Qorxmaz Əlilidən qaçqınların ünvanına xoşagəlməz sözlər

Tanınmış şoumen Qorxmaz Əlili qaçqınların ünvanına xoşagəlməz ifadələr işlədib

Şoumen öz facebook hesabında professor Şirməmməd Hüseynovun çıxışı olan videonu paylaşaraq qaçqınların ünvanına xoşagəlməz sözlər yazıb: 
"Dilinə qurban, de, danış. Qaçqınlara Bakı lazım idi, ona da nail oldular. Hökumət lazım idi, ona da nail oldular. Var-dövlət lazım idi, onu da aldılar. 20 faiz əsl qaçqınlıq həyatı sürdü, o da reklama görə. Xaricdən gələn qonaqlara göstərmək üçün, yardım pulu almaq üçün. Aldılar, pulun dalına keçdilər, indi bizi bəyənmirlər". 

musavat.com

İŞİD-in xüsusi təyinatlı dəstəsi Suriya ordusuna təslim olub

Strateq.az-ın bildirdiyinə görə, bu məlumatı Rusiyanın “RİA Novosti” xəbər agentliyi yayıb. Xəbəri Agentliyə Suriya hərbi kəşfiyyatından bir mənbə verib. Məlumatda qeyd olunur ki, Suriyanın Kuneytra bölgəsində uğurlu hərbi əməliyyat keçirilib. Əməliyyat nəticəsində İŞİD-in xüsusi təyinatlı dəstəsi mühasirəyə alınıb. Atışma nəticəsində dəstənin komandiri  Mücahid ibn Zara öldürülüb. Rəhbərlərinin öldürülməsindən sonra dəstənin 50 nəfərdən artıq heyəti təslim olub.
Maraqlıdır ki, əsir götürülən dəstə üzvləri ABŞ tərəfindən yetişdirildiklərini etiraf ediblər. Onların əksəriyyətinin Deyrizor vilayətindəki ABŞ-a məxsus hərbi düşərgədə  təlim keçdiyi məlum olub. Düşərgədə xüsusi təyinatlılara təxribat xarakterli əməliyyatların incəlikləri, partlayıcı hazırlamaq və istifadə yolları, ərazi koordinatlarının təyini və informasiyaların radio-qəbuledicilər vasitəsilə mərkəzə ötürülməsi qaydaları öyrədilib.
Dəstənin bir müddət əvvəl ölkənin şimal-şərqindəki Hasiçi şəhərində və paytaxt Şamda hökumət binalarına terror hücumları təşkil etdiyini bildirən mənbənin məlumatına əsasən,  əsirlərdən biri Suriya ordusunun strateji müəssisələrinin mühafizə sistemi ilə bağlı xüsusi məlumatlara malik imiş və bu məlumatları ona təlim keçdiyi Amerika hərbi düşərgəsində veriblər. Əsir həmçinin ordunun nəzarətində olan bölgələrdə ciddi ajiotaj yaradacaq təxribatlar planladıqlarını da etiraf edib. /strateq.az/

Царские офицеры о еврействе

Командир 14-го армейского корпуса Генерал Брусилов требовал: «Совершенно изъять евреев из рядов армии… ограничив их гражданские права». Командующий Виленским военным округом генерал Мартсон и наказной атаман казачьего Войска Донского генерал Мищенко требовали исключить евреев из русского подданства. Командир 7-го армейского корпуса Генерал Сахаров считал такой шаг «истинным благом для России», а командир 5-го армейского корпуса генерал Литвинов требовал или изгнания евреев из России, или «хотя бы лишения всех прав состояния». Литвинов, а также генерал Плеве говорили и о необходимости лишить евреев возможности быть поставщиками товаров для армии. Генерал Плеве (командующий войсками Московского военного округа, во время войны- командующий рядом армий и Северным фронтом) считал, что «евреи – враги России, желающие ее разрушения». Генерал Эверт (командир 13-го армейского корпуса, во время войны- командующий 4-й армией и Западным фронтом) отмечал: «Всегда и везде… евреи были чужды и даже враждебны интересам того государства, в котором они жили… В нации без патриотизма, без преданности Государю и Отечеству хороших солдат быть не может». Генерал Смирнов (командир 20-го армейского корпуса, во время войны- командующий 2-й армией) думал, что «еврей - космополит по своим убеждениям, идея национальной защиты ему чужда». Особенно пространный ответ дал командующий войсками Киевского военного округа генерал Н.И. Иванов (во время войны- Главнокомандующий Юго-Западным фронтом): «В интересах государства иметь могучую армию… что возможно лишь при удалении из нее всего вредного элемента. Таким элементом прежде всего является еврейство, вносящее развращающее и разлагающее начало в наши войска… Евреи не признают армию, отрицают те высокие идеалы, которым она служит…»

http://www.lechaim.ru/ARHIV/185/goldin.htm

Naməlum şəxslər tərəfindən söylənilən nəsihətlər

◘Ərəblə əcəm dörd şey barəsində müttəfiqdirlər; ürək tab gətirmədiyi şeyi öz üzərinə alma, var-dövlətə görə məğrur olma, qadına arxayın olma və bir də bihudə iş görmə.

◘Alimlər dörd kitabdan dörd cümlə seçiblər; Tövratdan “Qənaətcil adam tox olar”, Zəburdan “Sükut edən salamat qalar”, İncildən “Çəkilib bir küncdə oturan nicat tapar”, Qur`andan “Allaha tərəf gedən hər bir kəs hidayət olub.”

◘Allah-təala həzrət Davuda (ə) vəhy edib buyurdu: “Ağıllı insan gücünü dörd hissəyə bölməlidir; bir hissəsini Allahla münacata, bir hissəsini öz haqq-hesabını çəkməyə, bir hissəsini eyiblərini ona göstərməkdən ötrü dostlarla görüşə və digər hissəsini də rahatlıq və halal ləzzətlərə.”

◘Qəlbin nuraniliyi dörd vasitə ilə əmələ gəlir; ac qarından, saleh dostdan, keçmiş günahları xatırlamaqdan və arzuların azaldılmasından.

◘Düz danışmaq dörd növdür; vacib, haram, məkruh, müstəhəb. Vacib şahidlik edən zamandır. Haram söz gəzdirən zaman, məkruh camaatı üzünə tərifləmək, müstəhəb isə dalca tərifləmək.

◘Dörd xüsusiyyət pisdir, onun dörd şəxsdə olması lap pisdir; simiclik varlıda, həyasızlıq qadında, qəzəb alimdə və yalan qazidə.

◘Ağıllı adamın dörd xüsusiyyəti var; nadanlara qarşı helm, batildən üz çevirmək, lazım olan yerdə xərcləmək və mal sərf etmək, bir də dostu düşməndən seçə bilmək.

◘Beytül-Müqəddəsin dağlarında bir daş tapmışdılar, onun üzərində yazılmışdı; günahkar səksəkəlidir, sözə baxan arxayındır, qane olan əzizdir, həris isə zəlil.

◘Cə`fər ibn Yəhyanın məktublarının birində dörd cümləni qızılla yazdığını gördülər: 1. Ruzi müəyyən olunub. 2. Həris məhrumdur. 3. Simic üzü danlaqlıdır. 4. Paxıl da qəmgindir.”

◘Bir hədisi-qüdsidə Allah-təala buyurub: “Mən dörd şeyi dörd yerdə qərar vermişəm, lakin camaat onu başqa yerdə axtarır və tapmır: Elmi aclıq və qürbətdə qərar vermişəm, camaatsa onu başqa yerdə axtarır. İzzəti Mənə bəndəlikdə qərar vermişəm, camaatsa onu padşahların qapısında axtarır. Varlılığı qənaətdə qərar vermişəm, camaat isə onu çoxlu mal-dövlətdə axtarır, əldə edə bilmirlər. Rahatlığı behiştdə yaratmışam camaatsa onu dünyada axtarır.”

Ayətullah Meşkini, “Nəsihətlər” kitabı. 
Tərcümə edən: Xəlifə Həmidov
Nəşr edən: Şəhriyar

