İran sanksiyalara rəğmən niyə çökmür

İranın dünyaya təqdim etdiyi iqtisadi gücünün görünən tərəflərinin kənarında bir də görünməyən tərəfləri var. İran Qərbin dərk edə bilmədiyi müxtəlif iqtisadi dayaqlara malikdir. Bu barədə onlar hələ heç nə bilməsələr yaxşıdır.

Azərbaycan mediası da günlərdir İranın sanksiyalara rəğmən necə inkişaf etdiyi yönündə yalan xəbərlər hazırlayır və xalqı aldatmağa çalışır ki, İran bu qədər sanksiya qarşısında məhv olmalı ikən narkotika pullarının hesabına inkişaf edib.

Bildiyiniz kimi Türkiyə iqtisadiyyatının əsas dayaq mərkəzi Azərbaycandır və Azərbaycan mediası həftə səkkiz mən doqquz Ərdoğanın Azərbaycana gəlişi ilə iqtisadiyyatımızın çöküşü və qiymətlərin bahalaşması arasında xalqın əlaqə qurmaması üçün bu cür metodlarla fikirləri başqa istiqamətlərə yönəltməyə çalışır.

Amma hiyləgər media nə edir etsin, xalqın ayıq kəsimini aldada bilməz. Düşünə bilənlər yaxşı bilir ki, İranın gizli iqtisadi dayaqları hansılardır. Həmçinin niyə Ərdoğan Azərbaycana gələndə qiymətlər bahalaşır...

Murad Salahov

“Azərbaycana rəhbər gələndən sonra dəhşətli sarsıntı keçirdim” – Kamran Bağırov Vəzirova nə deyib?

“Azərbaycana rəhbərliyə gəldikdən sonra məsuliyyətsiz qüvvələrin bütün gücləri ilə cəmiyyəti çalxalamaq, respublikanı zəiflətmək cəhdlərindən dəhşətli sarsıntı keçirdim. Tarixdə çox az nümunə var ki, təcavüzkar niyyətlər qarşısında qalmış xalq toparlanmadı, öz sıralarına bütün resursları birləşdirmədi. Təəssüf ki, Qarabağ münaqişəsi bizim xalqı birləşməsi üçün təyinedici leytmotiv olmadı. Ermənilərə qarşı bir yumruq kimi vahid cəbhədə çıxış etmək əvəzinə əlimiz açıq qaldı”.

Bu sözləri 1988-1990-cı illərdə Azərbaycana rəhbərlik etmiş Əbdürrəhman Vəzirov yazdığı “ Parterin ilk cərgəsində” memuar-kitabında bildirib.

Ə.Vəzirov kitabda Azərbaycana rəhbərlik etdiyi müddətlə bağlı maraqlı müşahidələrini qeyd edib: “12 illik xarici ezamiyyətdən sonra Azərbaycana qayıtdıqdan sonra mən gördüm ki, respublikanın Kommunist partiyasının nufuzu necə ciddi şəkildə zədələnib, mövqeləri zəifləyib. Partiya sıralarında xeyli sayda karyeristlər, təsadüfi adamlar var idi” - deyə Vəzirov yazıb.

O özünün sələfi olmuş Kamran Bağırovla bağlı bəzi məqamlara toxunub. Ə.Vəzirov yazıb ki, Azərbaycanda siyasi rəhbərlikdə olanların vəzifədən getdikdən sonra unudulması və yaxın ətrafının onlardan uzaq qaçması tendensiyası onu həmişə kədərləndirib. Bu baxımdan Vəzirov Kamran Bağırovla bağlı xatirəsini yada salıb: “21 may 1988-ci ildə Azərbaycan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin Plenumu Kamran Bağırovun birinci katib vəzifəsindən azad olunması barədə xahişini nəzərə aldı və vəzifədən azad etdi. Ona Moskvada 3 otaqlı mənzil və ittifaq əhəmiyyətli təqaüdçü statusu verildi. Plenumdan sonra Kamran Bağırov mənə dedi: “Səni birinci katib seçdikləri üçün mən Moskvaya köçmək istəmirəm. Əgər hazırkı tərkibdən kimsə başqası rəhbər seçilsəydi, mən hökmən çıxıb gedərdim”. Bir dəfə köməkçim Sahib Quliyev Kamran Bağırovun ad günü ilə bağlı mənə məlumat verdi. Mən Bağırova zəng vurdum və təbrik etdim. O mənə təşəkkür edərək dedi ki, səndən başqa heç kim mənə təbrik üçün zəng vurmayıb. Bu məndə çox xoşagəlməz ovqat yaratdı”.

Ə.Vəzirov Kamran Bağırovun vəzifədən getməsi ilə bağlı yazdığı müraciəti də dərc edib. “Dağlıq Qarabağda və Sumqayıtda baş vermiş məlum hadisələrlə əlaqadar etiraf edirəm ki, mən respublikanın partiya təşkilatına rəhbərlik etməyə mənəvi cəhətdən haqqım çatmır. Baş vermiş hadisələrdə öz məsuliyyətimi yaxşı başa düşürəm” - deyə K.Bağırov yazıb. Bu ərizə Rusiya dövlət sosial-siyasi tarix arxivində saxlanılır (N17, opis 157, iş N 1447).

Vəzirov analoji münasibətin mərhum Heydər Əliyevə də göstərildiyindən təəssüflə yazıb: “Heydər Əliyev Sov İKP-nin Siyasi Bürosunun tərkibindən və SSRİ Nazirlər Sovetinin sədrinin birinci müavini vəzifəsindən çıxarıldıqda bunu bayram kimi qarşılayanlar az olmadı, qurbanlar kəsirdilər. Dünənki yaxınlar, əl buyruqçuları öz sabiq himayədarından tələsik imtina edirdilər. Heydər Əliyev xatırlayırdı: 1987-ci ildə mən istefaya gedəndə əhatəmdə olan adamların əksəriyyəti məni unutdular və mən tək-tənha qaldım”.

Ə.Vəzirov birinci katib kimi vaxtilə Azərbaycana başçılıq etmiş İmam Mustafayevlə əlaqə saxladığını bildirib: “Mərkəzi Komitənin birinci katibi kimi ilk günlərdə Azərbaycanın sabiq rəhbəri olmuş İmam Mustafayev zəng vurdu. Məni ziyarət etmək istədiyini dedi. Mən komsomolda işləyən zaman necə ehtiramla onun kabinetinə daxil olmağımı, Mustafayevin ölkə üçün etdiyi yaxşı işləri xatırladım. Qərara gəldim ki, özüm onu ziyarət edim. Axşam həyat yoldaşımla İmam Mustafayevin bağına getdik, bu onun üçün sürpriz oldu. Digər görüşlərimiz də oldu. Mərkəzi Komitənin kənd təsərrüfatı ilə bağlı Plenumuna hazırlıq görəndə İmam Mustafayevə məruzənin layihəsini göndərdim. Onun necə ruh yüksəkliyi ilə buna reaksiya verdiyini gördüm. “30 il bu günü gözləmişəm” - deyə o Plenumun tribunasından çıxışında dedi”.

1920-1991-ci illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci katibi işləmiş 15 şəxsdən 14-cü olduğunu vurğulayan Vəzirov yazıb ki, adamlar onlardan bir çoxunu xatırlamır, onların gördüyü işlər unudulur. “Bir yapon atalar sözü var: “Sənin bəhrəli albalı bağına çoxlu adam gəlib bol məhsulu tərifləyir. Amma əsl xeyirxahların ağacdan yarpaqlar töküləndə bağa gələnlərdir” - deyə Vəzirov pritçanı xatırladıb.

Əbdürrəhman Vəzirov 1988-90-cı illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi postunda çalışıb. Onun zamanı Qarabağ münaqişəsinin kəskinləşdiyi illər kimi yadda qalıb. 90 yaşlı Ə.Vəzirov hazırda Rusiyada yaşayır. SSRİ-nin fövqəladə və səlahiyyətli səfiri rütbəsini daşıyır. /azpost.info/

ABŞ-ın xarici siyasətini yönəldən gizli dini qüvvə

Nəzakət Məmmədova

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Yaxın Şərq məsələsindən danışarkən çıxışlarında tez tez Amerikada yaşayan yevangelistlərin adını çəkir və onları ara qızışdırmaqda ittiham edir. Ərdoğanın Roma Papası ilə görüşündə də bu məsələ müzakirə olunmuşdu. Papa dünya katoliklərinin lideri olduğundan onun Avropa ölkələri, NATO, Pentaqondakı nüfuzlu katolik elita üzərində böyük təsiri var. Pentaqon və Avropa katoliklərinin PYD/YPG/PKK-ya dəstəyinin zəiflədilməsi üçün Papanın təsir imkanları danılmazdır. Bəs Ərdoğanın və Papanın sevmədiyi bu yevangelistlər kimdir, onların ABŞ-ın xarici siyasətinə təsiri nə ilə bağlıdır?!

ABŞ-da sayı 50 milyon olan xristian yevangelistlər Bibliya əfsanələrinə əsaslanaraq İsraili dəstəkləyirlər. Onlar müqəddəs saydıqları kitabı belə təfsir edirlər ki, guya bütün dünya Hanaan torpağının İsrailə verilməsini qəbul etməlidir. Belə olarsa İsa Məsih tezliklə zühur edər və dünyada ədalət bərqərar olar.

Yevangelistlər bu mövqelərini Bibliyada Allahın İbrahimlə sövdələşməsi, onun iki oğluna - İsmayıl və İshaqa müxtəlif nemətlər verməsi ilə əsaslandırırlar. Guya Allah İbrahimə və onun ailəsinə sərvətlər bəxş etməyi vəd edərək İshaqın nəsli olan yəhudilərə Hanaan torpaqlarını - bugünkü İsrail və Fələstini vəd edib. İsmayıldan törəyən ərəblərə isə sərvət - neft verib və saylarını çoxaldıb. Ona görə yəhudilər sayca az, ərəblər isə 250 milyondurlar.

Bundan başqa yevangelistlər inanırlar ki, XX əsrdə antisemitizmin güclü olduğu 3 ölkə - Almaniya, Rusiya və Polşa müharibələrə, məhrumiyyət və parçalanmalara məruz qalıb. Antisemitizmin olmadığı ABŞ və Böyük Britaniya isə tərəqqi edib. ABŞ-ın ən güclü, rifahlı ölkə olması yəhudiləri dəstəklədiyinə görə Allahın ona verdiyi nemətdir.

2006-cı ildə İsrail Livanın cənubunda Hizbullaha qarşı müharibə aparanda ABŞ-dakı yevangelistlər Konqresdə İsrailin dəstəklənməsi üçün lobbiçilik etmişlər. Trampın Qüdsü İsrailin paytaxtı kimi tanımasında yevangelistlərin çox böyük rolu olmuşdu. Sayı 50 milyon olan ABŞ yevangelistləri sayı 5 milyon olan Amerika yəhudilərilə yaxın müttəfiqdirlər və bunu "Möhtəşəm İttifaq" adlandırırlar.

