqiqətidə meydana çixarir: Leninin ölümündən sonra Nəriman Nərimanov, Stalinin vəfatindan sonra Mir Cəfər Bağirov Kremlin şovinist-ermənipərəst hakimlərinin hədəfi olmuşdur. Əslində bir rejimə qulluq etmiş Bağirovun ölümünə səbəb olan amil nə idi?
Bu plani Stalinin ölümündən sonra kimlər həyata keçirdi? Onlarin məqsədləri nə idi? Bu suallar Azərbaycan tarixinin araşdirilmamiş məsələsidi. Dərslik kitablarinda Bağirov qaniçən, qəddar, ermənilərə xidmət etmiş bir rəhbər kimi təqdim olunur. Əslində
bu belədimi? Bu suallara tarixi faltlarin dili ilə aydinliq gətirək.
1953-cü ilin martinda Moskva matəm içərsində ikən, Kreml divarlari arasinda bu ölümə sevinənlər də var
idi. Stalinin dəfnini təşkil edən komisiyyanin sədri N.S.Xruşşov A.İ Mikoyan ilə baş-başa vermişdi. Fürsəti əl
dən vermək olmazdi. Onlardan birincisi partiyanin birinci katibi, ikincisi Ali Sovetin Rəyasət heyətinin sədri
olmali idi. Bunun üçün Stalinin şəxsiyyətinə pərəstiş məsələsi qaldirilmali, o, Lenin işinin layiqsiz davamçisi
kimi Movzoleydən götürülməli idi. Başlica maneə Lavreni Beriya idi. Onu oyundankənar vəziyyətə salib,
məhv etmək lazim idi. Mikoyan Beriyanin şəxsi mühafizə qrupunda olan erməni soydaşi ilə gündəlik əlaqə
saxlayirdi. Beləliklə Sarkisovun xəyanəti nəticəsində iyun ayinin 26-da Beriya məhkəməsiz və istintaqsiz öl
dürüldü. Bu oyunlardan sonra əsas hədəf Bağirov idi. Həmdə Bağirov Stalinin ən sevimli kadri idi. Buda ta
rixin ironyasidir ki, Stalinin kadri kimi SSRI-yə daxil olan ölkələrin, rəhbərlərindən ancaq Bağirov güllələnib.
Stalinin dövründə Xruşşov özü Ukraynaya rəhbərlik etmişdi.
1953-cü ilin iyun günlərində Moskva ətrafindaki başqa bir bağ evində Anastas Mikoyan Beriyadan sonra
Mir Cəfər Bağirovu məhv etmək planlarini beynində cizirdi. Mikoyanin daşnaklarla fəaliyyətindən bəhs ed
ən arxiv materiallarinin Bakida qalmasina, yəqin ki, son qoyulacaqdi. Bağirov öldürüldükdən sonra erməni
lər istədiklərini edəcəkdilər. XIX qrultaydan sonra keçrilən ilk plenumda Stalinin onu qorxaq adlandirmasi
yadina düşürdü. Kiçik bir çixişinda Stalinin adini otuz dəfə çəkən Mikoyan özü ilə bağli arxiv sənədlərini ar
vadinin müdir olduğu arxivə verməlidir. Bu dönəmdə Sov. İKP. MK-nin iyul plenumunda N.S.Xruşşovun Ukraynadan tanidiği Roman Andreyeviç Rudenko SSRİ baş prokuroru təsdiq olundu. Məşhur hüquqşünasa Xruşşov və Mikoyan məxfi tapşiriq verdi: Azərbaycan xalqinin rəhbərinə məhkəmə qursun. SSRİ baş prokuroru Mir Cəfər Bağirova qarşi hökmün layihəsini hazirladi. Azərbaycan SSR, Quba şəhər sakini, 1896-ci ildəanadan olmuş Bağirov Mir Cəfər Abbas oğlu – RSFSR Cinayyət Məcəlləsinin 58-1 b, 58-8, 58-11 maddələrilə müqəssir bilinir.
Tarixdə ilk dəfə idi ki, Quba şəhər sakini SSRİ baş prokurorunun qərar ilə məsuliyyətə alinirdi. Nə üçün?
Məgər baş prokuror bilmirdimi ki,yer üzündə kütləvi qirğinlarin mənbəyi bolşevizmdir? Bütün bunlar üçün
Azərbaycan SSRİ-in rəhbəri niyə cavab verməlidir? Üstəlik başçiliq etdiyi respublikanun deyil, digər respub likanin Cinayət Məcəlləsinin maddələri ilə mühakimə edilməlidir? Məsələnin əsl mahiyyəti bundan ibarət idi ki, Mir Cəfər Bağirovun aradan götürülməsi Mikoyanin çoxdanki arzusu idi. Rudenkonun məhkəmədə Ba
ğirova verdiyi suallar elə bil əvvəlcədən ermənilərin diktəsi ilə hazirlanmişdi. Nəzər yetirin:
RUDENKO – Müttəhim Bağirov, 1947-ci ildə Nizami təntənələrinə gələn Şaginyan Mariettani siz gəbul et
məyib, hələ üstəlik təhqir etmişdiniz, Nə üçün?