Fеyz Kаşаni

Mövlа Fеyz Kаşаni (h.q. 1007-1091) Şаh Sülеymаnın hökmdаrlığının оn üç ilinin şаhidi оlub. Оndаn qаbаq isә ikinci Şаh Аbbаsın zаmаnındа pаytахtdа çох yüksәk еlmi vә ictimаi mövqеyә mаlik оlub vә аdәtәn birinci dәrәcәli аlim vә fәqihlәr bаrәsindә işlәdilәn «müctәhiduz-zаmаni» lәqәbi оnun bаrәsindә dә işlәdilib. О, hәm әsәrlәri, hәm ürfаni ruhiyyәsi vә әхlаqi sәciyyәlәri, hәm dә siyаsi dаvrаnışı bахımındаn çох mәşhur оlub vә оnun bаrәsindә bu bir nеçә istiqаmәtdә dаnışmаq lаzımdır.
Fеyz öz tәrcümеyi-hаlındа yаzır ki, tәhsil аlmаq mәqsәdi ilә bir müddәt Kаşаndа qаlıb, sоnrа isә İsfаhаnа, оrаdаn Şirаzа gеdib vә оrаdа Sеyid Mаcid Bәhrаninin dәrsindә iştirаk еdib. Dаhа sоnrа İsfаhаnа gәlib vә bir müddәt Şеyх Bәhаinin yаnındа tәhsil аlıb. Оndаn sоnrа isә Qumdа хаlаsının yоldаşı Mоllа Sәdrаnın yаnınа gеdib vә Sәdrа Şirаzа gеdәndә о dа оnun аrхаsıncа Şirаzа gеdib. Çох еhtimаl ki, о, sоndа Kаşаndа mәskunlаşıb vә nәhаyәt ikinci Şаh Аbbаsın dә’vәti ilә İsfаhаnа gеdib. О, ömrünün sоn illәrindә yеnidәn Kаşаnа qаyıdıb vә mәzаrı hаl-hаzırdа hәmin şәhәrdә хаlqın ziyаrәt yеridir. 
Fеyz Kаşаni аltmış illik tәdqiqаt vә müәlliflik müddәtindә dini еlmlәrin müхtәlif sаhәlәrindә özündәn sоnrа çохlu әsәrlәr qоyub gеdib. О, hәdis kitаbı оlаn «әl-Vаfi» kimi çох mәşhur әsәrini qırх yаşındаn qаbаq yаzıb. Оnun kәnаrındа iki gеniş fiqhi әsәr dә yаzıb ki, оnlаrdаn biri «Mu’tәsәmuş-şiә», digәri isә «Mәfаtihuş-şәrаyе»dir. Оnun «Mәfаtihuş-şәrаyе» kitаbınа Fеyzin fiqhi mәktәbinin dаvаmçılаrı tәrәfindәn çохlu şәrhlәr yаzılıb. Hәmçinin әqidәnin әsаslаrı bаrәsindә «Еlmul-yәqin» vә «Hәqqul-yәqin» kitаblаrını yаzıb. Оnun çох mәşhur әsәrlәrindәn biri böyük әхlаq kitаbı оlаn «Mәhәccәtul-bеyzа»dır ki, Qәzzаlinin «Еhyаul-ulum» kitаbının bir növ хülаsәsidir. О, Qәzzаlinin kitаbındаn bir çох şеylәri çıхаrıb bir çох şеyi әlаvә еtmәklә охuculаrа Qәzzаlinin kitаbının şiә vаriаntını tәqdim еdib. 
Bu firаvаn әsәrlәrin kәnаrındа Fеyzdәn çохlu risаlәlәr dә qаlıb. Fеyz özü risаlәlәrinin birindә оnlаrın аdlаrını qеyd еdib ki, оnlаr yüzә yахın kitаb vә risаlәdir. Fеyzin sоn әsәrlәri «әn-Nüхbә» vә «әl-Hәqаiq» kitаblаrıdır ki, оnlаrın mövzusu әхlаqi vә ürfаni bахışlаrlа kаmil bir İslаm fiqhidir. «Əl-Hәqаiq» kitаbını Fеyz vәfаtındаn bir il әvvәl, yәni h.q. 1090-cı ildә yаzıb. 
О, әsәrlәrinin ümumi хаlq kütlәsi üçün nәzәrdә tutulаn bir nеçәsini fаrs dilindә yаzıb vә hәttа nаmаz, hәcc vә s. kimi mәsәlәlәr bаrәsindә hәmin mövzudа оlаn hәdislәrin fаrs dilinә tәrcümәsini tәrtiblә bir yеrә tоplаnmış şәkildә охuculаrа tәqdim еdib. Səfəvilər dövründə yaranan tәrcümә hәrәkаtı da bu dövrdә Fеyz vә şiәnin digәr аlimlәri tәrәfindәn dаvаm еtdirilib. 
Еlmi әsәrlәrdәn әlаvә Fеyz hәm dә güclü şаir оlub vә оndаn içindә çохlu gözәl qәzәllәr оlаn böyük hәcmli şе’rlәr külliyyаtı qаlıb.
Fеyzin fikirlәri çох gеniş vә dәrin оlub vә оnun fikirlәri öz zаmаnındа vә оndаn sоnrа şiә cәmiyyәtinin diqqәt mәrkәzindә оlub. İndii suаl budur ki, Fеyzin fikir vә düşüncәlәri nеcә fikirlәr оlub? Bәzilәri оnu fәqih vә hәdisşünаs, bәzilәri isә аrif, sufi vә bәzәn filоsоf hеsаb еdiblәr. Hәmin dövrün аlim vә şаirlәrindәn оlmuş Mirzә Әlirzа Tәcәlli kimi bir dәstә dә оnu ittihаm еdir ki, «vаcibаt vә ibаdәtә еtinаsız, tәdqiqаt vә аrаşdırmаdаn uzаq аdаm оlub. Bәzәn Muhyiddin Әrәbi sufiliyinin mürididir, bәzәn Mәhәmmәd Qәzzаlinin mоizә kömәkçilәrindәndir, bәzәn mәşşаyi filоsоflаrı ilә birgә qаçır, bәzәn dә işrаq fәlsәfәsinin işığındа yоl gеdir»! Әlbәttә bu bәdbincәsinә оlаn bir bахışdır. 
Fеyz Kаşаni şübhәsiz ki, Әhli-bеytin (ә) hәdislәrinә çох diqqәt еdәn, әsәrlәrinin çохundа оnlаrdаn istifаdә еdәn vә öz düşüncәlәrini оnlаrın üzәrindә qurаn bir şәхs оlub. Digәr tәrәfdәn Şеyх Bәhаinin vә оndаn sоnrа Mоllа Sәdrаnın mәktәbindә ürfаnlа tаnış оlub vә әхlаqi vә yа fiqhi оlmаsındаn аsılı оlmаyаrаq özünün «әn-Nüхbә» kimi әsәrlәrindә ürfаn mеylini qоruyub sахlаyıb. Оnün ürfаnа mеyli о hәddә оlub ki, Fеyzi sufilikdә ittihаm еdib şаyiә yаyıblаr ki, о öz bаğındа «Simа» mәclisi kеçirib vә «qinаnı» cаiz hеsаb еdir. Bu isә qәtiyyәn dоğru оlmаyıb vә оnun şаgirdlәrindәn оlmuş Cаmаlәddin Nәtәnzi h.q. 1088-ci ildә, yәni Fеyzin sаğlığındа yаzdığı bir risаlәdә оnun bаrәsindә bu qәbildәn оlаn ittihаmlаrı rәdd еdib. 
Hәr hаldа bu günә kimi bәzilәri üçün bеlә bir suаl yеnә dә qаlmаqdаdır ki, Fеyz sufiliyә mеylli оlub, yа yох? Оnun risаlәlәrinin bәzilәri bu ittihаmı tаmаmilә tәkzib еdir. Cаmаlәddin işаrә еdilәn risаlәdә yаzır: «Аvаm cаmааtın аrаsındа çох yаyılıb ki, ucа mәqаmlı fәzilәtli аlim vә kаmil qәlәm ustаsı mövlаnа Әbdulmöhsün sufiliyә mеyllidir vә аdәt şәklini аlmış büdәt növlü «ibаdәt»lәri tәsdiqlәyәrәk оnlаrı cаiz hеsаb еdir. Оnun әsәrlәrindәn isә оnа nisbәt vеrilәnlәrin әksi аşkаr оlur».
Fеyzә sufiliyin nisbәt vеrilmәsi yаlаn bir nisbәt idi. Оndаn sufilik аdәtlәrini qәbul еtmәsi sоruşulаrkәn cаvаb vеrib ki: «Аllаh еlәmәsin ki, mәn mәsum imаmlаrdаn şәr’i cәhәtdәn qаnuni оlmаsı bаrәsindә nәinki hәdis оlmаyаn, bәlkә әksinә оnа qаrşı hәdislәr оlаn аdәt şәklini аlmış ibаdәtlәri cаiz hеsаb еdәm». О, hәttа Qәzzаlinin «Еhyаul-ulum»dа gәtirdiyi «simа vә vәcd» fәslini Mәhәccәtul-bеyzаdаn çıхаrıb vә оrаdа bu bаrәdә bеlә dәlil gәtirib ki, bu fәsil sünnilәrә mәхsusdur vә biz оnu kitаbdаn çıхаrаrаq yеrinә «аdаbuş-şiә» fәslini qоymuşuq.
Qеyd еtmәk lаzımdır ki, Sufilәrә müхаliflәrdәn оlаn vә Fеyz ilә dә dаvаsı оlmuş Mоllа Mәhәmmәdtаhir Qumi sоndа Fеyzin sufi оlmаmаsını bаşа düşüb vә оnun görüşünә gеdәrәk Fеyzin qаpısınа çаtаnda хüsusilә incәliklә dеyib: «Yа mоhsinu qәd әtаkәl-musiu». Yәni: Еy kәrәm sаhibi, günаhkаr yаnınа gәldi.
Fеyz «Şirәhе-sәdr» risаlәsindә öz tәrcümеyi hаlını yаzıb vә «Rаhе sаvаb» vә «İnsаfiyyә» risаlәsindә mövcud mәzhәb mеyllәri bаrәsindә öz nәzәrlәrini bildirmişdir. Hәmçinin «әl-Kәlimаtut-tәrifә» risаlәsindә dini tәdqiqаtçılаr аrаsındа müхtәlif sәhv fikirlәrә mеyl göstәrilmәsini tәnqid еtmişdir. О, hәmin kitаbındа şәriәtin hökmlәrinә diqqәt yеtirmәyәn fәlsәfә охuyаnlаrı, fәlsәfәni kәlаm ilә qаrışdırаnlаrı, dindә yаlnız tәqlidlә kifаyәtlәnәnlәri, dini sаvаdlаrının аrtmаsınа kömәk еtmәyәn kitаblаr охuyаnlаrı, ömürlәrini еlm öyrәnmәklә kеçirib nәfslәrini tәmizlәmәklә mәşğul оlmаyаnlаrı və digәr dәstәlәri möhkәm tәnqid еdib. 
Fеyz «Şirәhее-sәdr» risаlәsindә аlimlәri üç dәstәyә- yаlnız zаhir еlmi, yәni fiqh охuyаnlаrа, yаlnız bаtin еlmi bilәnlәrә, yәni аriflәrә vә üçüncü dәstә, yәni hәm zаhir vә hәm dә bаtin еlmi bilәnlәrә bölüb. Üçüncü dәstә Fеyzin özünә işаrәdir ki, fiqh ilә ürfаni bir yеrә tоplаyıb.
Fеyz Kаşаni özü yаzdığı tәrcümеyi-hаlındа Şаh Sәfinin оnu sаrаyа dә’vәt еtmәsini хаtırlаyаrаq qеyd еdir ki, şаhın әtrаfındа «bir dәstә zаhirçi» аlimlәr оlduğu üçün şаhın dә’vәtini qәbul еtmәkdәn bоyun qаçırıb. Fеyz tәrcümеyi-hаlının dаvаmındа yаzır ki, ikinci Şаh Аbbаs sоnrа оnu sаrаyа dә’vәt еdib vә «bir çох kеşmәkеşlәrdәn sоnrа о cәnаbа üz tutub vә оnu еşitdiyindәn dә üstün görüb». Şаh оnа çох еhtirаm göstәrib vә nаmаz qılmаq üçün оnu dә’vәt еdib. Dеyәsәn Şаh Аbbаs Fеyzlә bundаn qаbаq Qumdа görüşübmüş.
Vәhid Qәzvininin h.q. 1065-ci ilin hаdisәlәri bаrәsindәki mәlumаtındа dеyilir ki, Şаh Qumun cümә mәscidindә Fеyzin аrхаsındа nаmаz qılıb. О yаzır: «Еlә hәmin vахtlаrdа dindаrlıq vә pәrhizkаrlıq... üzündәn cümә mәscidinә gеdib, оrаdа fәzilәtlәr tоplusu mövlаnа Mәhәmmәd Möhsin Kаşiyә iqtidа еdәrәk cаmааt nаmаzı qılıb».
Şаh İsfаhаnın Mоllа Rәcәbәli Tәbrizi kimi filоsоflаrı vә Mәhәmmәdsаlеh kimi dәrvişlәri ilә оturub durduqdаn sоnrа «dәrvişlәrlә söhbәt еtmәk fikirinә düşәndә hәr iki yоlun yоlçusu vә dünyа vә ахirәt mәsti «müctәhiduz-zәmаni» mövlаnа Mәhәmmәd Möhsin Kаşinin çаğırılmаsı göstәrişini vеrir». Bundаn sоnrа bir mәktub yаzаrаq оndаn İsfаhаndа mәskunlаşmаsını vә Аbbаs mәscidindә nаmаz qılmаsını istәdi. Hәmin sәbәbdәn mәktubdа qеyd еdilib ki, Fеyz «itаәt еdilmәsi vаcib оlаn fәrmаndаn хәbәrdаr оlаn kimi ümidvаrlıqlа dünyаnın pәnаhının dәrgаhınа yоllаnsın vә әslindә zаhir vә bаtinin hökmdаrının rаzılığını qаzаnmаq istiqаmәtindә оlаn bu mübаrәk işi» yеrinә yеtirsin.
Fеyz şаhın cаvаbındа Kаşаndа cümә nаmаzının qılınmаsı üstündә öz müхаliflәri ilә оlаn qаrşıdurmаlаrınа işаrә еdәrәk оndаn «hәmin tәnhаlıq guşәsi vә qәnаәt küncündә sürünmәsinә vә tәrәddüd dizlәrini qucаqlаyаrаq hеç bir işә әl uzаtmаmаsınа icаzә vеrmәsini istәyir». Аmmа dеyәsәn şаh öz istәyindә isrаr еdir vә bunа görә dә Fеyz tәrcümеyi-hаlındа bu mәtlәbi «çох kеşmәkеşlә» dеyә хаtırlаyır.
Fеyz şаhın dә’vәtini qәbul еdәrәk h.q. 1067-ci ildә İsfаhаnа gәlir vә şаhlа görüşәndәn sоnrа оnun mәqsәdinin «nаmаzlаrın bәrpа еdilmәsi vә cümә vә cаmааt nаmаzlаrının gеnişlәndirilmәsi» оlduğunu bаşа düşür. Bir müddәt sоnrа о İsfаhаn аlimlәri аrаsındа çох böyük iхtilаf оlmаsının şаhidi оlur vә özü dеmişkәn «düşmәnlәr аrаsındа qәrib vә tәk qаlır». Bütün bunlаrа bахmаyаrаq о şаhın yаnındа öz hörmәtini qоruyub sахlаyıb. Vәliqulu Şаmlı оnun İsfаhаnа gәlmәsinә işаrә еdәrәk yаzır: «Bu gün cümә mәscidinin pişnаmаzlаrındаn biri, о bаtini vә zаhiri fәzilәtlәr tоplusudur».
Vәhid Qәzvinin nәql еtdiyi digәr bir хәbәrdә оnun İsfаhаn cаmааtının bir dәstәsi tәrәfindәn vаsitәçilik еtmәsinә işаrә еdilir ki, оnun bu vаsitәçiliyi İsfаhаnın dаrğаsının dәyişdirilmәsi ilә nәticәlәnib. Hәmin хәbәrdә dеyilir ki: «bir dәstә şikаyәtçi müctәhiduz-zаmаn mövlаnа Möhsinin yаnınа gеdib оnu öz хәtа vә günаhlаrı üçün vаsitәçi еtdilәr vә о, mәlumаt әldә еdib hәqiqәti bildikdәn sоnrа Аllаhın kölgәsi оlаn әlаhәzrәtin hüzurundаn оnlаrın tәqsirindәn kеçmәsini istәdi... Mücәthiduz-zәmаninin iltimаsınа әsаsәn İsfаhаnın dаrğаsının dәyişmәsi fәrmаnı vеrildi vә bu şәrәfә Rüstәmхаn nаil оldu». 
İrana gəlmiş hindistаnlılаrın müşkülünün hәll оlunmаsı üçün yаrаdılmış fiqhi şurаdа dа bеlә qәrаrа аlındı ki, Fеyz dә öz nәzәrini yаzsın vә digәr üç müctәhidin nәzәrinin kәnаrındа оnun nәzәri dә şаhа tәqdim еdilsin. Hәmin хәbәrin dаvаmındа dеyilir ki, «hәmin mübаrәk sааtlı vахtlаrdа şаh itаәt vә ibаdәtin sütunlаrını güclәndirmәyә üz tutdu vә İsfаhаnın sәltәnәt sаrаyının yеni Аbbаs cümә mәscidinә tәşrif buyurub cümә nаmаzı qılаrаq mövlаnа Mәhәmmәd Möhsin Kаşiyә iqtidа еtdi».
Fеyz cümә nаmаzının qılınmаsını vаcib hеsаb еdәnlәrdәn оlub vә о, bu bаrәdә «әş-Şubәhаtus-sаqib» аdlı kitаb dа yаzıb. О, Kаşаndа sоnrа isә İsfаhаndа cümә nаmаzı qılаrmış.
Qеyd еtmәk lаzımdır ki, Fеyzdәn sоnrа оnun аilәsi Kаşаnın görkәmli аlim аilәlәrindәn biri оlub. Хüsusilә оnun оğlu- «Mәаdinul-hikmә» kitаbının müәllifi Әlәmulhudа çох mәşhur оlub. Hәmin nәsil bu günә kimi görkәmli vә аlim yеtişdirәn nәsil оlub vә bu gün dә еlәdir.