Onların İsrail Dövləti ilə də çox sıx əlaqələri var. Ərəblər isə onların bu yanaşmasını qəbul etmir, bildirirlər ki, İsrail Fələstində insanların əzabına səbəb olduğu üçün yəhudilər “Allahın lütfünə nail olmuş”, “seçilmiş” xalq ola bilməzlər.

ABŞ-dakı katoliklər də yevangelistlərin bu yanaşmasını qəbul etmirlər. Məhz Qüds məsələsində bu özünü daha aşkar göstərdi: Pentaqondakı nüfuzlu katolik elita ilə Konqresə və Trampa təsir imkanları olan yevangelistlər və yəhudi lobbisinin mübarizəsi Qüdsün taleyini həll etdi. Katolik klubu adlandırılan Avropa Birliyi, NATO, katoliklərinin lideri Papa isə Qüdsün İsrailin paytaxtı olmasına qəti etirazlarını bildirdilər.

Yevangelizm, məlum olduğu kimi, protestantlığın bir cərəyanıdır. Əsrlər boyunca Avropada katoliklərlə protestantlar arasında qanlı müharibələr gedib. İstər Otuzillik müharibəni, istər Fransadakı qanlı Varfolomey gecəsini, istərsə də Britaniyada, Şimali İrlandiyada katoliklər və protestantların mübarizəsini buna misal çəkmək olar. Görünən odur ki, bu mübarizə yeni qitə kəşf olunduqdan sonra Amerikada davam edib və bugünkü ABŞ-ın daxili və xarici siyasətinə böyük təsir göstərir. Pentaqon katoliklərin, Ağ Ev və Konqres isə yevangelistlərin təsirindədir.

Deyəsən, bu mübarizə İsanın zühuruna qədər davam edəcək. Amma İsanın Pentaqonun, yoxsa Konqresin tərəfində olacağını demək çox çətindir. /azvision.az/

Birdəfəlik anlayaq ki, onlar bizdən deyillər, biz də onlardan deyilik

Famil Əhədi

Şiələr bunu birdəfəlik dərk etməlidirlər ki, kimlərinsə xoşuna gəlmək üçün əqidəni yaşatmaq mümkün olmayıb və olmayacaq. Şiə elə şiədir. Biz nəyə görə kiminsə xoşuna gəlməliyik? Bu hökumət və xalqın bir hissəsi şiəliklə düşmənçilik edirsə qoy etsin - sən niyə özünü onlardan saymağa çalışırsan? Niyə dəridən qabıqdan-çıxırsan ki, bizdə vətənpərvərik, bizdə vətənimizi sevirik, bax filan şəhid Qumda təhsil alıb, bax Qarabağda nə qədər şiə şəhid oldu, ya Hüseyn deyərək düşmənə qalib gəldi… Axı kimə lazımdı bu arqumentlər? Təbliğat lazımdır, amma anla ki, sən bunları dedikcə onlar daha da quduzlaşırlar. Sənin dediklərin onların bir qulağından girib o biri qulağından uçur gedir. Bir dəfəlik anlayaq ki onlar bizdən deyillər, biz də onlardan deyilik! Demirəm düşmən olaq, amma natamamlıq kompleksindən də qurtulmaq lazımdır. Biz bayrağa, vətənpərvərliyə sarılmaqla onlar bizi heç vaxt özlərindən saymayacaqlar. Son günlərdə alimlərimizin həbsi buna bariz nümunədir. Biz ruhanilərimizi nə qədər vətənpərvər, şəhid yetişdirən kimi təqdim etsək də onlar bunu qəbul etmirlər, əksinə daha çox düşmənçilik edirlər, vətən xaini damğası vurub həbs edirlər. Və edəcəklər də, çünki sən onların "çörək ağacına" balta vurursan.

Birdəfəlik anlayaq ki, onlar bizdən deyillər, biz də onlardan deyilik, vəssalam! O düşmənçilik edən zümrə ordan-burdan gələn, mədəniyyəti, adət ənənəsi yad olan kəslərdir. Onlar heç vaxt şiəni və şiəliyi sevməyəcəklər, əksinə bizə həmişə düşmən olacaqlar. Onlar geni mutasiyaya uğramış, fərqli dinlərdən, mədəniyyətlərdən əmələ gəlmiş, formalaşmış bir toplumdurlar. Sən isə min illərdir təkallahlığın hökm sürdüyü bir arealda yaşamısan, insanlıq, kişilik, qeyrət, namus sənin babalarının qanından, canından yoğrulub bu günlərə gəlib, kainatı yaradan Allahın nümunə buyurduğu Əhli-Beyt əleyhimussəlamın bayrağını dalğalandırırsan və onların şərəfli balasını özünə rəhbər bilirsən. Bu izzəti Allah hər topluma qismət eləmir. Qoy onlar gəlib səndən olmağa çalışsınlar, sən onlardan yox, çünki biz əminik ki nicat bayrağı bizim əlimizdədir.

İran haqda yalanların həddi-hüdudu yoxdur

Fikir verin, illərdir İranda türkcə danışanlar döyülür xəbərini yayanlar bu gün artıq farsca danışanların döyüldüyünü yazırlar. İndi nə etsin bu iranlılar? Hansı dildə danışsınlar? Türkcə danışan döyülür, farsca danışan döyülür. Bu yazıq camaa hansı dildə danışsın? Bu qədər yalan olar?

Dünyanın heç bir ölkəsi barədə bu qədər yalan uydurulmur, buna əmin olun.

Bəzən soruşurlar ki, niyə ancaq İran barədə olan yalanları ifşa edirsiniz? Çünki bu gün Azərbaycan mediası ancaq İran üzərindən dezinformasiya yayır. Bəli, hansısa digər mövzularda da müəyyən yalanlar paylaşılır, amma heç biri bu qədər absurd deyil.

Bir qeyd də əlavə edək ki, videoda üzünə şillə dəyən şəxs aylarla İŞİD-in əlində əsir qalmış, çox mömin və pak bir insandır. Əgər o istəsəydi, şillə vuran adama elə səhnədə lazımı cavab verərdi. Amma heç nə etmədi və həmin adamı əfv etdiyini bildirdi.

Bugün bu görüntülərə baxıb gülənlər, dünən peyğəmbərin başına zibil atılmasına baxıb gülənlərin övladlarıdır... 

Murad Salahov

Vahhabinin şiənin üstünə bağırdığı məqama gəlib çatmışıq

Bu gün səhər saatlarında yaxın bir adamın avtobusda şahid olduğu mənzərə ölkədə səhv təbliğatın nəticəsi olaraq vəziyyətin yaxşı yerə getmədiyinin göstəricisidir.

Deməli, avtobusda orta yaşlı kəlağayıda olan bir qadın 14 nömrəli avtobusun gec-gec gəlməsini narazılıq edərək, avtobus sürücüsünə etirazını bildirib. Yəni öz dilimizdə desək sadəcə "deyinib". Amma bu zaman bir vahhabi həmin bu qadının əlindəki üzükdən (dini üzük) əsəbləşərək qadına qarşı sərt və nalayiq sözlər işlətməyə başlayıb. Səbəb isə qadının deyinməyi yox, rafizi, yəni şiə olmasi olub. Vahhabinin qadına dediyi sözlər: "Kəs də səsini, rafizinin biri! Səhər-səhər baş-beynimizi aparma. Dayanın, az qalıb. Qoy İranla müharibə başlasın, hamınızın başını əzəcəyik, qıracayıq hamınızı, İran tulaları! Xameneinin p*xları!" Qadın "Mən talışam" desə də, vahhabi "Fərqi yoxdu, şiəsən" deyib, yenə də bu cür təhdid dolu sözlərinə davam edib. Hər dəfəsində də "Az qalıb, az qalıb" sözlərini təkrar-təkrar işlədib.

Maraqlısı da budur ki, bütün avtobus vahhabinin qadına dediyi təhdid və təhqiramiz sözlərə görə etiraz etməyib. Yalnız bir nəfər "Xameneinin p*xları" sözünə görə deyib ki, "Düşün davanızı basqa yerdə edin". Vəssalam.

Əksinə, qadına təpki göstəriblər ki, qadınsan, cavab vermə filan.

Qadın isə düşəndə camaata deyib ki, xəbəriniz yoxdur, bunlar terrorçuluğu təblig edirlər, siz isə susursunuz.

P.S.: Hadisə 14 nömrəli avtobusda baş verib. Həmin xanım avtobusa saat 08:13 radələrində Yasamalda yerləşən "Saf Su"nun qarşısındakı dayanacaqda minib. Vahhabi isə artıq avtobusda olub. Daha sonra həmin vahabi Bakıxanov körpüsünün yanında yerləşən "Cəfər Cabbarlı" dayanacağında düşüb. "Baku Bus"larda səs və görüntülər var. Aidiyyatıı orqanlar bu məsələ ilə bağlı araşdırma aparsalar, yaxşı olar.

Bilal Qalib

Азербайджанский политолог Назакет Мамедова: Российские миротворцы – единственный гарант мира и стабильности в Закавказье

Vətən Müharibəsi şəhidi Ülvü Məmmədovun atası

Vüqar Məmmədov:

"Şəhidləri çəkərkən “vətən sağ olsun” dedirtmək ölümü stimullaşdırmaq, gənc yaşında insanların ölməsini təbliğ etməkdir. Mənsə buna qarşıyam. Düşünürəm ki, insan yaşamalıdır, hər şeydən öndə insan faktoru gəlməlidir. Dövlət də çalışıb insanı yaşatmalıdır.

Müharibə nədir? İnsan ölümü ilə nəticələnən qarşıdurma. Bu gün yenidən bunu stimullaşdıranlar müharibə gələndə özlərini və övladlarını yenə də künc-bucaqda gizlədəcəklər. Olansa yenə də yetim-yesirə olacaq.

Mənim nə demək istədiyimi başa düşənlər düşdü. Başa düşməyənlərə isə tövsiyyəm budur ki, kimsə bu sözlərimi oxuyandan sonra irad tutub mənə vətənpərvərlik dərsi keçməsin. Əks halda sizə başıma gələndən arzulamaq məcburiyyətində qalacağam".

Vətən Müharibəsi şəhidi Ülvü Məmmədovun atası

Vüqar Məmmədov:

"Hərdən internetdə rastımıza çıxır, hansısa oliqarxın milyonlarla ölçülən villalarını göstərirlər. O villladan mənə pay düşürmü? Mənim ora girmək ixtiyarım varmı? Təbii ki yox. Deməli onun dövləti də vətəni də öz mülkünün olduğu ərazidir. Bəs mənə pay düşən hardandı? Öz qazancımla, öz zəhmətimlə qazandıqlarım, əldə etdiklərim. Onda deməli ailəm və evim mənim vətənimdi. Bu gün mənim vətən hesab etdiyim ailəmdə hər şey qaydasındadırmı? Qoruya bilmişəmmi bu vətənimi? Xeyr. Bu gün mənim ailəmin sevinci, ilk övladım aramızda yoxdu. Deməli qoruya bilməmişəm.