Bağirov–Əsərlərində Qarabağ və Naxçivan torpaqlarina göz dikdiyi üçün. Mənimlə görüşmək istəyirdi, rədd
etdim.Dedim ki, nə qədər istəyir verin, yeyib-içsin və çixib getsin.
RUDENKO- Müttəhim Bağirov, siz marşal Bağramyani təhqir edib hədələmisiniz.
BAĞİROV- Özünü yox, qardaşi Bağramovu Kür-Araz İnşaat İdarəsinin rəisi olmuşdu. Qudurmuşdu. Özünü elə aparirdi ki, guya qardaşi yox, özü marşaldir. Respublika ona tabedir.
RUDENKO- Böyük Sovet Esiklopediyasinin baş redaktoru Suren Şamuyani nə üstə təhqir etmisən?
BAĞİROV- Bakidan qovmuşam. Bir dəstə adamla gəlib arxivlərimizi ələk-vələk etmək istəyirdi.
Daha doğrusu, kommunist pərdəsi altinda daşnaklarin törətdiyi cinayətləri, müsəlmanlarin izini
yer üzündən silmək , banklardan və evlərdən talan edib oğurladiqlari sərvətlərə aid sənədləri ara
dan qaldirmaq istəyirdi. Mən də əmr etdim ki, 24 saat ərzində Bakini öz dəstələri ilə tərk etsin.
Mir Cəfər Bağirovun respublikaya rəhbərliyi dövründə ermənilərin Azərbaycan arxivlərindən çi xara bilmədikləri həmin sənədləri 1965-ci ildə Mikoyan Bakida dörd çamadana doldurub qatarla
Moskvaya apardi. Bağirov məhkəmənin hökmü ilə güllələndikdən sonra 1960-ci ildə ermənilər
ilk dəfə genosid məsələsini qaldirdilar. Bunlar tarixi faktlardi . Bütün bu tarixi faktlar Bağirovun
uydurulmuş erməni mifinə yox, xalqina xidmət etdiyi ortaya çixir.
Əsrin ortasinda sədaqətlə xidmət etdiyi rejim tərəfindən ölümə məhkum edilmiş M.C.Bağirov əsrin sonun da yaşamaqdadir. Çünki şəxsiyyəti aradan qaladirmaqla tarixi dövrü məhv etmək mümkün deyildir. Tarixi araşdirmalar bir həqiqətidə meydana çixarir: Leninin ölümündən sonra Nəriman Nərimanov, Stalinin vəfatindan sonra Mir Cəfər Bağirov Kremlin şovinist-ermənipərəst hakimlərinin hədəfi olmuşdur. Əslində bir rejimə qulluq etmiş Bağirovun ölümünə səbəb olan amil nə idi?
Bu plani Stalinin ölümündən sonra kimlər həyata keçirdi? Onlarin məqsədləri nə idi? Bu suallar Azərbaycan tarixinin araşdirilmamiş məsələsidi. Dərslik kitablarinda Bağirov qaniçən, qəddar, ermənilərə xidmət etmiş bir rəhbər kimi təqdim olunur. Əslində
bu belədimi? Bu suallara tarixi faltlarin dili ilə aydinliq gətirək.
1953-cü ilin martinda Moskva matəm içərsində ikən, Kreml divarlari arasinda bu ölümə sevinənlər də var
idi. Stalinin dəfnini təşkil edən komisiyyanin sədri N.S.Xruşşov A.İ Mikoyan ilə baş-başa vermişdi. Fürsəti əl
dən vermək olmazdi. Onlardan birincisi partiyanin birinci katibi, ikincisi Ali Sovetin Rəyasət heyətinin sədri
olmali idi. Bunun üçün Stalinin şəxsiyyətinə pərəstiş məsələsi qaldirilmali, o, Lenin işinin layiqsiz davamçisi
kimi Movzoleydən götürülməli idi. Başlica maneə Lavreni Beriya idi. Onu oyundankənar vəziyyətə salib,
məhv etmək lazim idi. Mikoyan Beriyanin şəxsi mühafizə qrupunda olan erməni soydaşi ilə gündəlik əlaqə
saxlayirdi. Beləliklə Sarkisovun xəyanəti nəticəsində iyun ayinin 26-da Beriya məhkəməsiz və istintaqsiz öl
dürüldü. Bu oyunlardan sonra əsas hədəf Bağirov idi. Həmdə Bağirov Stalinin ən sevimli kadri idi. Buda ta
rixin ironyasidir ki, Stalinin kadri kimi SSRI-yə daxil olan ölkələrin, rəhbərlərindən ancaq Bağirov güllələnib.
