Mən sənin hekayələrin haqqında yazı yazmaq istəyirdim axı... Niyə belə alındı? Niyə sənə məktub yazmaq qərarına gəldim? Görən niyə? Niyəsini bilmirəm, amma hər hal sənin hekayələrində məni oynadan nəsə var idi ki, belə başladım. Və bir də ayıldım ki, bu nədi, mən Kənana məktub yazıram!
Kənan, köhnə Bakılı! Yazdıqların, xüsusən də hekayələrin niyə sevilir, bilirsən? Çünki, bu yazdıqlarında sən özünsən, dost! Sən kimisə məcbur eləmirsən ki, gəl məni oxu! "Quşlar üçün karusel" kitabını oxuyan hər kim olsa bilər ki, sən bu yazdıqlarında boğazdan yuxarı deyilsən. Nəsənsə, kimsənsə birəbir özünsən. Qəhrəmanlar kənardan gəlməyib, bu cəmiyyətdə, bu şəhərdə hər gün rast gəldiyimiz minlərlə, bəlkə də milyonlarla insanlardandır. "Özgə planetdən" gəlməyiblər. Düzdür, onlar özgə planetdən səs eşidə bilərlər, dostları - tanışları sənin qəhrəmanlarına lağ eləyə bilər və hətta məsləhət də verə bilərlər ki, "Alə, belə yaşamaq olar? Gəl, səni avtobus sürən dostumun yanında işə düzəldim" və sənin qəhrəmanların da qayıda cavabında ki: "On beş il oxuyub baş-beynimi xarab eləməmişəm ki, axırda bütün günü "Qazel"in pəncərəsindən başımı çıxarıb qışqırım?" İnandığımız haqqı, Kənan, əgər sənin qəhrəmanlarından hər hansı birisi bu formada cavab verməsəydi, onda məni bir Allah bəndəsi inandıra blməzdi ki, bu hekayələri Kənan Hacı yazıb. Bircə cümlə ilə cavab verərdim ona: "Yeri get, alə, bu Kənan Hacının hekayəsi deyil!"
Tez-tez mənim qulağıma qatar səsləri gəlir. Arada olur ki, sənin hekayələrini oxuya-oxuya arxa fonda rəhmətlik Hacıbabanın ifası səslənir. Yaxşı assosiasiyadır, hə? Yekəxanalıq eləmirəm, amma bu həqiqətən də belədir. Sən tez- tez qatara minirsən, bu demək olar ki, hər gün təkrarlanır. Həmin qatarda hamı var: sən də, mən də, Elçin Səlcuq da... O, sağdır və gülür bizə. Oturub söhbət edirik. Biz qatarla o qapıdan keçməyə çalışırıq. "Bu qapı o qapı deyil." O qapının nə olduğunu çox adam bilmir. Özüm ölüm, Kənan, bilmir. Sənin də, mənim də üzümüzə baxan insanlar başlarını təəssüflə yelləyirlər. Görürsən bunu. Gözümün içinə girir həmin təəssüf işartılı baş yelləmələr. Biz ki, arifik. Bir işarə yetər bizə...
Elçin də görmüşdü bunu. O, dərviş idi. Bir gün onun "içində nə külək var idi, nə də bulud... Dərvişin içində yupyumru bir Ay doğmuşdu!..." İçinə ay doğan dərvişlər o qədər hər şeydən uzaqlaşıb o qədər qeyri-adiliyə aludə ola bilərlər ki, qəfildən sükut çökəndə, hər şey nəfəsini içinə çəkəndə hıçqırığa bənzər bir səs eşidərlər, o səs sükutun boğduğu səslərin içində olmaz... Sonra sükut öz yuvasından didərgin düşər. Bax, onda Kənan Hacının hekayələrindən qopan bir səs oxucusuna səslənər: Qorxma, arxamca gəl!
Çox dedim sənə ki, imkan elə "Yağ kimi"ni tulla mənə elektron variantda. Olmadı, nəsə qismət deyilmiş. Qədər belə imiş. Qədər belə imiş ki, sən mənə hekayələr kitabını verəcəksən və özünəməxsus bir şəkildə gülümsəyərək deyəcəksən: imkan olsa, qəzetdə balaca bir informasiya verərsən!
Cəlil Cavanşirin "Underground sevgilər" kitabının təqdimatından çıxanda səni darthadart bir çayxanaya apardım ki, oturub bir söhbət edək. Bu yavaş - yavaş kapitalistləşən, yavaş-yavaş özündən uzaqlaşan, geydirmə təbəssümlərlə insanların birinə gülümsədiyi ədəbi mühitdə sükutun boğduğu səslərin içində eşidilən az-az öz səsi olan yazarlardan birisən sən. Sən taksi də sürə bilərdin, gül də əkə bilərdin, konduktor da ola bilərdin, toyda, tində-zadda meyxana da deyə bilərdin, amma sən YAZIÇI oldun. Ona görə də yazılarında o ola biləcəyin, amma olmadığın insanlardan bir hissə var. O insanlar hər addımbaşı qabağımıza çıxır, oxucuya hər gün gəlib getdiyi qatarların içindəki insanlardan, onların taleyindən danışır. Bunu inan ki, sən eləmirsən. Biz də eləmirik. Biz kimik ki, ümumiyyətlə?
Bu günlərdə sosial şəbəkələrin birində dəbə uyan bir nəfər bir şeirə bənzər nəsə "yazmışdı". "Yazmışdı"nı dırnaqda verdiyimə görə qınama, sözümün canı var. Sonra o şeirə bənzər nəsəni sufi şeiri kimi təqdim eləmişdi. Və dalınca millətə sufizmdən, təsəvvüfdən dərs deməyə başlamışdı. Mən bu dərsdən faydalanmasam da, susmağa üstünlük verdim. Çünki mən səhər əlinə qələm alıb günorta roman yazanlardan deyiləm. Bilirəm ki, sən də deyilsən. Elə ona görə də söhbətimiz tutur. Ən azından kimlərsə oturub səhərki yazısında kimi söyəcəyini düşünəndə sən də, mən də oturub tərcümələr edirdik. Bu tərcümələri "iynə ilə gor qazmaq" da adlandırmaq olar. Səninlə Cəlil Cavanşirin təqdimatından çıxandan sonra getdiyimiz çayxanada əməlli-başlı söhbət elədik. Mən səni bir daha kəşf elədim. Sən əslində indiyə kimi susub sadəcə ortaya bir-birindən maraqlı əsərlər qoymaqla sübut eləmisən ki, sən Kənan Hacısan. Vəssalam!
Sən narahatsan, daim axtarışdasan. Yeni nəsə, yeni nəsə, daha da nəsə... Şeir, hekayə, roman, tərcümə... İçindəki təlatümü boğa bilmirsən. Məncə, boğma! Və heç boğmağa da çalışma! "Ezamiyyət" hekayəndəki Yusif necə xaricə uçacağı təyyarəyə aldığı bileti cırıb atmışdısa, sən də elə içindəki təlatümü çıxar at içindən! Çıxar at deyəndə ki, ona istiqamət ver! O, özü hara gedib çıxacağını bilər! Sənə uğurlar!
Oktay Hacımusalı
Комментариев нет:
Отправить комментарий