Məni qalib saymaq olarmı? Yox. Mən bu mücadilədən məğlub ayrıldım.

Qalib gələnlərsə öz mülkünü, yəni dövlətini qurmaq üçün daha böyük dövləti, Azərbaycanı çapıb talayan,  sonra da vətənpərvərliyini “sübut etmək” üçün dövlətdən oğurladığı pulla aldığı, bir neçə yüz minilik maşınından və yenə dövlətdən oğurladığı pullarla tikdiyi, dəyəri milyonlarla ölçülən villasının balkonundan bu dövlətin rəmzi olan bayraq sallayan, sonra da tirka verib, “əsgərimiz irəli” deyərək öz yaxınını küncdə-bucaqda gizlədənlərdi. Bu tip, vətənpərvərliyini bayrağı başı üzərində gəzdirməklə, yaxud status yazmaqla “sübut etmiş” adamlar məni bu yazılarıma görə “neprav” da çıxarda bilərlər".

Vətən Müharibəsi şəhidi Ülvü Məmmədovun atası

Vüqar Məmmədov:

"Vətən hamımızındırsa yeyəndə də, öləndə də birlikdə olmalıyıq. Əgər belə deyilsə... onda vətən adı ilə kimlərsə manipulyasiya edir, kimlərsə kimisə tovlayır. Soruşuram, sən, bu dövlətin milyonlarına, milyardlarına sahib olan, bu vətən hər ikimizindirsə, niyə sənin oğlun müharibə vaxtı xaricə qaçır, yaxud şəhərin mərkəzində yüz minlərlə ölçülən maşına bayraq taxıb siqnal verərək gəzir, bu dövlətdən demək olar heç nə çatmayan mənim övladım isə günlərlə ac-susuz, günün istisində, yağışın palçığında düşmənlə üz-üzə, odun alovun içində qalır və sonda həlak olur? Əgər bu vətən hər ikimizindirsə sənin də, mənim də oğlum çiyin-çiyinə cəbhədə olmalıydı. Yoxsa belə çıxır ki, vətən talamaq üçün sənin və övladlarının, ölmək üçün mənim övladımındır? Xeyr, belə olmur. Belə olarsa bu cür anlayışa vətən demək olmaz".

Vətən Müharibəsi şəhidi Ülvü Məmmədovun atası

Vüqar Məmmədov:

"Bir neçə telekanaldan gəlib şəhid ailəsi kimi bizi çəkiblər. Mən danışmağa razı olmadım. Çünki onlar istəyəni mən deməyəcəkdim, mən deyəni onlar istəməyəcəkdi.  Məsələn, onlar istəyəcəkdi ki, mən “Vətən sağ olsun” deyim. Gəlin əvvəlcə baxaq görək vətən nə deməkdi? Vətən sənin birgə olduğun toplum, sənə doğma insanların birliyi, öz ərazilərindi. Yaxşı, əgər Azərbaycan bizim vətənimizdirsə, onda bu vətənin hər nemətindən hamıya pay düşməlidi, qoruyanda da hamı birgə qorumalıdır. Yoxsa yeyəndə sən yeməlisən, ölmək lazım olanda mənim uşağım ölməlidi? Xeyr, belə olmamalıdır".

Şəhid atası: Bu vətən hər ikimizindirsə, niyə sənin oğlun müharibə vaxtı xaricə qaçır, mənim övladım isə həlak olur?!

Vətən müharibəsində şəhid olan Ülvü Məmmədovun atası Vüqar Məmmədov yazıb. Bəlkə də reallığı bu qədər dəhşətli formada izah edən olmamışdı.

"Bir neçə telekanaldan gəlib şəhid ailəsi kimi bizi çəkiblər. Mən danışmağa razı olmadım. Çünki onlar istəyəni mən deməyəcəkdim, mən deyəni onlar istəməyəcəkdi.  Məsələn, onlar istəyəcəkdi ki, mən “Vətən sağ olsun” deyim.

Gəlin əvvəlcə baxaq görək vətən nə deməkdi? 

Vətən sənin birgə olduğun toplum, sənə doğma insanların birliyi, öz ərazilərindi. Yaxşı, əgər Azərbaycan bizim vətənimizdirsə, onda bu vətənin hər nemətindən hamıya pay düşməlidi, qoruyanda da hamı birgə qorumalıdır.  Yoxsa yeyəndə sən yeməlisən, ölmək lazım olanda mənim uşağım ölməlidi? Xeyr, belə olmamalıdır.

Vətən hamımızındırsa yeyəndə də, öləndə də birlikdə olmalıyıq. Əgər belə deyilsə... onda vətən adı ilə kimlərsə manipulyasiya edir, kimlərsə kimisə tovlayır. Soruşuram, sən, bu dövlətin milyonlarına, milyardlarına sahib olan, bu vətən hər ikimizindirsə, niyə sənin oğlun müharibə vaxtı xaricə qaçır, yaxud şəhərin mərkəzində yüz minlərlə ölçülən maşına bayraq taxıb siqnal verərək gəzir, bu dövlətdən demək olar heç nə çatmayan mənim övladım isə günlərlə ac-susuz, günün istisində, yağışın palçığında düşmənlə üz-üzə, odun alovun içində qalır və sonda həlak olur? Əgər bu vətən hər ikimizindirsə sənin də, mənim də oğlum çiyin-çiyinə cəbhədə olmalıydı. Yoxsa belə çıxır ki, vətən talamaq üçün sənin və övladlarının, ölmək üçün mənim övladımındır? Xeyr, belə olmur. Belə olarsa bu cür anlayışa vətən demək olmaz.

Hərdən internetdə rastımıza çıxır, hansısa oliqarxın milyonlarla ölçülən villalarını göstərirlər. O villladan mənə pay düşürmü? Mənim ora girmək ixtiyarım varmı? Təbii ki yox. Deməli onun dövləti də vətəni də öz mülkünün olduğu ərazidir. Bəs mənə pay düşən hardandı? Öz qazancımla, öz zəhmətimlə qazandıqlarım, əldə etdiklərim. Onda deməli ailəm və evim mənim vətənimdi. Bu gün mənim vətən hesab etdiyim ailəmdə hər şey qaydasındadırmı? Qoruya bilmişəmmi bu vətənimi? Xeyr. Bu gün mənim ailəmin sevinci, ilk övladım aramızda yoxdu. Deməli qoruya bilməmişəm.

Məni qalib saymaq olarmı? Yox. Mən bu mücadilədən məğlub ayrıldım.

Qalib gələnlərsə öz mülkünü, yəni dövlətini qurmaq üçün daha böyük dövləti, Azərbaycanı çapıb talayan,  sonra da vətənpərvərliyini “sübut etmək” üçün dövlətdən oğurladığı pulla aldığı, bir neçə yüz minilik maşınından və yenə dövlətdən oğurladığı pullarla tikdiyi, dəyəri milyonlarla ölçülən villasının balkonundan bu dövlətin rəmzi olan bayraq sallayan, sonra da tirka verib, “əsgərimiz irəli” deyərək öz yaxınını küncdə-bucaqda gizlədənlərdi. Bu tip, vətənpərvərliyini bayrağı başı üzərində gəzdirməklə, yaxud status yazmaqla “sübut etmiş” adamlar məni bu yazılarıma görə “neprav” da çıxarda bilərlər.

Bütün yuxarıda yazdıqlarımı dərk edəndən sonra mənə “vətən sağ olsun” demək yaraşarmı? Mənim vətənim sağ deyil. Necə deyə bilərəm? Mənə bu sözləri dedirtmək istəyən telekanallar bunun fərqində deyillər. Mənsə danışmaqla təbliğat maşının bir hissəsi (zapçastı) olmaq istəmədim. Amma danışmaq istəmədiyimi görən yaxın-uzaq adamlar bu fürsəti dəyərləndirmədiyimə görə mənə qəribə bir tənə ilə baxırdılar. Bəlkə də biz bir-birimiz haqqında eyni şeyi düşünürdük.

Şəhidləri çəkərkən “vətən sağ olsun” dedirtmək ölümü stimullaşdırmaq, gənc yaşında insanların ölməsini təbliğ etməkdir. Mənsə buna qarşıyam. Düşünürəm ki, insan yaşamalıdır, hər şeydən öndə insan faktoru gəlməlidir. Dövlət də çalışıb insanı yaşatmalıdır. 

Müharibə nədir? İnsan ölümü ilə nəticələnən qarşıdurma. Bu gün yenidən bunu stimullaşdıranlar müharibə gələndə özlərini və övladlarını yenə də künc-bucaqda gizlədəcəklər. Olansa yenə də yetim-yesirə olacaq.

Mənim nə demək istədiyimi başa düşənlər düşdü. Başa düşməyənlərə isə tövsiyyəm budur ki, kimsə bu sözlərimi oxuyandan sonra irad tutub mənə vətənpərvərlik dərsi keçməsin. Əks halda sizə başıma gələndən arzulamaq məcburiyyətində qalacağam".

Азербайджанский политолог: «Узбекистан внес большой вклад в борьбу с терроризмом»

Азербайджанский политолог Назакет Мамедова рассказала, почему геополитические центры мира борются за влияние на Узбекистан.

Узбекистан ведет многовекторную внешнюю политику, поддерживая дружественные и взаимовыгодные отношения одновременно со странами ШОС, СНГ и со странами Запада. Азербайджан в этом списке не является исключением – об этом в интервью журналисту Хаялу Муаззину, специально для издания uz30.media, рассказала специалист по международным отношениям Назакет Мамедова.

Взаимоотношения между Узбекистаном и Азербайджаном развивается как на двустороннем, так и на многостороннем направлении. Обе страны являются членами Тюркского совета, а также их объединяет общее прошлое в советские времена.

По мнению азербайджанского политолога, современный Узбекистан имеет большое геополитическое значение, находясь в непосредственной близости от Китая, Афганистана и Ирана. Политический, географический и экономический потенциал страны толкают великие державы на соперничество за сотрудничество с республикой.

В 2019 году Евросоюз, а в 2020 США приняли новую стратегию в отношении Центральной Азии. Специалист уверена, что все это – доказательства того, что регион превращается в ареал соперничества геополитических центров силы.

Узбекистан оказывает большое влияние на обеспечение безопасности в Центральной Азии. Однако приход к власти Талибана осложняет ситуацию в регионе и требует больших усилий со стороны Узбекистана в этом направлении.

Стабильность в Азербайджане очень зависит от ситуации в Средней Азии. Узбекистан внес большой вклад в дело борьбы с терроризмом и радикальным экстремизмом. Это очень важно не только для стран Прикаспийского региона, но и для южных границ СНГ в целом.