Mənbə: RӘSUL CӘFӘRİYАN, “SӘFӘVİLӘR TАRİХİ (ZÜHURDАN SÜQUTАDӘK)” kitabı

Cənubda kitab layihəsi

Xəbər verdiyimiz kimi Masallı rayonunda “Cənub-Kitab” mağazası açılıb. Bu mağazada 4 minə yaxın kitab satışa çıxarılıb. Satışa çıxarılan kitablar sırasında tarixi şəxsiyyətlər (Nadir Şah, Əmir Teymur, I Pyotr, Napoleon, Stalin, Hitler...) haqqında, Azərbaycan, Türk, Rus, eləcə də digər dünya ölkələri klassiklərinin əsərlərini, Vanqadan Nostradmusadək, eləcə də dedektiv və fantastik kitablar tapmaq mümkündür. Həmçinin, mağazada gənc ailələr, bizneslə yeni məşğul olanlar, əyləncə həvəskarları bu mövzuda son nəşrləri əldə edə bilərlər.
Ötən sayımızı izləyənlərə bəllidir ki, bir çox ziyalılar, o cümlədən hacılar kitabın təbliğinə ciddi diqqət yetirərək təklif etdiyimiz “Kitab-ehsanı”a qoşulmuşdular. Belə ki, millət vəkili Nəriman Əliyev, Hacı İsrafil Hüseynov, Hacı Fərid Zeynalov bu təklifə qoşularaq hər biri 200 manatlıq kitab sifariş edərək, məktəblərə paylatdırıblar. Bu günlərdə isə yenicə Həcc ziyarətindən qayıtmış Xıl kənd sakini Hacı Kamran da “Kitab-ehsanı”na qoşularaq boya-başa çatdığı, təhsil aldığı Xıl kəndində imkansız şagirdlərə paylatdırmaq üçün kitablar sifariş verib. Həmin kitablar yaxın günlərdə Xıl məktəbinin şagirdlərinə paylanacaq.
Onu da xatırladaq ki, digər kitab ehsanı verənlərdən fərqli olaraq Hacı Kamran bu ehsanı ardıcıl, hər 3-4 ayda bir etmək fikrindədir.
Ümumiyyətlə, cənub bölgəsində ilk kitab evinin açılışı gözlənilən və gözlənilməyən uğurlar və çətinliklər yaratsa da, fərəhli haldır ki, biz onlarla kitab həvəskarını aşkarlaya bildik. Həm də maraqlıdır ki, mağaza Masallıda açılsa da, bura Lənkərandan, Cəlilabaddan da gələnlər az deyil.
Təəssüf ki, rayonun təhsil, mədəniyyət sahələrinin öncülləri, ziyalı cəmiyyəti adı ilə cürbəcür “gedişlər” edənlər, qısası, özünü baş ziyalı sayanlar nədənsə bu faydalı və xeyirxah işdə, demək olar ki, ən elementar addım belə atmırlar. Biz belələrinə cenubxeberleri.com saytında ötən ay yerləşdirdiyimiz “Qorxma, qorxma, kitabdır” yazısını təkrar oxumağı məsləhət bilərdik.

cenubxeberleri.com

Gülağa Təhna: Yaxşlıq etdikcə insan daha da saflaşır

Gülağa Qənbərov (Təhna) son 10 illikdə az qala ölkənin xeyriyyəçilik simvoluna çevrilib. Saysız-hesabsız yardımlar, məktəb tikintisi, qocalar, mərasim evi, kənd yolunun təmiri, yazıçılara, bəstəkarlara, müğənnilərə, gənc alimlərə yardımlar... Qısası, müqayisəyə gəlməz, siyahılara sığışmaz xeyriyyəçilik tədbirləri. Məhz onun yardımı ilə yüzlərlə insan şəfa tapıb, çörəyə çatıb, problemlərini həll edib. O, bu ilki parlament seçkilərində deputatlığa namizəd göstərilib. Lakin topladığı imzalar guya “saxta” çıxdığı üçün, prosesdən kənarlaşdırılıb.

- Gülağa müəllim yarımçıq qalmış seçki kampaniyasından sonra özünü necə hiss edir?
- Çox normal. Kifayət qədər nikbin adamam, heç nəyi özüm üçün faciə hiss etmirəm. Sadəcə yaxın dostlar təklif və təkid etdi, mən də bu addımı atdım. Mənim itirəsi bir işim yoxdur, sadəcə mənim səsimi itirənlər itirdi. 

- Siz xeyriyyəçi, şair və iş adamı kimi kifayət qədər tanınmış adamsınız. Millət vəkilli olsa idiniz, bu sizə əlavə hansı şanslar verəcəkdi və əsas hədəfləriniz nələr olacaqdı? 
- Mən seçkiyə aşağıdakı şüarla getmək istəyirdim -mənə səs verin, problemlərinizi unudun. Qaldı ki, konkret sualınıza. Bilirsiniz, hər işi xeyriyyəçi və iş adamı kimi həll etmək olmur. Bu gün boya-başa çatdığım, ürəkdən vurğun olduğum Masallının çoxlu qayğıları, problemləri var. Bu qədər münbit torpağı, turizm imkanları, fədakar insanları olan rayon belə kasıb yaşamamalı, kreditlər içində çabalamamalıdır. Təkcə Masallı turizmindən hər il yüz milyonlarla pul qazanmaq olar. Qızılavardan Mahmudavaradək min hektarla sahə əkilib-becərilmir. Onlarla belə problem var. Mən istəyirdim ki, bu və buna bənzər məsələlərin ilk növbədə qanunvericilik çərçivəsində icazəsini alıb xaricdəki güclü əlaqələrimdən istifadə edərək bura milyonlarla vəsait yatırım. Milli Məclisdə bəzən elə gülməli qərarlar qəbul edirlər ki, adam mat qalır. Sizin qəzet də yazmışdı. Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi 1 manat, onun notorusda təsdiqi 5 manat. Deməli, millət vəkilləri sadəcə bu qanunları oxumur, çoxunun xalqdan xəbəri yoxdur. 

