Barat Vüsalın dözümsüzlüyü…

 Hikmət Carçılı

...Mən yazmağa yeni yeni başlayanda, ilk ürək çırpıntılarımı ağ kağız üzərinə köçürəndə bütün qazaxlılar kimi Səməd Vurğuna oxşamağı göz önünə almışdım ki, mən də mütləq Səməd Vurğun olmalıyam; mən də Azərbaycan şeiri yazmalıyam, mən də onun kimi bir qıza vurulub eşqimin daşa dəydiyini görüb yanğılı – yanğılı şeirlərlə camaatın könlünü bulandırmalıyam, mən də onun kimi Puşkindən tərcümələr etməliyəm, “Ulu Öndər” adına mükafata layiq görülməli və ən nəhayət prezidenti mədh edib xalq şairi adını almalıyam.
Və mən bütün qazaxlılar kimi düşünüb də Barat Vüsalın iqamətgahına getməyə bilməzdim. Mənim oraya getməyim də Səməd Vurğunla bağlı oldu. Qazaxın simvolu Səməd Vurğunun 100 illik yubileyi münasibətilə keçirilən tədbirlərin birində onunla tanışlığımız başladı.

Və o gündən etibarən Qazax rayonunun sanki dahi kimi qəbul etdiyi Barat Vüsalın dizinin dibini kəsdirməyə. Necə deyərlər mən həm də o gündə etibarən özümü artıq bir dahi yazarın nəzələri altında yetişməkdə olan gələcəkdə ədəbi aləmdə öz sözü olacaq bir yazar kimi bala-bala yazmağa başladım.
Nə yazırdım el basa-basa Çaylı kəndindən rayon mərkəzinə Barat Vüsalın hüzuruna gəlirdim. Oxuduğum şeirlərin əksəriyyətini daxilində səmimiyyət yoxdur deyə neçə dəfə mənə cırdırıb atdırıb ki, bala o şeirdə ki, səmimiyyət olmadı, o şeirdə ki, söz oyunu olmadı, o şeirdən ki, Səməd Vurğun şeirinin iyisi gəlmədi apar ocaq çatanda vur gözünə ki, ocağını alışdırsın.
Dediyim kimi Baratın gənc şairlərə (onun sözünə böyük bir dühanın dilindən tökülən dür kimi baxanlara) əsas məsləhəti Hüseyn Arif səmimiyyəti, Səməd Vurğun dilinin şirinliyindən qaçmamaq olub. Belə götürəndə ədəbiyyatda dil, səmimiyyət gözəl şeydir. Bunun üçün Barata minnətdar olmaq olar ki, bizdən (mənim kimi hər şeir yazanda hüzuruna qaçan gənclərdən) ədəbiyyatda əsas amil kimi qəbul olunan şeyləri məsləhət görüb.
Lakin, belə bir sual verək ki, AYB-nin Qazax zona filialının sədri, Xəlil Rza Ulutürk mükafatını almış, Qazax toylarının gülü-çiçəyi, şairi Barat Vüsal tələb etdiyi səmimi şeiri və yaxud məqaləni biz gənclərdən hər hansımız yazan zaman dözə bilirmi?

Gəlin, oradan başlayaq ki, mənim bu sualı verməyimə səbə olan zad nə oldu, necə oldu ki, mən Baratın səmimiyyətə dözümsüzdür qənaətinə gəldim. Əhvalat belə olub. Saytların birində “halına ağlamaq lazım Qazax yurdunun” sərlövhəli bir yazı yazmışdım ki, əslində Qazax şairlərinin qələminin bir orduya bərabər olduğundan danışılsa da, burada vəziyyətin heç də Bakıda yaşayan qazaxlı ziyalıların təqdim etdiyi kimi parlaq deyil. Misal üçün, filial zəif işləyir, Barat Vüsalın apardığı iş fəaliyyətində razı deyiləm, yazılan yazılar sadəcə aşıq ədəbiyyatının şeir janrlarında ola bilir, ondan o yana getmir, heç ildə bir dəfə bir şairin belə kitabı çıxmır, kitabı çap olananlar da nəşriyyatın pulunu sələmçilərə ağız açıb sələm almaqla verir.
Buna misal olaraq çox uzağa getməyəcəm. Mən özüm qonşumuzdan sələm götürüb çap etdirmişdim kitabımı. Mənim kimi neçə bədbəxtdə Baratın və Bilal Qocanın (filialın ədəbi məsləhətçisi) qandırmalarına uyub kitab çıxarmağa qalxmışlar...
Bu yazı çıxandan üç ay sonra məni filiala çağırdılar ki, bu nə yazıdır yazmısan. Bizim əməyimizi niyə yerə vurursan. Adam belə edərmi, bəs biz sənin şeirlərini dinləmişik öz məsləhətlərimizi vermişik, hətta bizim məsləhətlərimizlə və mənəvi dəstəyimizlə sənin kitabın çıxıb.

Söhbət buraya gələndə heç cür dözə bilmədim. Bomba kimi açıldım nə açıldım. Təxminən bu sözləri dedim ki, mənim kitabım çıxmamalıydı, siz dönə-dönə təriflədiniz, bir sözlə qandırdınız ki, pay atonan ayə, sən dahiymişsən,səndən hələ bizim filiala gəlməyib. Kitab çıxandan sonra isə oxuyanlar dedilər ki, bu kitab çox zəifdir və hətta bu kitabda elə şeirlər getmişdir ki, gələcəkdə həmin ş.eirlərin mənə minus ola biləcəyini də nəzər və diqqətimə çatdırdılar. Sizə şeir oxumağıma və məsləhət almağıma ( elə məsləhətlər ki, bir çoxu məni hələ də məni yaşda gənc yazarlardan geridə qoyur) gələndə isə mən şeir oxumağa, ədəbi məsləhətlər almağa qaz idarəsinə və yaxud dəlixana müdirinin yanına gedəsi deyildim ki. AYB-nin filialına gəlməliydim da.

Budur, səmimiyyətə dözümsüzlüyü Barat Vüsalın.

Bu söhbətlərdən sonra evə zəng etmək, məni yanımaq.. Nə bilim filan, filan....