Назакет Мамедова уверена, что в числе прочего, регион Центральной Азии становится значимым политическим игроком на фоне противостояния США и Китая. То, что США пытаются сплотить центральноазиатские государства против КНР из-за дискриминации мусульман-уйгуров – ни для кого не является секретом. Но официальный Ташкент отказывается участвовать в этом проекте, выстраивая выгодные политические и торговые отношения как с Китаем, так и с США.

“Təqdirəlayiqdir ki, Azərbaycan və Ermənistan sərhədlərinin dəqiqləşdirilməsi Sovet dövrünə aid olan xəritələrə uyğun olaraq şəkildə aparılacaqdır. Heç kəs Rusiya qədər Qarabağ konfliktinin nizamlanmasında maraqlı deyil. Rusiya prezidenti Putin bildirmişdir ki, bu konflikt bizim dostlarımız arasında baş vermişdir və həll edilməsi vacibdir. “Valday” diskussiya klubu çərçivəsində çıxış edərkən Putin söyləmişdir ki, iki respublika arasındakı sərhədlər hal-hazırda Rusiya Genştabında olan Sovet xəritəsi ilə müəyyənləşdiriləcəkdir. Bu isə Putinin qeyd etdiyi kimi, hər iki respublikanın xeyrinədir... Rusiya sühməramlılarının hələ uzun müddət Qarabağda qalmaları mümkündür. Hər iki xalqın yaddaşında bir-birinin düşmən obrazı yaranıb və bunu yaddaşlardan çıxarmaq elə də asan deyil. Azərbaycan və Ermənistan cəmiyyətləri bir-birlərinə düşmən münasibət bəsləyirlər. Yaralar hələ təzədir və yanaşı yaşamaq üçün uzun müddət tələb olunur. Odur ki, Rusiya sülhməramlılarının burda olması təkcə beşillik müddət ərzində yox, torpaqlarımızda dayanıqlı sülh və sabitlik yarananadək davam edəcək”.

Politoloq, beynəlxalq münasibətlər və təhlükəsizlik məsələləri üzrə mütəxəssis

Nəzakət Məmmədova

“Qərbə bağlı qüvvələr Rusiya sülhməramlılarıının regionda olmasından narazıdırlar və bu sahədə aktiv pozucu iş aparmaqdadırlar. Rusiyanın regionda artan nüfuzu ilə barışmaq istəmirlər, sülhməramlıların getməsinə, regionda sülh və əmin-amanlığın pozulmasına çalışırlar. ABŞ və Fransa danışıqlar prosesinin davam etdirilməsini tələb edərək süni şəkildə hər iki xalq arasında yenidən konflikt yaratmağa can atırlar. Həm Ermənistanda, həm də Azərbaycanda informasiya çatışmazlığı fonunda faktlar təhrif olunur və Rusiyanın timsalında monstr obrazı yaradılır. Məsələn, Azərbaycanda insanları inandırırlar ki, Rusiya “bizim qələbəmizi oğurladı”, müharibəni axıradək aparmağa və Ermənistanı darmadağın etməyə imkan vermədi. Ermənistanda isə revanşist qüvvələr, radikal partiyalar və liderlər kütləvi şüurlara yeridirlər ki, Rusiya Ermənistanı güclü düşmənlə- Azərbaycanla təkbətək qoydu və ona kömək etmədi. Azərbaycan sosial şəbəkələrində və mass-medalarında müəyyən şəxslər, ictimai-siyasi xadimlər, bəzi radikal partiya liderləri, jurnalistlər, hüquq müdafiəçiləri aktiv antirus təbliğatı aparırlar. Sosial şəbəkələrdən aktiv istifadə edən müəyyən bir kəsim bu təbliğata inanır. Əlbəttə bütün bunlar xarici qüvvələr tərəfindən Rusiyanı regiondan sıxışdırıb çıxarmaq məqsədilə edilir. Təlqin olunur ki, Azərbaycanın bütün problemlərində Rusiya və İran günahkardır. Lakin əhalinin çoxu Rusiyanın timsalında regionda sülh və əmin-amanlığın qarantını görürlər. Rusiya sülhməramlılarının dislokasiyası təkcə Qarabağda deyil, bütün regionda sülhün təminatı deməkdir... Rusiya sülhməramlıları əsasən müşahidə postlarında xidmət aparırlar, təmas xəttində atəşkəs rejiminə riayət olunmasına nəzarət edirlər. Onlar regionda dinc həyatın bəra olunmasına yardım edirlər. Onlar Azərbaycana enerji təchizatı və su təminatı sistemlərinin, sosial obyektlərin və yaşayış evlərinin bərpası işində, ərzağın, tikinti materiallarının və avadanlıqların daşınmasında kömək edilər. Rusiya sapyorları ərazilərimizi, yollarımızı minalardan təmizləyir, partlayıcı əşyaları zərərsizləşdirirlər. Onlar həyatlarını riskə ataraq, bəzən canları bahasına döyüşlər getmiş ərazilərdən minlərlə silah-sursat taparaq təhlükəsiz hala gətirmişlər. Rusiya sülhməramlıları o cümlədən humanitar aksiyalar həyata keçirirlər. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev də onların işini uğurlu xarakterizə edərək bildirmişdir ki, biz onların fəaliyyətindən razıyıq”.

Politoloq, beynəlxalq münasibətlər və təhlükəsizlik məsələləri üzrə mütəxəssis Nəzakət Məmmədova

«Значимость России для республик бывшего СССР наиболее ярко проявляется в трудных ситуациях. Когда их страну штормит от внутренних конфликтов, когда некому защитить от агрессии, когда нужны бесплатные кредиты или дешевый газ и т. д. Бывшие союзные республики, а сейчас очень независимые государства, привыкли получать помощь и различные блага от русского брата, а взамен умудряются еще плевать в колодец, из которого придется пить… При этом Запад обычно «отмораживается» и спасает свою шкуру, стремясь возложить на Россию содержание и спасение евроинтеграторов на постсоветском пространстве. Однако пришло время платить по счетам, как гласит один из законов кармы:

«Кто что заслужил, то и получает!».

Вячеслав Тобух – Председатель РОД «Признание» (Приднестровье)

Putin Azərbaycan və Ermənistan arasındakı sərhədləri Rusiya Genştabında olan köhnə Sovet xəritəsi ilə müəyyənləşdirmişdir

Nəzakət Məmmədova: Rusiya sülhməramlıları Qafqazda sülh və əmin-amanlığın qarantıdır

Tanınmış azərbaycanlı politoloq, beynəlxalq münasibətlər və təhlükəsizlik məsələləri üzrə mütəxəssis Nəzakət Məmmədova Rusiyanın News Front İnfo saytına müsahibə vermişdir. Politoloq müsahibəsində regionda təhlükəsizliklə bağlı bir sıra vacib məqamlara toxunmuşdur.

Nəzakət Məmmədova ilk növbədə bildirmişdir ki, Qərb Rusiya sülhməramlılarıının regionda olmasından narazıdır və bu sahədə aktiv pozucu iş aparmaqdadır: “Bəzi qüvvələr Rusiyanın regionda artan nüfuzu ilə barışmaq istəmirlər, Rusiya sülhməramlılarının getməsinə, regionda sülh və əmin-amanlığın pozulmasına çalışırlar. ABŞ və Fransa danışıqlar prosesinin davam etdirilməsini tələb edərək süni şəkildə hər iki xalq arasında yenidən konflikt yaratmağa can atırlar. Həm Ermənistanda, həm də Azərbaycanda informasiya çatışmazlığı fonunda faktlar təhrif olunur və Rusiyanın timsalında monstr obrazı yaradılır. Məsələn, Azərbaycanda insanları inandırırlar ki, Rusiya “bizim qələbəmizi oğurladı”, müharibəni axıradək aparmağa və Ermənistanı darmadağın etməyə imkan vermədi. Ermənistanda isə revanşist qüvvələr, radikal partiyalar və liderlər kütləvi şüurlara yeridirlər ki, Rusiya Ermənistanı güclü düşmənlə- Azərbaycanla təkbətək qoydu və ona kömək etmədi. Azərbaycan sosial şəbəkələrində və mass-medalarında müəyyən şəxslər, ictimai-siyasi xadimlər, bəzi radikal partiya liderləri, jurnalistlər, hüquq müdafiəçiləri aktiv antirus təbliğatı aparırlar. Sosial şəbəkələrdən aktiv istifadə edən müəyyən bir kəsim bu təbliğata inanır. Əlbəttə bütün bunlar xarici qüvvələr tərəfindən Rusiyanı regiondan sıxışdırıb çıxarmaq məqsədilə edilir. Təlqin olunur ki, Azərbaycanın bütün problemlərində Rusiya və İran günahkardır. Lakin əhalinin çoxu Rusiyanın timsalında regionda sülh və əmin-amanlığın qarantını görürlər. Rusiya sülhməramlılarının dislokasiyası təkcə Qarabağda deyil, bütün regionda sülhün təminatı deməkdir”.

Nəzakət Məmmədova Rusiya sülhməramlılarının fəaliyyətini yüksək qiymətləndirərək onlara Azərbaycan rəhbərliyinin müsbət münasibəti barədə də danışmışdır: “Rusiya sülhməramlıları əsasən müşahidə postlarında xidmət aparırlar, təmas xəttində atəşkəs rejiminə riayət olunmasına nəzarət edirlər. Onlar regionda dinc həyatın bəra olunmasına yardım edirlər. Onlar Azərbaycana enerji təchizatı və su təminatı sistemlərinin, sosial obyektlərin və yaşayış evlərinin bərpası işində, ərzağın, tikinti materiallarının və avadanlıqların daşınmasında kömək edilər. Rusiya sapyorları ərazilərimizi, yollarımızı minalardan təmizləyir, partlayıcı əşyaları zərərsizləşdirirlər. Onlar həyatlarını riskə ataraq, bəzən canları bahasına döyüşlər getmiş ərazilərdən minlərlə silah-sursat taparaq təhlükəsiz hala gətirmişlər. Rusiya sülhməramlıları o cümlədən humanitar aksiyalar həyata keçirirlər. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev də onların işini uğurlu xarakterizə edərək bildirmişdir ki, biz onların fəaliyyətindən razıyıq”.

Politoloqun sözlərinə görə, Azərbaycan və Ermənistan sərhədlərinin dəqiqləşdirilməsi Sovet dövrünə aid olan xəritələrə uyğun olaraq şəkildə aparılacaqdır: “Heç kəs Rusiya qədər Qarabağ konfliktinin nizamlanmasında maraqlı deyil. Rusiya prezidenti Putin bildirmişdir ki, bu konflikt bizim dostlarımız arasında baş vermişdir və həll edilməsi vacibdir. “Valday” diskussiya klubu çərçivəsində çıxış edərkən Putin söyləmişdir ki, iki respublika arasındakı sərhədlər hal-hazırda Rusiya Genştabında olan Sovet xəritəsi ilə müəyyənləşdiriləcəkdir. Bu isə Putinin qeyd etdiyi kimi, hər iki respublikanın xeyrinədir”.