- Belə bir məsəl var- kəsilmiş başın saçı üçün ağlamazlar. Necə deyərlər, olan-oldu, keçən keçdi. Bundan sonra fəaliyyətinizdə nələrə daha çox üstünlük verəcəksiniz? 
- Mən bu yurdun oğluyam və nə qədər canımda can var, böyük pullar qazanmaq imkanım var bu yurda vəsaitimi əsirgəmiyəcəm. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq fərdi yardımlara o qədər də vəsait ayırmaq fikrində deyiləm. Əsas hədəfim intellektə diqqət yetirməkdir. Yaxın planlarımda hər il ən azı 10 istedadlı masallılı şagirdin (600-dən artıq bal yığan) xarici ölkələrin aparıcı ali məktəblərində təhsil almasını maliyyələşdirməkdir. Bir mədəniyyət mərkəzi yaratmaq istəyirəm ki, orada hər il yüzlərlə imkansız ailənin övladı kompüter texnikasına yiyələnsin, ingilis, fransız, ispan dillərini öyrənsin, ciddi tələbat olan peşələrə yiyələnsin. Əlimdə gözəl bir uşaq bağçası binasının layihəsi var. Onu da reallaşdırmaq yaxın planlarım sirasındadır. 

- Siz fəaliyyətinizi aylar, illər üzrə planlaşdırırsınız, ya 5, 10 illik planlarınız da var? 
- Həm elə, həm belə. Yuxarıda dediyim kimi əsas diqqəti intellektə yönəltmək istəyirəm. Mən nazirlər kabineti deyiləm. Çalışıram o işlərdə xalqımıza, dövlətimizə, prezidentimizə yardımçı olum ki, həmin sahələr hökumətimiz tərəfində bir qədər unudulub, hökumətin həmin sahəyə yatırım qoymağa hələlik imkanı yoxdur. 

- Sizdə hər şey- biznes, xeyriyyəçilik, şairlik paralel gedir, ya hansısa hansını üstələyir? Yəni yaxın gələcəkdə bunların hansına daha çox üstünlük verəcəksiniz? 
-Keçmişdə bir mahnı var idi. Orada deyilirdi ki, kamanın öz yeri, tarın öz yeri. Tanrı mənə o bacarığı verib ki, əvvəl kasıbçılıqla böyüsəm də, hazırda böyük pullar qazanmaq mənim üçün heç bir problem deyil. Pulu sərvət üçün qazanmıram. Allaha dua edirəm, daha çox qazanım ki, daha çox insana yaxşılıq edə, yardım göstərə bilim. Bu yaxşılıqları etdikcə sanki daha saflaşır, daha durulaşır, kövrəkləşir və bütün bunlar da şeirə çevrilir. Yəni, mən bu 3 qanadın heç birini o birindən ayrı tutmaq istəmirəm.

- Doğulub boya-başa çatdığınız Ərkivan üçün xüsusi layihələriniz varmı? 
- Bəli? var. Tale mənə Ərkivan kimi zəngin mədəniyyəti, qədim tarixi, dəyərli insanları olan diyarda dünyaya gətirib. Hazırda komanda üzvlərim layihələr üzərində işləyir. Yəqin ki yaxın vaxtlarda ya qocalar evi, ya da yuxarıda qeyd etdiyim kimi mədəniyyət mərkəzi inşa etmək istəyirəm.

- Bəzən haylı-küylü xeyriyye marafonları keçirirsiniz. Yaxın vaxtlarda belə bir marafon gözlənilirmi? 
- Xeyriyye marofonlarımız olacaq, ancaq haysız-küysüz.

- Elə xeyriyyə arzularıız varmı, onu reallaşdırmaq mümkünsüz olub? Yaxud, bu sahədə nəyi zirvə hesab edirsiniz? 
- Azərbaycan xalqınin, doğma yurdumun firavan-xoşbəxt yaşaması mənim xeyriyyəcilik fəaliyyətimin kulminasiya nöqtəsidir.

- Elə xeyriyyəçilik işiniz olub ki, sonra bunun peşimanlığını çəkəsiniz? 
- Hə olub. Həmin vaxtı heç bilmədim, gülüm, ya ağlayım. Bir qadının həyat yoldaşı çox ağır durumda idi. Xeyli vəsait ayırdım ki, o əməliyyat olunsun. Tale elə gətirdi ki, həmin şəxs əməliyyat zamanı öldü. Bu şəxsin həyat yoldaşı olan qadın mənə hücum çəkdi ki, sən pul ayırıb onu əməliyyata göndərməsəydin, bəlkə bir az da yaşayardı, ölməzdi.

- Sizi daha çox istəyənlər- dostlarınız, qohumlarınız yaxşı işlərinizi təqdir etməklə yanaşı, sizi nədə qınayırlar? 
- Hədsiz kövrəklikdə, əliaçıqlıqda. Deyirlər ki, onsuz da bütün insanların könlün yerində edə bilməyəcəksiniz. 1000 adam yaxşılıq edəcəksiniz, 3 min adam inciyəcək ki, niyə mənə yox.

- Siz 2 il öncə SİA.TV-yə müsahibə verərək demişdiniz ki, bizim MTN hazırda biznes-kluba çevrilib. Həmin vaxt çoxu bunu həm təhlükəli, həm populist bir fikir kimi dəyərləndirdi. 2 ildən sonra siz deyənlər ən yüksək vəzifəli şəxslər deyir. Siz nədən belə qənaəttə gəlmişdiniz? 
-Bu onu sübut edir ki, mən cənab prezident ilham Əliyevin məsləhətcilərinidən, dovlətin ən nufuzlu vəzifəfi şəxslərindən bir necə il öndə gedirəm. Xalqımın başına gələcək fəlakətləri əvvəlcədən gorürem. Cünku vəzifəli şəxslərin əksərriyyətinin başı cənab prezidenti aldatmağa, dövləti və xalqı talamaqa qarişıb. Mən isə öz intellektimi cənab prezident ilham Əliyevin imicinin-reytinginin və nüfuzunun yüksəlməsnə , Azərbaycan xalqının firavan yaşamasına sərf edirəm.

cenubxeberleri.com

Bakıda bağlanan obyektlərin sayı sürətlə artır

Obyektlərə müştəri çıxan tapılmır

Bakıda bahalı geyim mağazaları, bəzi yerlərdə isə gözəllik salonu, kafe, çayxana kimi social yönümlü obyektlərin bağlanması prosesi davam edir. Virtualaz.org saytı bu problem barədə əvvəlki saylarında da məlumat verib.
Xəbər verdiyimiz kimi, Rəsul Rza, Səməd Vurğun, Üzeyir Hacıbəyli kimi mərkəzi küçələrdəki bahalı geyim mağazaları, elit butiklər, brend dükanlar, Azadlıq prospekti, Rəşid Behbudov, Süleyman Rüstəm küçələrindəki müxtəlif iaşə obyektləri fəaliyyətini davam etdirə bilmədiyinə görə onların hamısının üzərində icarəyə verilməsinə dair elanlar vurulub. Sahibkarların və icarədarların sözlərinə görə, obyektlərin əksəriyyəti 3-4 aydan çoxdur ki, boşdur, amma onlara müştəri çıxan yoxdur.
Bənzər hal şəhərin digər ərazilərində də müşahidə olunur.

МЕЖДУНАРОДНОЕ ЕВРАЗИЙСКОЕ ДВИЖЕНИЕ

Международное «Евразийское Движение» (International Eurasian Movement) -- неправительственная общественная организация (Non Governmental Organization), имеющая филиалы и представительства в 22 странах – в том числе во всех странах СНГ, в Европе (Германия, Франция, Италия, Англия), в Америке (США, Чили), в мусульманских странах (Ливан, Сирия, Египет, Турция, Иран, Пакистан), на Дальнем Востоке (Индия, Япония, Вьетнам) и т.д., а так же в 36 регионах РФ.
Учреждено 20 ноября 2003 в Москве. Зарегистрировано Министерством Юстиции РФ как «Международное Общественное Движение».

Цели «Евразийского Движения»:
-борьба за справедливый многополюсный мир, основанный на сотрудничестве народов, цивилизаций и культур во имя всеобщего процветания;
-сближение стран Европы и Азии между собой при активном посредничестве России как «моста цивилизаций»;
-интеграция постсоветского пространства в «Евразийский Союз» на культурном, экономическом, информационном, стратегическом и политическом уровнях;
-активный и многосторонний диалог конфессий и этносов Евразии, взаимопонимание и взаимоуважение евразийских элит и обществ;
-сохранение культурной, религиозной, этнической идентичности каждого народа, развитие национальной самобытности; 
-укрепление мира и порядка на основах евразийского мировоззрения – Pax Euroasiatica;
-противодействие негативным тенденциям: однополюсной и одномерной унифицирующей глобализации, культурной деградации, терроризму, наркозависимости, социальной несправедливости, экологическим и демографическим катастрофам.

Руководящий орган – «Евразийский Комитет».

Председатель «Евразийского Комитета» и лидер «Евразийского Движения» -- Александр Гельевич Дугин, философ (д.п.н), публицист, основатель течения неоевразийства, создатель современной школы российской школы геополитики.

В Высший Совет «Евразийского Движения» входят среди прочих:
Торшев А.П. - вицеспикер Совета Федерации ФС РФ;
Аслаханов А.А.M - Помощник Президента РФ;
Маргелов М.В. - председатель Международного комитета Совета Федерации;
Калюжный В.И. - заместитель МИД РФ, Специальный Представитель Президента РФ по проблеме Каспия;
Таджуддин Т. С. - Верховный муфтий Центрального Духовного Управления мусульман России и Европейских стран СНГ;
Сагалаев Э.М. - Президент Национальной ассоциации телерадиовещателей, Член Правления Академии Российского телевидения, Доктор политических наук, профессор (Россия);
Галлуа Пьер-Мари - генерал, геополитик (Франция);
Юзбеков З.А.- проректор МГУ профессор;
С.А.Цагаришвили, - академик РАН;
Абдыманапов С.А. - ректор Евразийского Национального Университета имени Льва Гумилёва (Казахстан, Астана);
Джумагулов А.Дж. - Чрезвычайный и Полномочный посол Республики Кыргызстан;
Чернышев А.С. - чрезвычайный и полномочный посол РФ, Председатель «Совета Послов РФ»;
Ефимов Н.Н. - главный редактор газеты "Красная Звезда";
Нифадьев В.И.- ректор Кыргызско-российского Славянского Университета (Кыргызстан, Бишкек);
Масов Р.М. - Директор института истории, археологии и этнографии имени Ахмада Дониша Академии Республики Таджикистан (Таджикистан);
Эсенов М.К. - Директор Центра Социально-политических исследований «Центральная Азия и Кавказ» (Швеция), доктор политологии (Туркменистан);
Рысбеков Т.З. - Ректор Западно-Казахстанского Государственного университета имени Махамбета Утемисова, профессор (Казахстан);
Грач Л.И. - Председатель Всеукраинского объединения «Наследники Богдана Хмельницкого», народный депутат Верховной Рады Украины (Украина);
Витренко Н.М. - Лидер Прогрессивной Социалистической партии Украины (Украина)ж
Жафяров А.Г. - Начальник отдела политических партий и общественных движений Министерства Юстиции РФ (Россия);
Хазин М.Л. - экономист, публицист (Россия);
Бедюров Б. Я. - Председатель конгресса народов Горного Алтая, Секретарь Союза писателей России (Россия);
Кривошеев С.А. - аналитик, эксперт по вопросам междунроадных ит межконфессиональных отношений и т.д.;
Юкико Кураива – Доктор Университета префектуры Ивато (Япония);
Парвулеско Жан - писатель, геополитик (Франция);
Тиберио Грациани – главный редактор журнала «Евразия, Геополитические исследования» (Италия).