Stalinin dövründə Xruşşov özü Ukraynaya rəhbərlik etmişdi.
1953-cü ilin iyun günlərində Moskva ətrafindaki başqa bir bağ evində Anastas Mikoyan Beriyadan sonra
Mir Cəfər Bağirovu məhv etmək planlarini beynində cizirdi. Mikoyanin daşnaklarla fəaliyyətindən bəhs ed
ən arxiv materiallarinin Bakida qalmasina, yəqin ki, son qoyulacaqdi. Bağirov öldürüldükdən sonra erməni
lər istədiklərini edəcəkdilər. XIX qrultaydan sonra keçrilən ilk plenumda Stalinin onu qorxaq adlandirmasi
yadina düşürdü. Kiçik bir çixişinda Stalinin adini otuz dəfə çəkən Mikoyan özü ilə bağli arxiv sənədlərini ar
vadinin müdir olduğu arxivə verməlidir. Bu dönəmdə Sov. İKP. MK-nin iyul plenumunda N.S.Xruşşovun Ukraynadan tanidiği Roman Andreyeviç Rudenko SSRİ baş prokuroru təsdiq olundu. Məşhur hüquqşünasa Xruşşov və Mikoyan məxfi tapşiriq verdi: Azərbaycan xalqinin rəhbərinə məhkəmə qursun. SSRİ baş prokuroru Mir Cəfər Bağirova qarşi hökmün layihəsini hazirladi. Azərbaycan SSR, Quba şəhər sakini, 1896-ci ildəanadan olmuş Bağirov Mir Cəfər Abbas oğlu – RSFSR Cinayyət Məcəlləsinin 58-1 b, 58-8, 58-11 maddələrilə müqəssir bilinir.
Tarixdə ilk dəfə idi ki, Quba şəhər sakini SSRİ baş prokurorunun qərar ilə məsuliyyətə alinirdi. Nə üçün?
Məgər baş prokuror bilmirdimi ki,yer üzündə kütləvi qirğinlarin mənbəyi bolşevizmdir? Bütün bunlar üçün
Azərbaycan SSRİ-in rəhbəri niyə cavab verməlidir? Üstəlik başçiliq etdiyi respublikanun deyil, digər respub likanin Cinayət Məcəlləsinin maddələri ilə mühakimə edilməlidir? Məsələnin əsl mahiyyəti bundan ibarət idi ki, Mir Cəfər Bağirovun aradan götürülməsi Mikoyanin çoxdanki arzusu idi. Rudenkonun məhkəmədə Ba
ğirova verdiyi suallar elə bil əvvəlcədən ermənilərin diktəsi ilə hazirlanmişdi. Nəzər yetirin:
RUDENKO – Müttəhim Bağirov, 1947-ci ildə Nizami təntənələrinə gələn Şaginyan Mariettani siz gəbul et
məyib, hələ üstəlik təhqir etmişdiniz, Nə üçün?
Bağirov–Əsərlərində Qarabağ və Naxçivan torpaqlarina göz dikdiyi üçün. Mənimlə görüşmək istəyirdi, rədd
etdim.Dedim ki, nə qədər istəyir verin, yeyib-içsin və çixib getsin.
RUDENKO- Müttəhim Bağirov, siz marşal Bağramyani təhqir edib hədələmisiniz.
BAĞİROV- Özünü yox, qardaşi Bağramovu Kür-Araz İnşaat İdarəsinin rəisi olmuşdu. Qudurmuşdu. Özünü elə aparirdi ki, guya qardaşi yox, özü marşaldir. Respublika ona tabedir.
RUDENKO- Böyük Sovet Esiklopediyasinin baş redaktoru Suren Şamuyani nə üstə təhqir etmisən?
BAĞİROV- Bakidan qovmuşam. Bir dəstə adamla gəlib arxivlərimizi ələk-vələk etmək istəyirdi.
Daha doğrusu, kommunist pərdəsi altinda daşnaklarin törətdiyi cinayətləri, müsəlmanlarin izini
yer üzündən silmək , banklardan və evlərdən talan edib oğurladiqlari sərvətlərə aid sənədləri ara
dan qaldirmaq istəyirdi. Mən də əmr etdim ki, 24 saat ərzində Bakini öz dəstələri ilə tərk etsin.
Mir Cəfər Bağirovun respublikaya rəhbərliyi dövründə ermənilərin Azərbaycan arxivlərindən çi xara bilmədikləri həmin sənədləri 1965-ci ildə Mikoyan Bakida dörd çamadana doldurub qatarla
Moskvaya apardi. Bağirov məhkəmənin hökmü ilə güllələndikdən sonra 1960-ci ildə ermənilər
ilk dəfə genosid məsələsini qaldirdilar. Bunlar tarixi faktlardi . Bütün bu tarixi faktlar Bağirovun
uydurulmuş erməni mifinə yox, xalqina xidmət etdiyi ortaya çixir.
Комментариев нет:
Отправить комментарий