Politoloqun fikrincə Rusiya sühməramlılarının hələ uzun müddət Qarabağda qalmaları mümkündür: “Hər iki xalqın yaddaşında bir-birinin düşmən obrazı yaranıb və bunu yaddaşlardan çıxarmaq elə də asan deyil. Azərbaycan və Ermənistan cəmiyyətləri bir-birlərinə düşmən münasibət bəsləyirlər. Yaralar hələ təzədir və yanaşı yaşamaq üçün uzun müddət tələb olunur. Odur ki, Rusiya sülhməramlılarının burda olması təkcə beşillik müddət ərzində yox, torpaqlarımızda dayanıqlı sülh və sabitlik yarananadək davam edəcək”.

Азербайджанский политолог, специалист по международным отношениям и вопросам безопасности Назакет Мамедова:

— Cтало ясно, что вопросы границы будут урегулированы на основе советских карт. «Никто не заинтересован в урегулировании конфликта в Карабахе больше, чем Россия. Этот конфликт происходит с нашим друзьями», — сказал президент России Владимир Путин, выступая в рамках дискуссионного клуба «Валдай». По словам главы РФ, административно-политические карты бывшего СССР с указанием границ между союзными республиками находятся в настоящее время в Генштабе российской армии. Ещё раз процитирую Владимира Путина. «Основываясь на этих картах, — сказал российский лидер, — нужно спокойненько сесть с обеих сторон, там есть вещи, требующие взаимных компромиссов: где-то что-то выровнять, где-то что-то обменять. Только так, чтобы это было признано и выгодно обеим сторонам»... Но, к сожалению, убрать образа врага из памяти двух народов не так легко, как вопросы границ. Общество и в Азербайджане, и в Армении враждебно настроено друг против друга. Раны ещё свежи, и много лет требуется для их заживления. И, наверное, присутствие российских миротворцев потребуется не на один пятилетний срок для того, чтобы на этих землях установились прочный мир и стабильность.

Азербайджанский политолог, специалист по международным отношениям и вопросам безопасности Назакет Мамедова:

— Главным образом российские миротворцы несут службу на наблюдательных постах и контролируют соблюдение режима прекращения огня на так называемой линии соприкосновения. А ещё они сопровождают возвращающихся в Карабах беженцев и помогают местным властям восстанавливать в регионе мирную жизнь. Так, миротворцы посодействовали Азербайджану в доставке гуманитарного груза для восстановления систем энергообеспечения и водоснабжения, социальных объектов и жилых домов. Они оказали содействие азербайджанской стороне в перевозке продуктов, строительных материалов и оборудования. Российские саперы очистили от боеприпасов территории, дороги и обезвредили взрывоопасные предметы. За неполный год службы в Нагорном Карабахе инженерные подразделения нашли и уничтожили тысячи оставшихся после боевых действий боеприпасов. Они также проводят гуманитарные акции. При том все эти мероприятия пока проводится среди армянского населения, так как азербайджанские беженцы пока не вернулись на эти территории... Президент Азербайджана Ильхам Алиев тоже охарактеризовал деятельность российских миротворцев в Карабахе как успешную: «Прошел почти год со дня завершения войны, и российские миротворцы находятся в Азербайджане, в нашем Карабахском регионе. За этот период ситуация была стабильной, за исключением некоторых мелких инцидентов, и в целом мы довольны этим».

Азербайджанский политолог, специалист по международным отношениям и вопросам безопасности Назакет Мамедова:

— Некоторые силы не хотят примириться с растущим влиянием России в регионе, присутствием российских миротворцев, прочным миром и стабильностью в регионе. США и Франция требуют продолжения переговорного процесса, пытаясь искусственным образом затянуть конфликт между двумя народами под предлогом обсуждения вопроса представления статуса Нагорному Карабаху... И в Армении, и в Азербайджане некоторые силы обеспокоены присутствием России в регионе. Они преднамеренно или вследствие недостатка информации искажают факты и создают образ монстра в лице России после ввода миротворцев в Карабах. В Азербайджане, например, убеждены, что Россия «украла» нашу победу, помешала нам довести войну до конца и нанести сокрушительный удар Армении. А в Армении реваншистские силы, радикальные партии и лидеры стараются внушить в массовое сознание, что, несмотря на союзнические отношения, Россия оставила Армению наедине с сильным врагом — Азербайджаном и не помогла ей. В азербайджанских социальных сетях и в масс-медиа отдельными лицами, общественно-политическими деятелями, лидерами некоторых радикальных партий, журналистами, правозащитниками и т.д. ведётся активная антироссийская и одновременно произраильская и пропакистанская пропаганда. Всячески подчёркивается их помощь Азербайджану, которая помогла победить в войне в Карабахе. Россия же, наоборот, обвиняется в попытке завоевать Южный Кавказ. Утверждается, что главная цель России — воспользоваться присутствием своих вооруженных сил на территории страны, чтобы вмешиваться во внутренние дела Азербайджана и затем оккупировать всю нашу страну и никогда не покинуть эти земли. В частности, пропагандируется, что российские миротворцы не покинут Карабах через 5 лет, а останутся навсегда на территории Азербайджана, чтобы превратиться в военную базу. И часть населения, которая активно пользуется соцсетями, воспринимает эту пропаганду. Искусственно создаваемый ажиотаж заставляет людей тревожиться перед великим соседом, чувствовать себя в безысходности и одновременно думать, как можно скорее избавиться от миротворцев, даже не выждав оставшиеся 4 года. Конечно, все это подстрекается некоторыми внешними силами, целью которых является полное вытеснение России из региона. Внушается, что Россия и Иран виноваты во всех проблемах Азербайджана, что они вот уже несколько столетий как поделили этот регион между собой, у них имперские амбиции и необходимо в противовес им создать новые коалиции. Например, при участии Израиля и Пакистана. Эти страны, наряду с Турцией, сейчас самые популярные в азербайджанском сегменте Интернета. Также в противовес России, предлагается возобновить деятельность Минской группы ОБСЕ, сопредседателями которой являются Россия, США и Франция. Но большинство населения видит в лице России гаранта мира и стабильности в регионе, особенно перед угрозой терроризма, сепаратизма, насильственных путей изменения конституционного строя, которые имели место в отдельных государствах постсоветского пространства. Дислокация российских миротворцев не только гарант мира в Карабахе, но и во всем регионе в целом.

Азербайджанский политолог: Российские миротворцы – единственный гарант мира и стабильности в Закавказье

10 ноября 2021 года исполнится ровно год с момента прекращения Второй Карабахской войны и введения в регион российского миротворческого контингента. Несмотря на все трудности политического урегулирования между Баку и Ереваном, именно присутствие в зоне конфликта миротворческой миссии Российской Федерации стало гарантом безопасности и позволило избежать дальнейшего кровопролития как с армянской, так и с азербайджанской стороны. Вместе с тем, и в Армении и в Азербайджане определёнными политическими силами и сетевыми структурами проводится масштабная кампания по дискредитации российских миротворцев и посреднической миссии Москвы в урегулировании Карабахского конфликта. О том, кто за этим стоит, а также о перспективах достижения компромисса между сторонами News Front побеседовал с политологом из Азербайджана, специалистом по международным отношениям и вопросам безопасности Назакет Мамедовой.

— С момента прекращения Второй Карабахской войны прошёл почти год. Как Вы оцениваете текущую ситуацию в регионе? Почему по-прежнему то и дело происходят военные провокации, и кто за ними стоит?

— После подписания трехстороннего договора между Азербайджаном, Арменией и Россией и ввода миротворцев в регион были ожидания, что ситуация нормализуется. В основном, так и было. Но нарушения стабильности в регионе продолжаются. Не интенсивно, но достаточно часто. Как отметил в ходе Валдайского форума президент Российской Федерации Владимир Путин, в целом удается сохранить ситуацию в зоне конфликта, там сейчас нет никаких крупных боевых действий. «Да, к сожалению, случаются инциденты, да, к сожалению, даже люди иногда гибнут, но, наверное, трудно себе представить совсем идеалистическую картину после стольких лет противостояния», — сказал президент России. Видимо, некоторые силы не хотят примириться с растущим влиянием России в регионе, присутствием российских миротворцев, прочным миром и стабильностью в регионе. Ни для кого не секрет, что две другие страны-сопредседательницы Минской группы ОБСЕ — США и Франция стараются навязать свой план урегулирования конфликта. При том, что конфликт завершён. Азербайджан победил, Армения капитулировала. Обе страны при посредничестве России приняли статус-кво и не намерены возвращаться на 30 лет назад. Азербайджан освободил свои территории, армянское население продолжает жить на той территории, где они жили до начала конфликта. На этом фоне план России более подходящий для сторон, так как опирается на историческую реальность и нынешний статус-кво. Это сбалансированная политика и справедливое отношение к обеим сторонам конфликта — победителю и побежденному. США и Франция требуют продолжения переговорного процесса, пытаясь искусственным образом затянуть конфликт между двумя народами под предлогом обсуждения вопроса представления статуса Нагорному Карабаху. Хотя, с 1994 года это не дало никакого конкретного результата. Конечно же, это не устраивает ни Азербайджан, ни прагматичные рациональные силы в Армении. С обеих сторон погибли тысячи человек. И, если начать все с нуля, как предлагают Вашингтон и Париж, то это может привести к новой войне в регионе. Надо смотреть в будущее, а не в прошлое. Армения и Азербайджан уже обсуждают вопросы открытия коммуникаций, демаркации и делимитации государственной границы между двумя странами. Как известно, все эти обсуждения проходят под эгидой России. На днях стало ясно, что вопросы границы будут урегулированы на основе советских карт. «Никто не заинтересован в урегулировании конфликта в Карабахе больше, чем Россия. Этот конфликт происходит с нашим друзьями», — сказал президент России Владимир Путин, выступая в рамках дискуссионного клуба «Валдай». По словам главы РФ, административно-политические карты бывшего СССР с указанием границ между союзными республиками находятся в настоящее время в Генштабе российской армии. Ещё раз процитирую Владимира Путина. «Основываясь на этих картах, — сказал российский лидер, — нужно спокойненько сесть с обеих сторон, там есть вещи, требующие взаимных компромиссов: где-то что-то выровнять, где-то что-то обменять. Только так, чтобы это было признано и выгодно обеим сторонам».

— Какую роль выполняют в Нагорном Карабахе российские миротворцы? Как к ним относятся местное население и власти Азербайджана?