«Евразийское Движение» имеет в своей структуре:
-Аналитическое Управление (рук.Кривошеев С.А.) и разветвленную систему аналитических центров (в частности, «Центр геополитических Экспертиз», РОФ «Евразия» и т.д.);
-образовательную систему «Новый Университет» по координации программ обучения в области геополитики, этнологии, политологии, геоэкономики, религиоведения, этнологии, социологии, культурологии;
-пресс-службу и издательство «Арктогея», редакцию газеты «Евразийское Обозрение», ежедневный информационно-аналитический Интернет-портал http://www.evrazia.org;
-Евразийский Экономический Клуб (банкинг, международные связи в области ТЭК, бизнес-консалтинг, страновые риски и т.д.);
-Евразийский Форум (дискуссионно-аналитическую площадку экспертов).

Офис «Евразийского Движения» расположен по адресу:
Россия, 115432, Москва, 2-ой Кожуховский пр-д., д.12, стр. 2, м. Автозаводская,
тел: (095) 783-68-66, e-mail: Председатель Международного «Евразийского Движения» (Дугин А.Г.) dugin[@]dugin.ru;
Аналитическое Управление МЕД (Кривошеев С.А.) ksa[@]evrazia.org;
Секретариат международного "Евразийского Движения" info[@]evrazia.org (Зарифуллин П.В.); 
Пресс-центр международного "Евразийского Движения" press-center[@]evrazia.org (Коровин В.М.)

evrazia.org

Командир дивизии сирийской армии, армянин, бросает вызов Эрдогану

"Я армянин. И я здесь для того, чтобы вместе со всем нашим сирийским народом, нашей доблестной армией бороться против всех этих отморозков, против собаки Эрдогана - пса израильского. Пусть знает он, что в рядах сирийской армии и армяне борются против него".

Россия проводит зачистку "искусства" 5-й колонны

Центр современного искусства «Винзавод» (ЦСИ) объяснил решение выселить галерею Марата Гельмана со своей площадки нецелевым использованием помещения.

Eldar Mahmudov qruplaşmasının gizli "pul kisəsi" və silahı - vəhhabilər

MTN rəsmiləri vəhhabilərə necə və nəyin qarşılığında "krışalıq" edib, "əməliyyat marağı" adı altında bu prosesə burun soxanlar niyə cəzalandırılıblar?

Milli təhlükəsizlik naziri Eldar Mahmudovun vəzifədən uzaqlaşdırılmasından sonra MTN-də başlanan istintaq hər keçən gün eks-nazirin qruplaşmasının yeni-yeni əməllərini üzə çıxarır. Bu məlumatlardan bəziləri mətbuata da sızdırılır. Ancaq bir çox məlumatlar hələ də ictimailəşdirilmir.
Əlimizə çatan bu cür bilgilərdən birini təhlil edərkən ortaya yeni nüanslar çıxdı. Bu "əməllər" sırasında sahibkarların talanmasından tutmuş, xarici xüsusi xidmət orqanlarına məlumat ötürmə, "vəhhabi məsələsi"ndən, "brilyant mafiozluğunadək" fərqli işlər var.
Rəsmi məlumatlarda MTN-in bir sıra generallarının işdən qovulması və 10-dan artıq yüksək rütbəli əməkdaşının saxlanması ilə bağlı faktların səsləndirilməsi qeyd olunan iddiaları daha da gücləndirir. Lakin bütün bu məlumatlarda qırmızı xətt olaraq keçmiş nazir və onun cinayətkar dəstəsinin harınlaması, şəxsi varlanma və ambisiyalarını hər şeydən - ən əsası, dövlət mənafeyi və dövlətin təhlükəsizlik maraqlarından üstün tutması aşkar şəkildə sezilməkdədir.

Yaltaqlığa görə töhmət alan şair: "İnsanın səhvi olur da. Bu da bir xəta idi"

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin kitab dövriyyəsi və nəşriyyatlarla iş şöbəsinin müdiri, son günlərin ən çox müzakirə olunan şairi Vaqif Bəhmənli (Quliyev) ölkə.az-a müsahibə verib. Milli.az müsahibəni təqdim edir.

- Vaqif müəllim, istərdim sual vermədən özünüz durumu izah edəsiniz.

- Çox sayda yazılarım çıxıb və çoxlu da şeirlərim işıq üzü görüb. Şeirlərin çoxunda Azərbaycan poeziyasının yeni mənzərəsi yaranır. Hər halda tənqidçilər belə deyirlər. Bunlar haqda danışan yoxdur. Ümumiyyətlə, o şeir çap olunmamalı idi.

- Niyə çap etdirdiniz?

- İnsanın səhvi olur da. Bu da bir xəta idi.

- Yəqin ki, nazirin töhmətdən əlavə bununla bağlı sizə tövsiyəsi, iradı oldu.

- Bunu etmək olmazdı da. Mənim altmış yaşım var, özüm də bilirəm.

- Bu məsələdə həmkarlardan kimlərin dəstəyi oldu?

- Bu xırda bir məsələdir e. Bilmirəm, nə saytlara baxmıram, nə də yazılanları oxumuram. Çünki daha böyük məsələ ilə məşğuluq. Bu axşam Bəxtiyar Vahabzadənin 90 illik yubileyi keçirilir. Bu möhtəşəm tədbir Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən hazırlanır. Yazılası o qədər gözəl şeylər var. Xırda bir qüsuru bu qədər şişirtməyə ehtiyac yoxdur. Nəzərə alın ki, mən ixtisasca jurnalistəm və iyirmi il bu sahədə çalışmışam. Amma məndən olsa, bu barədə danışmazdım. Deyə bilərəm ki, haqqımda çıxarılan qərar düzgündür. O şeir çap olunmamalıydı.

- Bu addımınızı karyeranıza zərbə kimi dəyərləndirmək olarmı?

- (gülümsəyir) Bu baş verməməliydi.

- Bəziləri deyirlər ki, o şeirdən daha çox mədhiyyədir.

- Qətiyyən. Tanıyanlar bilirlər ki, mən məddahlıqdan uzağam və necə şəxsiyyətəm.

- Başqa bir fikir də var ki, sizin rəhbərlik etdiyiniz şöbədə vəziyyət yaxşı olmadığı üçün yazılıb. Yəni günahını yumaq məsələsi.

- Hamısı elə-belə söhbətlərdi.

- Vəzifəli şəxsə ithaf etdiyiniz ilk şeirdir?

- Mənim ithaflardan ibarət bir qəzet səhifəsi həcmində şeirlərim çıxıb.

- Kimlərə ithaf etmişdiniz?

- Qəzetlərdə var, gedin vərəqləyin. Hətta kitablarımın birində ayrıca ithaf bölməsi var və 40 adama şeir həsr etmişəm.

- Sizin şeirinizə gənc yazar Kəramət nəzirə yazmışdı. Bunu sizə qarşı təxribat kimi dəyərləndirmək olarmı?

- Oxumuram, özləri bilər, Allahları bilər.

- Əhvalınız necədir?

- Əhvalım çox yaxşıdır. Amma bəli, cəza alan adamın əhvalı göylə gedə bilməz ki (gülüşürük).

- Rəhbərlik etdiyiniz şöbənin işləri nə yerdədir?

- Hər şey yüksək səviyyədə, qaydasındadır. Bu yaxınlarda Dördüncü Beynəlxalq Bakı Kitab Sərgisini keçirdik. İyirmi ölkədən nümayəndələr gəlmişdilər. Eyni zamanda bizim nümayəndələr yaxın günlərdə Frankfurtdan qayıdıblar. Orada Azərbaycan Qız qalası formasında çox gözəl ekspozisiya ilə iştirak etdi.

- Şairin məmurluğu necədir? Sizi sıxmır ki?

- Sən əməlli-başlı müsahibə aldın e. İnsan taleyidir də. Hərə bir yerdə işləyir, mən də burada işləyirəm.

- Vəzifə yaradıcılığınıza pis təsir etmir ki?

- Şəxsi vaxtımdan yaradıcılığıma ayırıram.

- Evdə, yaxınlarınız bu durumu necə qarşıladılar?

- Bu qədər ciddiyə almağa ehtiyac yoxdur.

- Vaxt edib sosial şəbəkədəki müzakirələrə baxın. Çox ciddi müzakirələr gedir.

- Ədalətli olmaq lazımdır. Bu söz xüsusilə jurnalistlərə aiddir.

- Jurnalistləri sizin dostunuz saymaq olar?

- Onlar həmişə mənim gözümün işığıdır.

- Bəs niyə sizə qarşı belə davranırlar?

- Mən özüm də bunun səbəbini bilmirəm.

- Ümumiyyətlə, sizin barənizdə paradoksal fikirlər var jurnalistlər arasında.

- İnsan səbəbi özündə görməlidir, başqasında yox.

- Bundan sonra hansısa vəzifəli şəxsə şeir ithaf edəcksiz?

- Şeir yazmaq məndən asılı olan iş deyil.

- Yəni bu, sizə dərs oldumu?

- Altmış yaşında...

- İnsan hər gün öyrənir...

- Ola bilər. Düşünülməmiş bir addımdır.

- Bir neçə gün öncə 60 illik yubileyiniz təntənəli şəkildə qeyd olundu.

- Gərək o haqda da yazardınız.

- Yazmışıq.

Aytən Eyvazon - Dıminə ğəzəl

Eşğədə aşığ be tı hoston məzın,
Har kəsi bəştə dıli nez, con məzın. 

Dardinə har insoni məcnun məvot,
Səf məkə boy osmoni rismon məzın,

Eşqi ruşin qam bəka sardon dılon,
Har cobe ğəm-ğussə tı hicron məzın. 