— В соответствии с договоренностями, указанными в совместном заявлении президента России, президента Азербайджана и премьер-министра Армении, с 10 ноября 2020 года объявлено полное прекращение всех военных действий в Нагорном Карабахе. Для контроля за режимом прекращением огня в Нагорном Карабахе развернут миротворческий контингент Российской Федерации. Срок его пребывания — пять лет. При этом он автоматически может быть продлён на такой же период времени без ограничений, если ни одна из сторон не будет иметь возражений. Россия разместила своих военных вдоль линии соприкосновения сторон на момент прекращения огня, но с учетом районов, которые Армения обязалась вернуть Азербайджану. При этом территория Карабаха была разделена на две зоны ответственности российских миротворцев — «Юг» и «Север». Согласно указу президента РФ, предполагается ротация миротворцев не реже двух раз в год. Для координации усилий по предупреждению возможных инцидентов в зоне ответственности миротворческого контингента поддерживается непрерывное взаимодействие с генеральными штабами вооруженных сил Азербайджана и Армении. Главным образом российские миротворцы несут службу на наблюдательных постах и контролируют соблюдение режима прекращения огня на так называемой линии соприкосновения. А ещё они сопровождают возвращающихся в Карабах беженцев и помогают местным властям восстанавливать в регионе мирную жизнь. Так, миротворцы посодействовали Азербайджану в доставке гуманитарного груза для восстановления систем энергообеспечения и водоснабжения, социальных объектов и жилых домов. Они оказали содействие азербайджанской стороне в перевозке продуктов, строительных материалов и оборудования. Российские саперы очистили от боеприпасов  территории, дороги и обезвредили взрывоопасные предметы. За неполный год службы в Нагорном Карабахе инженерные подразделения нашли и уничтожили тысячи оставшихся после боевых действий боеприпасов. Они также проводят гуманитарные акции. При том все эти мероприятия пока проводится среди армянского населения, так как азербайджанские беженцы пока не вернулись на эти территории. Вместе с тем президент Азербайджана Ильхам Алиев охарактеризовал деятельность российских миротворцев в Карабахе как успешную. «Российские миротворцы довольно-таки успешно выполняют свою работу. Наличие российских миротворцев в Карабахе также позитивно отразится на возвращении азербайджанских беженцев на свои родные земли», — сказал он в феврале текущего года. А на днях, в интервью итальянской газете La Repubblica, отвечая на вопрос журналиста: «Довольны ли вы миротворческим посредничеством России?», Алиев ответил: «Прошел почти год со дня завершения войны, и российские миротворцы находятся в Азербайджане, в нашем Карабахском регионе. За этот период ситуация была стабильной, за исключением некоторых мелких инцидентов, и в целом мы довольны этим». Какие мелкие инциденты мог иметь ввиду президент?! 9 августа текущего года в районе города Шуша между вооруженными силами Азербайджана и армянскими силами состоялась перестрелка. Российские миротворцы её остановили. Кроме того, Алиев отметил, что в настоящее время стоит вопрос с иностранцами, которые должны получать разрешение от Азербайджана на посещение наших территорий, находящихся в зоне ответственности российских миротворцев. Некоторые иностранцы по-прежнему незаконно проникают на нашу территорию, в места временной дислокации российских миротворцев. Эти и некоторые другие вопросы должны найти свое решение. Однако в настоящее время мы в целом довольны миротворческой деятельностью России.

— И в Азербайджане, и в Армении есть политические силы, которые выступают за вывод из Нагорного Карабаха российских миротворческих сил даже до момента окончания официально установленного срока их пребывания. Кто стоит за этими силами и заявлениями?

— И в Армении, и в Азербайджане некоторые силы обеспокоены присутствием России в регионе. Они преднамеренно или вследствие недостатка информации искажают факты и создают образ монстра в лице России после ввода миротворцев в Карабах. В Азербайджане, например, убеждены, что Россия «украла» нашу победу, помешала нам довести войну до конца и нанести сокрушительный удар Армении. А в Армении реваншистские силы, радикальные партии и лидеры стараются внушить в массовое сознание, что, несмотря на союзнические отношения, Россия оставила Армению наедине с сильным врагом — Азербайджаном и не помогла ей. В азербайджанских социальных сетях и в масс-медиа отдельными лицами, общественно-политическими деятелями, лидерами некоторых радикальных партий, журналистами, правозащитниками и т.д. ведётся активная антироссийская и одновременно произраильская и пропакистанская пропаганда. Всячески подчёркивается их помощь Азербайджану, которая помогла победить в войне в Карабахе. Россия же, наоборот, обвиняется в попытке завоевать Южный Кавказ. Утверждается, что главная цель России — воспользоваться присутствием своих вооруженных сил на территории страны, чтобы вмешиваться во внутренние дела Азербайджана и затем оккупировать всю нашу страну и никогда не покинуть эти земли. В частности, пропагандируется, что российские миротворцы не покинут Карабах через 5 лет, а останутся навсегда на территории Азербайджана, чтобы превратиться в военную базу. И часть населения, которая активно пользуется соцсетями, воспринимает эту пропаганду. Искусственно создаваемый ажиотаж заставляет людей тревожиться перед великим соседом, чувствовать себя в безысходности и одновременно думать, как можно скорее избавиться от миротворцев, даже не выждав оставшиеся 4 года. Конечно, все это подстрекается некоторыми внешними силами, целью которых является полное вытеснение России из региона. Внушается, что Россия и Иран виноваты во всех проблемах Азербайджана, что они вот уже несколько столетий как поделили этот регион между собой, у них имперские амбиции и необходимо в противовес им создать новые коалиции. Например, при участии Израиля и Пакистана. Эти страны, наряду с Турцией, сейчас самые популярные в азербайджанском сегменте Интернета. Также в противовес России, предлагается возобновить деятельность Минской группы ОБСЕ, сопредседателями которой являются Россия, США и Франция.

— Какие внутренние силы в Азербайджане ведут подобную пропаганду?

— Как правило, это либералы, часть молодёжи, эмигранты, которые получили политическое убежище на Западе и поддерживают США и Европу. Некоторые интернет-каналы, транслируемые с Запада, не подлежат контролю со стороны государства. Они в основном занимаются тем, что обвиняют руководство Азербайджана в тесном сотрудничестве с Россией.

— Что ждет Нагорный Карабах, если его вдруг по каким-то обстоятельствам покинут российские миротворцы?

— Западные страны в некоторых случаях пытаются давить на Азербайджан, чтобы добиться уступок в крупных энергетических проектах и важных геополитических вопросах. Но большинство населения видит в лице России гаранта мира и стабильности в регионе, особенно перед угрозой терроризма, сепаратизма, насильственных путей изменения конституционного строя, которые имели место в отдельных государствах постсоветского пространства. На фоне событий в Афганистане, который граничит со странами Средней Азии, нашими прикаспийскими соседями, растущего напряжения между Ираном и Азербайджаном, претензий Ирана относительно присутствия Израиля и Пакистана на территории Азербайджана, дислокация российских миротворцев не только гарант мира в Карабахе, но и во всем регионе в целом.

— Какую роль в урегулировании конфликта в Карабахе играет Турция? Настолько ли сильно влияние Анкары на политическую элиту Азербайджана, как мы привыкли об этом думать?

— Консенсус между Россией и Турцией имел очень важное значение для решения Карабахского вопроса. Несмотря на некоторые разногласия в Сирии и Ливии, позиции России и Турции больше совпадают в Карабахе. Урегулирование весьма сложного, продолжающегося более 30 лет конфликта – это большая удача российской и турецкой дипломатии. Некоторые западные аналитики считают, что Россия и Турция сейчас находятся в более выигрышной позиции в регионе. Они создали совместный мониторинговый центр, постоянно координируют через каналы связи свои действия в регионе, в том числе вопрос открытия коммуникаций и т.д. Президенты Путин и Эрдоган уделяют этим вопросам особое внимание. Ведь, наряду с сохранением стабильности в регионе, каждая страна будет получать выгоду. В том числе, Армения и Азербайджан. Например, Баку получит важный коридор через южную часть Армении, который свяжет Нахичевань с остальной частью Азербайджана. Также появится новый коридор, который свяжет Турцию напрямую с Азербайджаном и Россию через Азербайджан с Турцией. Хотя, армянская сторона считает, что в войне в Карабахе Турция сыграла прямую роль. Наверное, из-за этого Ереван не заинтересован в потеплении отношений с Турцией. Это не секрет, что Турция всячески поддерживает Азербайджан. Её растущее влияние может привести к новому порядку в регионе. Кроме традиционных игроков, таких как Россия и Иран, Турция также претендует на роль главного игрока на Южном Кавказе. Многие в Азербайджане считают её братской страной и даже призывают к соединению, например, в форме конфедерации, но в то же время многие очень тревожно относятся к её присутствию. Тройственный союз Турции, Израиля и Пакистана особенно беспокоит Иран и Армению. Растущая роль Турции — это одновременно рост влияния Североатлантического альянса на Южном Кавказе. Это особенно актуально, принимая во внимание, что Грузия и Украина также настроены стать членами НАТО.

— Ваш личный взгляд на урегулирование армяно-азербайджанского конфликта? Что и кто препятствует прекращению вражды между двумя народами? Возможно ли в обозримом будущем такое, что азербайджанцы смогут себя комфортно чувствовать в Ереване, а армяне – в Баку, а в Шуше будет установлен памятник жертвам войны с обеих сторон? Или это вопрос, который может быть решен только будущими поколениями?

— Конечно же, Россия это страна, которая имеет очень большое влияние в регионе. Как отметил господин Путин, нужно создать условия для долгосрочного урегулирования кризиса. Это возможно, если Армения и Азербайджан примут достигнутые с участием России договоренности как долгосрочные и оценят преимущества мира. Сейчас для демаркации границы Еревану и Баку необходимо идти на взаимные компромиссы, где-то что-то выровнять, где-то что-то обменять, заявил российский президент. Я лично поддерживаю этот взгляд, и считаю, что использование карт советского периода при демаркации границ даст нам возможность достичь компромиссов во многих вопросах. Но, к сожалению, убрать образа врага из памяти двух народов не так легко, как вопросы границ. Общество и в Азербайджане, и в Армении враждебно настроено друг против друга. Раны ещё свежи, и много лет требуется для их заживления. И, наверное, присутствие российских миротворцев потребуется не на один пятилетний срок для того, чтобы на этих землях установились прочный мир и стабильность.

Дмитрий Павленко                   news-front.info

Европа проигрывет с запада России, Америка проигрывет с азиатской части Ирану

Муса Курбанов

В мире происходит большое политическое оживление. Конфликт между Великобританией и Россией усиливается. После встречи премьер-министра Израиля и Президента РФ, весь мир ещё раз понял,  Путин в отличии от Ельцина не отворачивается от своих друзей. Это достоинства мужественного человека. Многие думали, что Путин закроет глаза на то, как будут уничтожать Сирию. Все знают, Путин очень великий политик. В Сирии существуют все виды оружия, чтобы отразить любые атаки со стороны Израиля. Вчера из СМИ одного Иранского радио канала передавали, что Иран в Северной Корее с 2003 года имеет ядерное оружие и вчера его успешно испытали на ядерном полигоне в Северной Корее. Вы можете спросить, какое отношение имеет это к России и к Ирану? Все знают,  англосаксы управляющие всем миром, находятся в плохом состоянии. Не смотря на то, что 50% мирового богатства,  принадлежит Великобритании, эта страна в данный момент испытывает энергетический кризис и нехватку продуктов. Основные природные богатства находится в России и Иране. Россия и Иран хорошо помнят,  что все время страдали от англосаксов и поэтому прекрасно понимают, что нужно держаться вместе. Враги делают все, чтобы между ними создать раздор. Англосаксы уже привыкли отбирать природные ресурсы многих государств даром для себя, но так как у России и у Ирана отбирать не получается, Англия перешла на анти пропаганду против России и Ирана. А последние дни и вовсе ужесточили давление против  них. НАТО открыто заявило о срочном принятии Украины в их союз. Великобританский флот приближается к границам России и не скрывает,  что может  ударить по России ядерными боеголовками. Это они делают из-за безвыходного положения. Европа проигрывет с запада России, Америка проигрывет с азиатской части Ирану. По этому в государствах, которые подчиняются Англии и Америке происходит массовое задержание про российских и про иранских деятелей. Но они должны знать то, что они творили против человечества, не пройдет бесследно.