Kam ni dıləş puçbə pəvəndon ısə,
Vusgə jə har çiy telı, mərcon məzın.

Eşqiro əsron bərobər har i dəm,
Əy tı rujon, haftə ya manqon məzın. 

MTN-ə İŞİD ittihamı -Suriyaya qaçırılan uşaqların açdığı dəhşətli faktlar

Azadinform xəbər verir ki, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi ətrafında cərəyan edən hadisələrin ölkə gündəmini zəbt etdiyi vaxtda AzNews.az-ın redaksiyasına nazirlik nümayəndələrinin İŞİD-lə əlaqələri ilə bağlı sensasion şikayət daxil olub. 
Yusifov İlqar adlı Bakı sakininin şikayəti MTN əməkdaşlarının daha bir neçə qanunsuz əməllərini ifşa edir. 

AİLƏ ƏVVƏLCƏ DİNƏ GƏTİRİLİB

38 yaşlı İ.Yusifov 2003-cü ildə Pərvanə adlı xanımla ailə həyatı qurub. Onların bu evlilikdən 2 qız övladı – Nəzrin və Lalə - var. Ailə 2009-cu ilə kimi normal həyat tərzi sürüb. Sözügedən ildə Xırdalan qəsəbəsindəki qonşuları Əfsanə və Məlik Rəsulovlar ailəsi vəhhabilərə məxsus cərəyana qoşulub. Onları vəhhabilərə qoşan adam Ə.Rəsulovanın Səxavət adlı bibisioğlu olub (“Eurovision” mahnı müsabiqəsi zamanı Azərbaycanda terror hadisələri törətməkdə və prezident İlham Əliyevin həyatına sui-qəsd planlaşdırmaqda təqsirləndirilən silahlı birləşmənin üzvü Xalıqov Səxavət Mirağa oğlu- red). Ailənin təsiri ilə Pərvanə Yusifova da “dindarlığ”a cəlb edilib.

Россия взяла Ближний Восток под контроль с помощью систем РЭБ

ИЗ-ЗА ЗАКРЫТОГО НЕБА РОССИЕЙ, БЕЗ СОГЛАСОВАНИЯ С МОСКВОЙ НИКТО НЕ МОЖЕТ НАЧАТЬ ВЕСТИ БОЕВЫЕ ДЕЙСТВИЯ НА БЛИЖНЕМ ВОСТОКЕ - ИЗРАИЛЬ

С помощью суперсовременных систем радиоэлектронной борьбы Россия создала на Ближнем Востоке условия, по которым ни одна воздушная или наземная сила не сможет начать военные действия без согласования с Москвой, пишут израильские СМИ.
В последнюю неделю сентября на базу Хмеймим под Латакией в Сирии прибыли два самолета радиоэлектронной разведки и РЭБ Ил-20 (по классификации НАТО – Coot, «Лысуха»). Четыре турбовинтовых двигателя позволяют этим машинам оставаться в воздухе в течение 12 часов, используя свои тепловые и инфракрасные датчики, антенны, фото- и видеокамеры и РЛС бокового обзора, чтобы собирать широкий спектр данных с больших расстояний, днем и ночью и практически при любой погоде, пишет DEBKAfile.
Ил-20 может предоставить российским войскам исчерпывающие данные о ситуации на местах. Издание опасается, что близость к границам Израиля (от базы в Латакии до израильской границы всего 288 км) позволит Ил-20 собирать данные и о действиях военных и руководства еврейского государства по всей его территории.

Şiələrin sair imamlardan (ə) nəql etdikləri hədislər

◘İmam Məhəmməd Baqir (ə) buyurub: “Hər kəsdə dörd xüsusiyyət olsa dini kamil, günahları bağışlanmış və ölüm zamanı da Allah ondan razı olar. Biri odur ki, camaatla əhd-peyman bağladığı zaman Allaha xatir ona riayət etsin. İkincisi, dili həmişə doğru söz danışsın. Üçüncüsü, Allah yanında və camaat nəzərində pis hesab olunan işdən çəkinsin. Dördüncüsü, ailəsi və övladlarına qarşı xoş xasiyyət olsun.”

◘İmam Məhəmməd Baqir (ə) buyurub: “Hər kəsdə dörd xüsusiyyət olsa Allah behiştdə ona bir ev əta edər: Yetimə qarşı nəvaziş göstərmək, zəiflərə qarşı mərhəmətli olmaq, ata-ana ilə mehriban davranmaq və qul ilə dostcasına rəftar etmək.

◘İmam Məhəmməd Təqi (ə) buyurub: “İşlərini yerinə yetirməkdə dörd şey insana kömək edər: Sağlam bədən, sərvət, elm və tövfiq.”

◘Həzrət Baqir (ə) uşaqların divar altında qalmış xəzinələri barəsində buyurub: And olsun Allaha! Orada qızıl-gümüş yox idi. Sadəcə olaraq, bir lövhə var idi ki, orada dörd cümlə yazılmışdı:
1. Mənəm Allah! Məndən başqa mə`bud yoxdur və Məhəmməd (s) mənim elçimdir.
2. Əcəba, qəza və qədərə inanan şəxs ruzi tələb etməkdə nəyə görə tələsir?
3. Təəccüblüdür ki, bir kəs dünyanın vəziyyətini görür, lakin axirəti inkar edir.
4. Ölümə yəqini olan şəxs necə fərəhlənir?

İranın yəhudi dostları əslində kimlərdir? "Şəhər keşikçiləri"

Hazırda bu yəhudi sektasının nümayəndələrini ultraortodokslara deyil, hətta ortodokslara da aid etmirlər. İsraildə və ümumən yəhudi dünyasında onları marginallar adlandırırlar. Belələri özlərini müqəddəs torpaqda kimlərə yəhudi dövləti yaratmaq icazəsinin verilməsini müəyyənləşdirmək hüququna malik şəxslər sayırlar. Cərəyanları isə Neturey Karto (NK), yəni «Şəhər keşikçiləri» adı ilə tanınır.
NK özünü yəhudiliyin mənəvi mərkəzi sayılan Yerusəlimi, yəni Qüdsü qoruyan hərəkat sayır. «Keşikçilər» hesab edirlər ki, yer üzərində müstəqil yəhudi dövlətinin tərəqqisi Məşiahın (Messiinin) gəlişinə qədər mümkün deyil. Onlar dini və dünyəvi sionistlərə qarşı çıxırlar və açıq şəkildə özlərini 1948-ci ildə yaranmış İsrail dövlətinin düşmənləri kimi göstərirlər. Belə desək, netureykartoçular bütün anti-İsrail yönümlü çıxışları dəstəkləyir, İsrail səfirlikləri qarşısında baş tutan bütün asiyalarda fəal şəkildə iştirak edirlər. Nəinki İsrail əleyhinə olan qüvvələrin yanında dayanır, hətta antisemitizmi də fəal surətdə dəstəkləyirlər.

İNGİLİS KƏŞFİYYATINA XİDMƏT EDƏN İSLAM ALİMİ: Seyyid Əhməd Xan və ya Ser Əhməd

Seyyid Əhməd Xan və ya Ser Əhməd 1817-ci ildə Hindistanda anadan olmuşdur. Atasının ölümündən sonra təhsilini yarımçıq qoyan Əhməd Xan ailəsinin maddi cəhətdən vəziyyətinin ağır olmasına görə işləməyə başlayır. Yaradıcılığına 23 yaşından başlayan Əhməd Xan ilk olaraq dini məsələlərlə bağlı məqalələr yazmağa başlayır. 1847-ci ildə "Asarus-Sənadidə" adlı kitabı çıxır və 1857-ci ildə ingilislərin Hindistanı işğalı zamanı İngilisləri dəstəklədiyi üçün İngiltərə dövlətinin marağını özünə cəlb edir. 
1869-1870 ci illərdə İngiltərəyə gedərək həmin dövlətin kəşfiyyatı ilə sıx əlaqə yaradır və Hindistana geri qayıdarkən "Muslim Cambridge" təşkilatını yaratmağı planlaşdırır. Ölkəsinə qayıdarkən bu təşkilatı yaradır və "Təhzibul-Əxlaq" adında qəzet nəşr etməyə başlayır. 
İngiltərə Mərkəzi kəşfiyatının dəstəyi ilə fəaliyyətə başlayan Əhməd Xan ilk olaraq İslam dininin ən mühim mənbələrindən hədis məfhumunu müxtəlif şübhələr və bəhanələrlə inkar etməyə başlayır və müsəlmanlar arasında bu fikrin yayılmasında bir sıra cəhdlər edir. İlk olaraq "Ət-Təfsirul-Aqliyyə" əsərini yazaraq QURANİ-KƏRİM hədislərə istinad etmədən təfsir etdiyini iddia edir. 
Təbii ki, bu məkirli planların arxasında çirkin siyasət dururdu. Çünki, Qərb Kəşfiyati ilə bağlı olan şərqşünas alimlər İslama zərbə vurmağın yollarından birini müsəlmanların hədis küliyyatını əllərindən alinmasında görürdülər. Hədisləri aradan qaldırmaqla bir çox etiqadi və şəriətlə bağlı suallar cavabsız qalacaq və İslama qarşı maraq azalacaqdı. 
Bu səbəblərə görə Hindistanda İslamı zəiflətmək üçün Əhməd Xan İngilis kəşfiyyatının dəstəyi ilə bir çox addımlar atır və bir çox tələbələr yetişdirir.

Şirin Xanım Kərimbəyli Şadiman - VERİLİR HAQQA CƏZA

“İblis nədir - cümlə xəyanətlərə bais,
Ya hər kəsə xain olan insan nədir? -İblis?”
                                    Hüseyn Cavid

Verilir haqqa cəza,
Basıb hər yanı qəza,
Ağlayan gözlərə bax,
Maskalı üzlərə bax,
Hamı Allahlıq edir,
Haqq deyən haqqı didir.
Allahın səbri çoxdur,
Bəndənin rəhmi yoxdur.
Dünya utanır özü,
Yoxdu deməyə sözü.
Tökülən qanlarına,
Didilən canlarına,

Әbdürrәzzаq Lаhici

Tәхәllüsü Fәyyаz оlаn Әbdürrәzzаq Lаhici (h.q. 1072) оn birinci hicri әsrinin tаnınmış filоsоflаrındаndır ki, Nәsrаbаdinin yаzdığınа әsаsәn «оnun әsli Lаhicаndаndır, lаkin Qumdа çох оlduğu üçün Qummi kimi mәşhurdur». О Mоllа Sәdrаnın kürәkәni оlub vә fәlsәfәdәn әlаvә irfаni zövqә vә çох yüksәk sәviyyәdә şаirlik qаbiliyyәtinә mаlik оlub. Fәyyаz Mоllа Sәdrаyа çох mәhәbbәt bәslәyib vә şе’rlәr tоplusundа оnun Mоllа Sәdrаnın mәdhindә yаzdığı çохlu şе’rlәri dә vаr. Lаhiciyә Fәyyаz lәqәbini Mоllа Sәdrа vеrib. Mоllа Sәdrа digәr kürәkәni Mоllа Möhsin Fеyz Kаşаniyә Fеyz lәqәbi vеrib. Bu sәbәbdәn Fәyyаz bir şе’rindә bеlә dеyir: «Fеyz Kаşi rа bе Fәyyаz әr kоni еhsаn rәvаst/ Zаn kе u hәm әz kәmәrbәndаnе pеymаnе şоmаst». Yәni: Әgәr Fеyz Kаşаnini Fәyyаzа еhsаn еtsәn rәvаdır, çünki о dа sizin әhd-pеymаnа sаdiqlәrdәndir.
Vәliqulu Şаmlı dа оnu «fәlsәfә sаhәsindә ikinci Şаh Аbbаsın zаmаnının әn böyük filоsоflаrındаn» hеsаb еdib. Оnun iki kitаbı dаhа mәşhurdur. Оnlаrdаn birincisi Хаcә Nәsirin «Tәcridul-е’tiqаd» kitаbınа şәrh kimi yаzılmış «Şәvаriqul-әlhаm» kitаbı, digәri isә fаrs dilindә әqidәnin әsаslаrındаn bәhs еdәn «Gövhәrе-murаd» kitаbıdır. Kitаblаr ikinci Şаh Аbbаsа tәqdim еdilib. Әslindә Fәyyаzı dа hikmәtе-mütәаliyә mәktәbinin аğıl, еşq, fәlsәfә vә irfаnının bir yеrә tоplаdığı üzvlәrindәn hеsаb еtmәk lаzımdır vә о, sufiliyin müхаliflәri tәrәfindәn sufilik yоlu ilә gеtmәklә mәşhurdur.
Fәyyаz çох görkәmli şаir оlub vә оnun şе’rlәr külliyyаtı çаp еdilib. Оnun şе’rlәri çох lәtif vә gözәldir. О, bәzi аlimlәr vә Sәfәvi әmirlәrinin vәsfindә dә şе’rlәr dеyib.

Mənbə: RӘSUL CӘFӘRİYАN, “SӘFӘVİLӘR TАRİХİ (ZÜHURDАN SÜQUTАDӘK)” kitabı

WikiLeaks обнародовал сенсационную сделку Минобороны Азербайджана

Ранее haqqin.az сообщал со ссылкой на мировые СМИ, что хакеры смогли получить всю информационную базу итальянской компании Hacking Team, специализирующейся на изготовлении шпионских программ для итальянских органов безопасности. Из материалов WikiLeaks стало известно, что эта компания продала Азербайджану систему дистанционного слежения, называемой DaVinçi или Galileo. Предполагалось, что эту систему купило у итальянской компании Министерство национальной безопасности, но буквально на днях хакеры разместили информационную базу компании Hacking Team в интернете и стало известно о том, что программу DaVinçi у итальянской компании купило Министерство обороны Азербайджана.

"ABŞ və Səudiyyə yəmənliləri ona görə qırırlar ki..."

Ərəb ölkələri qan gölünə çevrilib. Qaynar nöqtələr bir-birini əvəz edir. Misirdə qan qoxusu çəkilməmiş, Suriyada, onun ardınca Yəməndə başlayan vətəndaş müharibəsinə “Ərəb baharı” deyilsə də, bu baharda heç çiçəklər açmadı, bülbülllər ötmədi. Amma çiçək əvəzinə silahların dağıtdığı, ölkələrin sakinlərinin bədənində yaralar açıldı, qan su yerinə axdı. Günahsız insanların başına gətirilən vəhşətdən nalələr ərşə bülənd oldu.
Yəməndə başlayan müharibə İraqı, Misiri, Suriyanı bir anda arxa plana çəkdi.
Maraqlıdır, Yəməndə nə baş verir? Ümumiyyətlə, Yəməni nə dərəcədə yaxndan tanıyırıq? Bu gün Yəməndə ayağa qalxan husilər kimlərdir, məqsədləri nədir? Yəməni yaxından tanımadan müharibə haqqında danışmaq düzgün deyil. Yox, bizim KİV-lərdən izlədiyimiz həqiqət deyil. Əsl həqiqəti öyrənmək üçün 3 il Yəməndə yaşayan, şərqşünas, Yaxın Şərq məsələləri üzrə ekspert və ən əsası Yəməni çox yaxından tanıyan Zərdüşt Əlizadəyə müraciət etdik. Necə deyərlər, min dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə görmək yaxşıdır. Beləliklə, İslaminsesi.org-un suallarını politoloq Zərdüşt Əlizadə cavablandırır.

-Zərdüşt müəllim, Yəmən olaylarında bir ad dayanmadan hallanır-husilər. Kimdir husilər?
-Husilər haqqında mətbuatda yalan məlumatlar yayılıb. Husiləri İranla bağlıyırlar. Mən isə həmişə soruşuram ki, bu necə olur? Yəməndə 3 il yaşamışam işləmişəm, sonuncu dəfə 2010-cu ildə Yəməndə olmuşam. İndi də yəmənli dostlarımla yazışıram. Yəmənin qeyri-hökumət təşkilatlarından internet ünvanıma demək olar ki, hər gün məktublar gəlir. Yəni Yəmən mənim üçün uzaq və yad ölkə deyil. Yəmənin 25 milyon əhalisi var, dağlıq, səhralıq bir yerdir. Cəmi 15 milyon ton neft çıxarır. Bu neft Yəmənin özünə də bəs edir, ixrac da edir, ixracatdan da bir az pul gəlir. Cənubi Yəmənin torpaqlarının 99 faizi əkinə yararlı deyil. Çünki quraqlıqdır. Amma burada zəngin balıq ehtiyatı var. Yəmən sahillərindəki tropik hava suyun isinməsinə şərait yaradır ki, bu da balıqçılğın inkişafına müsbət təsir edir. Şimali Yəmən isə dünya mədəniyyətinin beşiklərindəndir. Tövratda, İncildə, Quranda Şimali Yəməndəki qədim tarixi abidələrin-Marif Səddi, Səba şəhərinin adları var. Hələ islamdan əvvəlki dövrdə Yəməndə sədlər tikilmişdi, suvarma kanalları vardı. Yəmən bir tərəfdən  orta əsrlərdə ilişib qalmış dövlətdir, digər tərəfdən çox zəngin tarixi irsi var. Yəmənlilər çox mehriban, çox yaxşı insandırlar. 3 il yaşadığım dövrdə yəmənlilərdən bir pislik görmədim, nəhayətsiz insanlıq gördüm.

-Bu gün dünyada baş verən bütün çaxnaşmaların arxasında neft marağı dayanır. Bəs Yəməndə necə, Sizcə, Yəməndəki vətəndaş müharibəsinin arxasında nələr, kimlər və hansı maraqlar dayanır?
-Yəmənin çox zəngin tarixi var. Şimali Yəmən heç vaxt müstəmləkə olmayıb. Cənubi Yəməni isə ingilislər tutub, Ədəndə bazalarını, öz neftayırma zavodlarını tikimişdilər ki, Şüveyiş kanalından keçib İngiltərənin Cənubi Şərqi Asiyadakı müstəmləkəsinə gedən yolda bir baza olsun. Amma müstəmləkə ləğv edildikdən sonra Ədənə də müstəqillik verildi.

-Sovetlərin Yəməndə uzunmüddətli fəaliyyəti oldu. O günləri necə xatırlayırsınız?
-Yəməndə 10 ilə yaxın kommunist rejimi oldu. O komunist rejiminin rəhbərləri ilə şəxsən tanış idim, hamısı ilə söhbət edirdim. Bizimkilər orada partiya məktəbi, radiostansiya tikmişdilər. Yəni sovetlər ibtidai icma quruluşu səviyyəsində olan Yəmən tayfaları arasında marksizmi yayırdılar. Bu sovet qurluşunu səhv addımı idi, amma hər halda sovet hökuməti oarada balıq konserv zavodu  su kanalları, sədlər, suvarma şəbəksi tikdi yollar çəkdi. Universitet açdı, liman tikdi. Kənd təsərrüfatı müəssiələri yaratdı. Mən Şimali Yəməndə olanda 3 böyük yol var idi. Yolun birini çinlilər, birini almanlar, birini sovet höküməti çəkmişdi. Yəni sovetlərin Yəmənə vermək istədiyi yol idi, təhsil idi, elmi inkişaf idi. Amma indi vəziyyət necədir? Yəmən alt-üst edilib. İndi qayıdaq, 32 il Yəmənə ağalıq etmiş müstəbid Əli Abdullah Salehə. Əli Abdullah zeydi idi. Zeydlər məzhəbcə şiələrə yaxındır. Zeydiləri Yəmən xalqının düşməni kimi təqdim edirlər. Amma bu səfeh yanaşmadır. Çünki Yəmən xalqının üçdə biri zeydi məzhəbinə qulluq edir və 1962-ci ildə inqilabdan qabaq imam Yəhya, yəmənin kralı da zeydi idi. Zeydilərin Yəmən xalqına yad olduğunu demək ağılsızlıqdı. Çünki zeydilər elə Yəmən xalqının tərkib hissəsidir və xalqdan heç bir fərqləri yoxdur. “Zeydi o adama deyilir ki, əlində silah müstəbidə qarşı vuruşur, çünki müstəbid insanların hüququnu tapdayır” deyən zeydi təriqətinə mənsub inqilabçı Hüseyin əl Hausi Əli Abdullah Salihə qarşı üsyan qaldırmışdı. Əli Abdullah Salihə isə maliyyə və silah sursat yardımını Səudiyyə Ərbistanı edirdi. Səudiyyə Yəməndəki digər qəbilələri qırmaq üçün pul ayırırdı.   

-Bəs zeydilərin İranla əlaqəsi haqqında yazılanlara münasibətiniz necədir?
-Zeydilər Yəməndəki paytaxt Səna ilə Ərəbistan arasında Səəda deyilən dağlıq vilayətdə yaşayırlar. Bu vilayətə İranın heç cür əli çatan deyil. Səədanın bir tərəfi çıxır Səudiyyə Ərbistanına. Yəni İranla heç bir əlaqəsi yoxdir. Sadəcə zeydilər də şiədi İran da. Onu da deyim ki Səudyyə Ərəbistanın əhalisinin xeyli hissəsi şiədi. Bəhreyinin 70 faizi, İraqın əhalisinin 60 faizi şiədir. İran islam Respublikası qurulmazdan xeyli əvvəl də şiələr islam dünyasının mühüm tərkib hissəsi idi. Şiələr tarixə bir az başqa cür baxırlar. Yəni onlar Əlini çox sevirlər, başqaları Öməri, Əbubəkiri, Osmanı sevirlər.