Победа будет за правдой.

Rus ədəbiyyatını türkcə oxuyan azərbaycanlılar haqqında

Seymur Baycan

"Azərbaycan dili də türkcə oxumağın, türk kanallarına baxmağın nəticəsində gorbagor olub"

"Rus ədəbiyyatını Azərbaycan dilində oxumaq imkanı olduğu halda, rus ədəbiyyatını türkcə oxumaq, təxminən ona bənzəyir ki, bulaq suyunu kənara qoyub, gedib kanalizasiya suyu içirsən"

Dedim bir baxım görüm bizimkilər nə oxuyurlar, oxuduqları haqqında necə danışırlar, hansı kitabları oxumağı tövsiyə edirlər. Kitab blogerlərini nəzərdə tutmaqdayam.

Youtube-da eşələndim. Qarşıma bir gənc çıxdı. Gənc, Tolstoyun hekayələri haqqında danışırdı. Bura qədər hər şey yaxşıdır. Bir gəncin Tolstoyun hekayələrini oxumasına, Tolstoyun hekayələri haqqında danışmasına ancaq sevinmək olar. Amma…

Məsələnin amması ondan ibarətdir ki, bu gənc Tolstoyu türkcə oxumuşdu.

Bir azərbaycanlı gənc ən azı aşağıdakı səbəblərə görə Tolstoyu türkcə oxumamalıdır.

1. Türk dilində oxumaq, gənclərdə tənbəllik, arxayınlıq (həmçinin xarici dil bilmək illüziyası) yaradır. Türk dilini bilmək, xarici dil bilmək sayılmır. Bunu hər bir kəs dərindən dərk etməlidir. Türkcəni bilməklə, türk dilində kitab oxumaqla heç kim özünü aldatmasın. Özünə hörmət edən, qarşısına ciddi məqsədlər qoymuş, öz məqsədlərinə doğru inamla, inadla addımlamaq istəyən gənclər alman, fransız, ispan, italyan, yapon dillərindən birini mütləq dərindən öyrənməlidirlər.

Sırf mövzumuza gəldikdə isə, gənc adam Tolstoyu rusca oxumalıdır. Niyə də yox? Bunun üçün sadəcə sosial şəbəkələrdə saatlarla avarlanmamaq, dil öyrənmək istiqamətində nizam-intizamlı olmaq, iradə nümayiş etdirmək, bu mübarək yolda əziyyət çəkmək lazımdır. Vəssalam!

2. Xüsusən yaradıcılıqla, yazı-pozu işləriylə məşğul olan gənclər türkcə oxumağı, türk kanallarına baxmağı özlərinə sərt şəkildə qadağan etməlidirlər. Türk dili Azərbaycan dilinə yaxın dil olduğu üçün türk dilində oxuyan, türk dilində filmlərə baxan adamların dili özlərinin də xəbərləri olmadan, özləri də hiss etmədən tədricən pozulur. Pozulmuş dili sonra bərpa etmək olduqca çətindir. Bunun üçün gərək Azərbaycan dilində yazılmış çoxlu əsərlər oxuyasan. Azərbaycan dilini kifayət qədər yaxşı bilən, şəxsən tanıdığım neçə-neçə adamın dilini türk dili pozdu. İndi nə yazdıqlarını heç özləri də başa düşmürlər. Tam türk dilində yaza bilmirlər. Azərbaycan dili də türkcə oxumağın, türk kanallarına baxmağın nəticəsində gorbagor olub. Qalıblar ortada. Necə deyərlər, ərdən də olublar, oynaşdan da.

Ümumiyyətlə, hansı mətndə türk sözünə rast gəlirəmsə, özümdən asılı deyil, mətn gözümdən tamam düşür, mətnə qətiyyən ciddi münasibət göstərə bilmirəm. Yaxınlarda Sevda Sultanovanın bir yazısında “duyğu sümürüsü” sözlərinə rast gəldim. Lütfən, Sevda müəllimə zərrə qədər də inciməsin, “duyğu sümürüsü” sözlərinə rast gələndə yazı gözümdən tamam düşdü. Müəllifə xeyli əsəbləşdim. Buna əsasım, haqqım vardı. Uşaq-muşaq “duyğu sümürüsü”, “alqılamaq”, “sorğulamaq”, “ayarlamaq”, “küçümsəmək” kimi əttökən sözlərdən istifadə edəndə, çətin də olsa hardasa onları başa düşmək, onları birtəhər yola vermək olur. Şah Abbası taxtda, Nadiri qundaqda görmüş Sevda Sultanova kimi təcrübəli qələm adamları əttökən türk sözlərindən yazılarda istifadə edəndə, onları başa düşmək heç cür mümkün olmur. Hər şeyi öz adı ilə çağırsaq, bunun adı banal yüngüllükdür.

3. Rus ədəbiyyatına, xüsusən rus klassikasına aid ciddi, vacib əsərlərin demək olar ki, hamısı (nadir istisnalar ola bilər) Azərbaycan dilinə tərcümə olunub. Bir türk tərcüməçisi hansısa bir rus romanını azərbaycanlı tərcüməçidən yaxşı tərcümə edə bilməz. Söhbət burada təkcə dili yaxşı bilib-bilməməkdən getmir. Söhbət burada ondan gedir ki, türklər ümumiyyətlə Rusiyanı, rusları yerli-dibli tanımırlar. Kim hansısa bir rus romanını türkcə oxuyubsa, belə hesab etsin ki, əsəri oxumayıb. Ən yaxşı halda əsərin məzmunu ilə tanış olub. Rus ədəbiyyatını Azərbaycan dilində oxumaq imkanı olduğu halda, rus ədəbiyyatını türkcə oxumaq, təxminən ona bənzəyir ki, bulaq suyunu kənara qoyub, gedib kanalizasiya suyu içirsən.

4. Ən nəhayət, bir türk tərcüməsinə necə inanmaq, bir türk tərcüməçisinə necə etibar etmək olar? Bir türk tərcüməçisi sevgilisinə yazdığı məktubu, özünün həyata baxışını, həyat fəlsəfəsini tərcümə etdiyi əsərin içində çox rahatlıqla “əridə” bilər. Qəti şəkildə inanıram ki, bunu edənlər olub. /abzas.org/

Qərb Avropa tərəfindən Rusiyaya, Asiya tərəfdən isə İrana uduzmaq üzrədir

Musa Qurbanov

Dünyada çox böyük canlanma var. Böyük Britaniyanın Rusiya ilə münaqişələri gündən günə artmaqdadır. İsrailin naziri Putin ilə görüşəndən sonra bütün dünya bildi ki, Putin Yeltsin kimi dostlarına arxa çevirmir. Onlar gözləyirdilər kı, Putin Suriyanın vurulmasına göz yumsun.

Amma Putin böyük bir siyasi xadimdir.

Suriyada artıq İsrail tərəfindən gələn bütün hücumlara müdafiə sistemləri mövcuddur.

Dünən İranın bir radio kanalında İranın artıq özünün nüvə silahına mənsub olduğu bildirildi.

Şimali Koreya da hələ 2003-dən olan nüvə silahını sınaqdan  keçirtdi.

Deyərsiz ki, bunların Rusiya və Böyük Britaniya ilə nə əlaqəsi?

Hamımız bilirsik ki dünyanı idarə edən anqlosakslar hal-hazırda pis vəziyyətdədirlər. Dünyanın 50% var-dövlətinə malik ölkədə qida böhranı və enerji böhranı baş verir. Dünya var-dövlətləri onların əlində olsa da, dünya enerji mənbəyi Rusiya və İranda yerləşir. Bu ölkələri bəzi ölkələr kimi aldadıb təbii ehtiyatlarını onların əlindən almaq mümkün deyil.

İndi artıq bu ölkələrə qarşı təxribatlara keçirlər.

Ukraynanı təcili olaraq NATO-ya götürəcəklərini elan etdilər və Rusiya ətrafında özlərinin hərbi donanmalarını yerləşdirməyə başladılar.

Yəni cini Ukraynanın əli ilə tutmaq istəyirlər.

Hətta açıq şəkildə Rusiyaya nüvə hücumları etmək istəklərini də gizlətmirlər.

Avropa hissəsi tərəfindən Rusiyaya, Asiya tərəfindən isə İrana uduzmaq üzrədirlər. Ona görə onlar bütün güclərini səfərbər ediblər.

Hansı yerdə ki onlara tabedirlər, Rusiya və İran tərəfdarlarına qarşı zorakılıq baş verir və həbslər aparılır.

Düşmən bunu bilməlidir ki, onların dünyaya etdikləri zülmlərin axırı gəlib çatmışdır.

Qələbə yalnız Haqq ilə olanlarındır.

100% nüvə müharibəsinə doğru gedir. Bunun qabağını bəşər saxlaya bilməz.

Amma hədislərdən bilirsiniz ki İmam Zaman (ə.f) zöhr edəndə belə silahlar işləməz.

Mən Allahın işlərinə qarışmıram. Amma mənim hesablamalarına görə inşAllah İmam Zaman (ə.f) zühurü lap yaxındır.

Dilrüba Camalovanın oğlunu kimlər qaçırmışdı, kimlər xilas etdi? - kriminal aləm hekayəti (kitabdan parça)

"Lotu Quli" ləqəbli Nadir Səlifovun adı ətrafında kriminal aləmə aid söhbətlərdən biri də 1993-99-cu illlərdə Lənkəranın İH başçısı olmuş Dilruba Camalovanın həkim oğlunun qaçırılması epizodu idi. Bu barədə daha təfərrüatlı şəkildə ötən ilin sonunda nəşr olunmuş "Mən Quliyəm" kitabında söz açılıb. Sözü gedən kitabın həmin fəslini oxucularımıza təqdim edirik.

1995-ci ilin əvvəllərində, ictimai-siyasi baxımdan gərgin günlərdə, ölkədə kriminogen durumun nəzarətdən çıxmış olduğu dönəmdə Bakı şəhərində fövqəladə bir hadisə baş verdi. Bu hadisə o zaman da sıradan hadisə deyildi, bu gün baş versə də, sıradan sayılmaz və dərhal ajiotaj doğurar.

Söhbət adam oğurluğundan gedir. Baş verən hadisədə oğurlanan adam sıradan biri deyildi, ölkənin 5-6 əyalət mərkəzindən biri olan mühüm rayonun – Lənkəranın İcra Hakimiyyəti başçısının oğlu idi. O günün günorta çağı beynəlxalq kriminoloji terminologiyada kidneppinq adlanan cinayətin qurbanı olmuşdu. Hərfi tərcüməsinə görə “kidneppinq” bizim dildə “uşaq oğurluğu” deməkdir, amma oğurlanan adam heç də uşaq deyildi, 30 yaşlarında yetkin bir adam idi. O yalnız anası, İH başçısı Dilruba Camalova üçün uşaq ola bilərdi, oğrular üçünsə qiymətli girov idi. Ondan ötrü o vaxtın bahalı dollar məzənnəsiylə bir çamadan pul tələb edəcəkdilər (Azərbaycan manatıyla götürsək, bir çuval).

Oğurlanan şəxs həkim Rəşad Talışınski idi. O 1987-1988-ci illərdə Bakı şəhəri 4 saylı klinik xəstəxananın cərrahiyyə şöbəsində internatura keçmiş, 1991-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetinin otorinolorinqologiya üzrə əyani aspiranturasına daxil olmuş və 1994-cü ildə oranı bitirmiş, burun-boğaz-qulaq həkimi ixtisası qazanmışdı.

Onu oğurlayanlar heç də Rəşad həkimin özünün qazandığı, qazanmaqda olduğu pulu hədəfləməmişdilər. Oğrular onun anasının yüksək dövlət vəzifəsində olduğundan xəbərdar idilər.

R.Talışinski 2001-ci ildə «Uşaqlarda burun arakəsməsinin deformasıyası zamanı korreksiyaedici əməliyyatın tətbiqi» mövzusunda Namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib. 1990-1991-ci illərdə Daxili İşlər Nazirliyinin hospitalında həkim-otorinolorinqoloq kimi çalışan və polis zabitlərini dəfələrlə müayinə edən doktor Talışinski bəlkə də oğruların əlində olarkən onu məhz keçmiş tanışlarının xilas edəcəyini düşünürmüş, amma həkimi sırf kriminal aləmin adamları girovluqdan azad edərək anasının yanına qaytarıblar.

Həmin hadisənin xroniki ardıcıllığı belədir.

Rəşad Talışinski girov götürüldükdən sonra onun hansı cinayətkar qrup tərəfindən aparıldığı dərhal bilinməyib. İlk növbədə ona görə ki, “qanuni oğru”lar adam oğurluğunu “yol verilən cinayət növü” saymırlar, bir növ haram buyurublar. Bu üzdən onun hansısa “qanuni oğru”nun himayəsində olan qrup tərəfindən götürülmədiyi bəlli olub və ortaya sual çıxıb: “Bəs həkimi kim aparıb?”

Arayış. Oğru dünyasının ideoloqlarının iddiasına görə, əslində bu aləmdə adam oğurlamaq yoxdur. Düzdür, detektiv janrda yazılmış bədii, publisistik əsərlərdə, müasir serialların demək olar hamısında adam oğurluğu epizodları, səhnələri var, ancaq iddia bundan ibarətdir ki, oğru ideyasına sadiq cinayətlər adam oğurluğuna qol qoya bilməzlər. Xüsusilə də uşaq və qadın oğurluğu tamamilə qadağandır.

Özü də bu məsələdə humanizm prinsipləri rol oynamır. Sadəcə burda belə bir məntiq var: Oğurlanan uşaq bəlkə gələcəkdə oğru olacaqdı?

Ümumiyyətlə əsl oğru öz işini görərkən pula görə insanı incitməməli, işgəncə verməməlidir. Qayda budur ki, evdə, ofisdə heç kim olmayanda pulu sakitcə götürmək olar. Özü də “ideyalı” oğru “oğurlamışam” sözünü dilinə gətirmir. O deyir ki, “mən özümə məxsus olanı götürdüm”.

Bu oğurluğun diletant və oğru dünyasından uzaq olan bir cinayət qruplaşması tərəfindən həyata keçirildiyi polislərdən də öncə kriminal aləmin avtoritetlərinə məlum olub. Onlar oğruları tapmaq, bu fürsətdən istifadə edərək, yenicə həbsə alınmış “oğru” qardaşlarını azad etdirmək fikrinə düşüblər.

Rəsmən axtarışda olan Quli bu məsələyə qarışıb, öz kanalları ilə Rəşad Talışinskini kimlərin apardığını, onların 100 min dollar qarşısında gənc həkimi azad edə biləcəklərini öyrənib, sonra o tanınmış “oğru” Masallı Mamedlə görüşüb, məsələni ona danışıb, bu hadisədən “Lotu Ənvər”in azad edilməsi üçün yararlanmağın lazım olduğunu deyib. Mamed Qulinin təklifini müsbət qarşılayıb.

Onların adamları Lənkərana gediblər, İH başçısı Dilruba Camalova ilə görüşüblər, onun oğlunu oğurlayanların 100 min dollar tələb etdiyini bildiriblər və əlavə ediblər ki, bundan ötrü bir də “Lotu Ənvər” azad edilməlidir.

Oğlu üçün hər cür fədakarlığa hazır olan vəzifəli ana kriminal aləm adamlarının şərtlərini qəbul edib, öz nüfuzundan, əlaqələrindən istifadə edərək onsuz da konkret cinayət üstündə saxlanılmayan, “üstündən silah tapılan” Ənvərin həbsdən çıxarılaraq birbaşa Lənkərana gətirilməsini təmin edib. Ənvər və onu müşayiət edən 4-5 nəfər Lənkəranda “Xanbulan” istirahət mərkəzində lüks şəraitlə təmin olunub.

Yəqin ki kriminal aləmdə bir oğrunun sərt rejimli həbsxananı dörd divarı arasında çıxarılıb lüks şəraitli istirahət mərkəzinin rahat nömrəsinə yerləşdirilməsi hadisəsi çox az olub. Bu imtiyazı “Ənvər Sovetski”, “Ənvər Meyranquluoğlu” kimi tanınan Lotu Ənvərə ona görə veriblər ki, o Rəşad həkimi evinə sağ-salamat gətirdə bilsin.

Beləcə, Lotu Ənvər İH başçısının hesabına istirahət edə-edə, yeyib-içə-içə Rəşad həkimin oğrularıyla bazarlığa başlayıb.

Bəs xanım Camalova o qədər nağd ABŞ dollarını hardan alıb? O vaxt bu qədər pul yüksək vəzifəli adamlarda da yox idi. Pulu olanlar da bunu hər saat görk etməzdilər. Sonrakı hadisələr göstərir ki, ya İH başçısında bu qədər nağd pul olmayıb, ya da olub, amma özünü imkanlı biri göstərmək istəməyib, “el gücü, sel gücü” deyib və lənkəranlı məmurlara müraciət edib. Xanım başçı tabeliyində olan idarə və müəssisələrin rəhbərlərindən atışaraq “girov pulu” düzəltməyi tələb edib. O zaman bir çoxları “başçının oğlunun oğurlanması” hadisəsinə inanmayıb, bunu əfsanə sayıb, Dilruba xanımın bu bəhanə ilə onlardan xərac topladığını düşünüblər. Bununla belə, heç kim etiraz etməyib, tələb olunan pulu toplamağa başlayıblar və tezliklə tələb olunan məbləğ yığılıb hazır olub.

Oğurlandığı gündən 15 gün sonra İH başçısının oğlu evinə gəlib, ailəsinə qovuşub. Bir çamadan pul isə lotu Ənvərin adamlarının əliylə oğrulara ötürülüb. Ancaq pulun təhvil-təslim edilməsi prosesində kiçik bir tamahkarlıq hadisəsi baş verib. Ənvərin adamı pulun üstündən 20 min dollar götürüb ki, bu da oğru payı olsun. Güman ki, Ənvərin də bundan xəbəri olub və o, bu əməliyyatda vasitəçilik edərək, çəkdiyi əziyyətlərin haqqını aldığını düşünüb. (Bəzi mənbələrə görə, girov pulu 300 min dollar olub və üstündən 80 min götürülüb).

Ancaq bu işin üstü tezliklə açılıb. Bir versiyaya görə Naxçıvandan, başqa bir versiyaya görə isə Gəncədən (bəlkə də hər ikisindən) olan şəxslərdən ibarət cinayətkar qrup yaxalanıb. Onların ələ keçənlərinin istintaqı zamanı aşkarlanıb ki, oğrulara çatan pulun üstündən 20 min dollar götürülübmüş. Lənkəranlı məmurlardan topladığı 100 min dolların 80 minini geri alan Dülruba xanımla “Xanbulan”da lüks həyat yaşayan Ənvərin münasibəti buna görə pozulub. Camalova Lotu Ənvərə deyib ki, siz məndən 20 min dollar istəsəniz, verərdim, amma bunu etməməliydiniz, çünki ortada oğlunun taleyi, salamatlığı məsələsi vardı.

Bundan başqa, Ənvərlə həkimi oğurlayanlar arasında da münasibət gərginləşib. İkincilər ortada satqınlıq olayının olduğundan şübhələniblər. Həmin ərəfədə doktorun girov götürülməsində iştirak edən və yaxalanmayanlardan biri Qulinin yanında deyib ki, “oğru”larla iş gördük, onlar da bizi satdılar. Bu söz Qulini qəzəbləndirib və o Ənvərin, bir “oğru”nun qarasınca ağır danışanlardan birini bıçaqlayıb. Onlar qaçıb gediblər, amma Qulini, ondan qisas alacaqları ilə hədələyiblər.

100 min dollar qazanacaqları yerdə “zərər çəkən”, liderləri həbs olunan, özləri yaralanan adam oğruları tezliklə Qulini cəzalandırmaq istəyiblər, onu güdüblər, bir gün yaşadığı binanın blokuna daxil olarkən ona atəş açıblar. Quli blokun işığını söndürüb, bir az atışıblar, divara dəyib rikoşet edən güllələrdən biri Qulinin kürəyinə saplanıb. Hücum edənlər qaçıb gediblər. Sonradan aydın olub ki, həmin gecə Quli şans əsəri olaraq salamat qalıb. Çünki ona hücum edənlərdən biri, Qasım adlı avtoritet çox sərrast atıcıymış.

Bu hadisəni şərh edən keçmiş məhkumun söhbəti belədir. Mən özüm Qulinin kürəyində güllə yarasını görmüşəm. Bu, Qulinin “zasluqa”sı sayılır. Adam oğruya görə böyük bir əməliyyata qarışır, sonra dava edir, axırda güllə yarası alır... Bu, kriminal aləm üçün ciddi xidmətdir. Tutulana qədər bu cür xidmət və fəaliyyətlər onun dosyesinə əlavə olunur.