-Yəməndə baş verən olaylarda kimin daha çox rolu var?
-Yəməndə baş verən olaylara kimin daha çox təsir etməsinə gəlincə, İranın zeyidilərə heç bir təsiri yoxdur. Zeyidilər inqilabçı təriqətdir, siyasi hərəkatdır. 2014 cü ildə Əli Abdullah Salehin qoşunları inqilabçı Hüseyin əl Husini öldürdülər. Amma onun silahdaşları əllərində siah mübarizəni davam etdirdilər. Onların qələbə qazanmaq şansı yox idi. “Ərəb baharı” çərçivəsində bir çox ölkələrdə inqilablar başladı. O cümlədən Əli Abdillah Salehə qarşı da qiyam qalxdı. O, yaralandı və xaricə müalicəyə getdi. Gətirdilər zəif bir adamı, Əbdurəbbuh Mansur Hadini qoydular Yəmənə prezident. Onun güclü dayağı yox idi. O, qüvvələri barışdırmaq, onun-bunu təklifini həyata keçirməklə məşğul idi. Bu zaman husilər gördü ki, Sanada hakimiyyət zəifdi, qüvvələrini topladılar şəhəri tutdular. Sonra koalisiyon hökumət yaradıb, getdilər ikinci mühüm şəhəri, Taisi ələ keçirdilər. Bunun ardınca Ədəni tutmaq istədilər. Bu zaman Ərəbistan qorxdu. Çünki “müstəbidə qarşı əlində silah döyüşmək müsəlmanın borcudur” deyən zeyidilərin Yəməni ələ keçirməsi Səudiyyə Ərəbistanı əhalisi üçün örnək ola bilər. Çünki onlar da müstəbiddirlər, bir ailə bütün Səudiyyə Ərəbistanını tutub saxlayır əlində. Ona görə də bu örnəyi dağıtmağa çalışdılar. Örnəyi dağıtmaq üçün  husilərə “onlar İranın dostudur” deyə qara yaxdılar. Amma husilər qətiyyən İranla əlaqəsi yoxdur. Çünki İranın zeydilərə nə silah verməyə, nə pul verməyə imkanı yoxdur. ABŞ isə Səudiyyəyə dəstək verir. Çünki müttəfiqdirlər. İŞİD qalıb bir yanda Səudiyyə onlarla mübarizə aparmır, amma husilərlə mübarizə aparır.

-Yəməndə siyasi durumun sabit olmamasının səbəbi nədir?
-Yəmən müxtəlif qəbilələrin yaşadığı ölkədir. Burda müxtəlif quruplaşmalar var. Siyasi qruplaşmalar, itisadi qruplaşmalar və s. Onlar hamısı dövləti əlinə alıb faydalanmaq istəyirlər. Amma heç kim demir ki, dövləti ələ alıb varlanmaq istiyrəm, əlbəttə, yalandan deyəcəklər ki, dövləti ələ alıb islamı, insan haqlarını təbliğ etmək istəyirəm. Yəməndə müxtəlif siyasi qruplaşmalar müxtəlif iqtisadi qruplaşmalar var. Dövlətdən faydalanmaq istəyirlər və orada demokratiya təcrübəsi olmadığı üçün koalisyon bir şey alınmır. Yəməndə qədim ehkamlar höküm sürür; düşmənini yıxsan başını kəs, yoxsa o, durub sənin başını kəsəcək. Ona görə barış, səlahiyyətlərin, vəzifələrin bölgüsü, sərvətin bölgüsü məfhumu yoxdur. Ora kim gəlirsə hər şeyi yığır əlinə əgər istəsə başqalarına paylayar, istəməsə yox. Bu gün Yəməndə husilər gəlib hakimiyyəti alıb əlinə. Bir də Yəməndə əl Əhbər qəbiləsi var, çox böyük qəbilələr birliyidi. Qəbilə başçısının Sənada böyük qəsri vardı, oğlanları orduda generallar idi. Husilər onlarla vuruşdular  və qəsrini dağıtdılar. Əli Abdullah Salehin indi yadına düşüb ki, o, da nə vaxtsa zeydi olub, hakimiyyəti ələ almaq üçün gəlib husilərlə birləşib. Ordunun bəzi generalları keçmiş prezidentə, bəziləri Abdullah Salehə tərəfdardı, bəziləri husilərə, bəziəri Amerikaya, kimsə İrana pərəstiş edir. Yəni bu gün Yəməndə əsl vətəndaş müharibəsi gedir. Səudiyyə isə ona qoşulmuş on dövlətlə birgə hər gün Yəməni bombalayır. Xoşbəxtlikdən Ərdoğan bu mübahisəni kənardan izləyir. Söz yox, o, əvvəlcə, qızışıb qoşulmuşdu davaya, amma İranla görüşdən sonra fikirlərini dəyişdi. Ərdoğan İrana səfərindən sonra “Çağırış edirik ki, Yəməndəki qüvvələr məsələni barışla həll etsin” dedi. Türkiyənin yad ölkədə vətəndaş müharibəsinə qoşulub özünə düşmən qazanması Türkiyəyə lazım deyildi. Əksinə Türkiyə müsəlman dünyasında avtoritetə çevrilmək, hörmət qazanmaq istəyirdi, ki, örnək olsun. Çünki demokratiyanın uğurla inkişaf etdiyi iki müsəlman ölkəsi var - Türkiyə və Malaziya.

-Yəmən olayları Yaxın Şərqdə strateji vəziyyəti dəyişə biləcəkmi?
-Mən indidən əminəm ki, Səudiyyə Ərəbistanı Yəməndə istədiyi nəticəni əldə edə bilməyəcək, necə ki, SSRİ Əfqanıstanda, Amerika Vyetnamda, Əfanıstanda, İraqda uğur qazana bilmədi. Eyni ilə də Səudiyyə və onun müttəfiqləri Yəməndə uğur qazana bilmyəcək. İndi ağılları çatsa, bombardamanı dayandırsalar yaxşı olacaq. Onu da deyim ki, hər hansı məğlubiyyətə düçar olmuş ölkənin daxilində hansısa bir siyasi böhran baş verir. Məsələn, Əfqanıstan müharibəsinə uduzmuş SSRİ-də siyasi böhran baş verdi və çökdü. Amerika Vyetnam müharibəsində uduzdu və Niksonu istefaya göndərdilər. Bundan sonra Amerka xeyli vaxt Vyetnam sindromunu ağır şəraitdə yaşadı. Eyni zamanda Səudiyyəni də Vyetnam sindromu gözləyir.

-ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanının Yəmən müharibəsindəki maraqlarının arxasında nə dayanır? Məqsəd nədir?
-Yəmən çox mühüm yerdə yerləşir. Bəziəri deyir ki, husilər Ədən körfəzini, Bab-əl-Məndəb boğazını bağlamağa çalışır. Amma huslərin hərbi dəniz donanması yoxdur ki, ətraf dənizlərə nəzarət etsin. Bu yanaşma uydurmadır. Məqsəd örnək ola biləcək hadisənin qarşısını əvvəlcədən almaqdır. Əgər Yəməndə husilər hakimiyyətə gəlsə bu qələbədən ruhlanan Səudiyyə şiələri də silaha sarıla bilər, fikirləşərlər ki, nə üçün Yəməndə mənim şiə qardaşlarım hakimiyyəti devirə bildi, biz Səudiyyədə bunu bacarmadıq. Belə ola bilər. Nümunə çox böyük təhlükədir. Vaxtı ilə bütün Qərb dünyası SSRİ-yə qarşı niyə görə mübarizə aparırdılar? Onlar qorxurdular ki, SSRİ uğurlu yeni bir cəmiyyət nümiməsi ortaya qoyar. O zaman bu nümunənin qorxusundan sovet rəhbərliyinə o qədər axmaq adam çoxdular ki, bu nümunə də mümkün olmadı. SSRİ-ni dağıdıb, asudə nəfəs aldılar. İndi Səudiyyə və onun müttəfiqləri Yəməndəki şiələrin hakimiyyətə gəlməsi nümunəsindən qorxurlar və bu nümunəni beşiyindəcə boğmağa çalışırlar. Bundan əlavə Yəmən zeydilərin tam nəzarətinə keçsə, şübhəsiz ki, zeydi şiələrin hökmranlıq etdiyi Yəmən İranla isti münasibətlər quracaq və bu İranın bölgədəki qüvvəsini artıracaq. Heç ona atom silah zad lazım deyil. Çünki şiə ideologiyası özü özünü davam etdirəcək bir silah rolunu oynayacaq. Bunun da səbəbi var. Bu gün İraqda şiələr hakmiyyətdədi, Suriyada onların müttəfiqləri  hakmiyətdədi, Livanda Hizbullah koalsiyon hökumətin üzvüdir, öz hərbi hissələri var. Bəhreyində əhalinin 70 faizi şiədir. Onlar demokratik insan haqları adı altında hakmiyyəti ələ almış 30 faiz sünni hakmiyətini devirməyə çalışr. Əgər Yəməndə zeydlər hakmiyyət qursalar İranın bölgədəki nüfuzu artacaq. Bu isə onların geosiyasi maraqlarına ziddir. Hərçənd İranın Yəməndəki hadisələrə təsiri minumumdur. Çünki İranın Yəmənə dəniz yolu, quru yolu, hava yolu yoxdur. Amma təbii ki, İran şiə inqilabının əsas ideologiyası ictimai ədalətdi. Onlar deyir ki, biz müsəlmanların ləyaqəti uğurunda mübarizə aparırq. Zeydlər də əgər istibdada qarşı mübarizə aparırlarsa biz onları müdafiə edirik.

-Bəs İsrailin Yəmən müharibəsində yürütdüyü siyasət nədən ibarətdir?
-İsrailin bütün müsəlman dünyasında yürütdüyü siyasət ara vurmaqdan,  müsəlmanları bir-birlərini qırdırmaqdan ibarətdir.

-Yəmən müharibəsinin sonunun regional təsirləri necə olacaq?
-Xaricdən Yəməndə hökumət qurmaq niyyəti baş tutmayacaq. Yəmən xalqı öz hakmiyyətini quracaq. Yəmən dövləti var amma pis gündədi. Yəməndə bir milyon küçə uşağı var. Ölkədə kasblar, dərd -sər çoxdu, ədalətsizlik var. Ümumiyyətlə, Yəmən, ərəb ölkələri arasında ən kasıbıdır. Ən az adambaşına düşən gəlir də Yəməndədi. Üstəlik, müharibə gedən hər bir ölkədə ailələri dağılır, insanalar tələf olur, aclıq-xəstəlik tüğyan edir. Yəməndə vətəndaş müharibəsi dayanmalıdır ki, insanlar oxusun, işləsin, təhsil alsın və ölkəni inkişaf etdirə bilsin. Amma vətəndaş müharibəsi buna imkan vermir.

Arzu Abdulla                islaminsesi.org