Əsəd Qaraqaplan
“Üçüncü hissə” hekayəsinin
halı
Qapının zəngi çalınanda,
Me, yeni hekayəsinin üçüncü hissəsini yazmağa hazırlaşırdı, gələn həmin
qadınıydı, buna əmindi.
Men son vaxtlar bütün dost-tanışlarından, yaxınlarından
uzaqlaşıb, tək, çoxlarına yeknəsək görünəcək həyat yaşayır, öz düşüncələrinin,
xəyallarının arxasıyca getməyə çalışırdı...
bəzən hər kəsdən uzaqlaşmasının səbəbini özünə bir türlü başa sala bilmirdi, sadəcə onu duyurdu ki, hər kəsdən qaçmaq, uzaqlaşmaq istəyir, bəzən də düşünəndə ağlına belə bir fikir gəlirdi ki, ətrafındakılar onu sevmir, sadəcə ona qarşı mərhəmət hissi duyurlar, Men də bunu görəndə özünü zəif, zavallı, yazıq birisi kimi hiss edir və içdən sarsılırdı, odu ki, son zamanlar həyatda mərhəmətli olmaqdan daha çox, ədalətli olmağa çalışır, ətrafındakılardan da yalnız bunu gözləyirdi…
bəzən hər kəsdən uzaqlaşmasının səbəbini özünə bir türlü başa sala bilmirdi, sadəcə onu duyurdu ki, hər kəsdən qaçmaq, uzaqlaşmaq istəyir, bəzən də düşünəndə ağlına belə bir fikir gəlirdi ki, ətrafındakılar onu sevmir, sadəcə ona qarşı mərhəmət hissi duyurlar, Men də bunu görəndə özünü zəif, zavallı, yazıq birisi kimi hiss edir və içdən sarsılırdı, odu ki, son zamanlar həyatda mərhəmətli olmaqdan daha çox, ədalətli olmağa çalışır, ətrafındakılardan da yalnız bunu gözləyirdi…
Bu haqda düşünəndə bəzən ağlına oxuduğu romandan bir
fikir gəlirdi: «əsl güclü adam mərhəmət və şəfqətdən yüksəkdə durmalıdı, bu
hisslər kölələrin yaratdığı yeraltı mağaralarda doğmuş, yalnız zəif və bədbəxt
insanların nəsibi olmuşdu» …ama son vaxtlar başa düşməyə başlamışdı ki, heç kəs onun istədiyi kimi ola
bilməz… Men bununla öz bədbəxtliyini duyur, qəribə olsa da, bundan zövq alır,
özünü bu cür daha xoşbəxt və özgür hiss edirdi.
Belə anlarda, indiki halıyla üst-üstə düşən bir fikri
də xatırlayardı; «…bu dəqiqə möhkəm bir qənaətə gəlmişdi ki, öz mühitindən
aralanmasaydı, kitab bilikləri və özlərini ondan yüksək bilən adamların dalınca
düşməsəydi, daha da bəxtiyar olardı»… ama indi bu fikirlərin elə də önəmi yox
idi, bütün bunlar olub keçmiş, geriyə yol qalmamışdı…
Son vaxtlar bu qadından başqa heç bir tanışı və
yaxını Menin qapısını açmırdı, odu ki, qapını açmağa tələsmirdi.
Əvvəlcə yarımçıq əlyazmasını qatlayıb köhnə
kitabların arasına qoydu, sonra stolun üstündə axşamdan qalma çirkli qabları,
içki şüşələrini, siqaret kötükləri ilə dolu külqabını mətbəxə apardı, bu mənzərəni
görən adam, həməncə axşam burda qonaqlıq olduğunu anlayardı, ağ siqaret kötüklərinin
bəzilərində qırmızı dodaq boyası izlərini görən burada bir qadının olduğunu da
təsdiqlərdi…
Men bütün bunları ona görə yığışdırmırdı ki, gələn
qadın bundan şübhələnə bilər, yox, ona görə yığışdırırdı ki, qapını açmağa tələsməsin,
bəlkə qadın evdə adam olmadığını zənn edib, çıxıb gedər deyə.
Ama heç də Onun düşündüyü kimi olmadı, qadın inadla
qapının zəngini basır, elə bil onu təqib edən kimlərdənsə yaxa qurtarmağa
çalışırdı…
O, qapını açanda qarşısında dayananın əvvəlki qadın
olduğuna inanmadı, indi onun gözləri sevincdən par-par yanırdı... əvvəllər həmişə
bu evə gələndə üzündə bir qorxu, təlaş, dərin rahatsızlıq ifadəsi olardı, indisə
universiteti bitirib diplomunu alan tələbə kimi sevinir və özünü çox sərbəst,
rahat hiss edirdi, əlində tutduğu kağızları da diploma bənzətmək olardı, ancaq
O, qadının əlindəki kağızların nədən ibarət olduğunu da anladı; boşanma ərizəsi
və onun təsdiqini sübut edən sənədlər toplusuydu.
Qadın özünü çox sərbət aparırdı, hətta dəvət gözləmədən
içəri girmək istəyirdi, ama əvvəllər gələndə qapıda durar, içəri dəvət olunanda
da bir müddət tərəddüd edərdi, otağa girdiyində də özünü sərbəst apara bilməzdi,
yalnız yataqda, Menin əli bədənində gəzişəndə özünü sərbəst aparar, qorxusu, təlaşı
yox olardı, yataqdan qalxarkən getməyə tələsər, eyni qorxu-təlaşla evdən
çıxardı.
İndi həmin qadından əsər-əlamət qalmamışdı, üzünün
ifadəsindən, elə bil Menə demək istəyirdi ki, “bax, sonunda mən yenidən sənə
qayıtdım, özü də bu dəfə qəti və ömürlük, al məni, öz qadının elə, səndən başqa
heç bir kişiyə könül verə bilməyəcəyimi sonunda anladım... düzdü, bu, mənə asan
başa gəlmədi, mən bununçün səni atıb getməli, sözün əsl mənasında, bir həyat məktəbi
keçməli oldum, ama yenə səni unutmadım, ərdə olduğum zamanlar səninlə yaşadığım
anları da ərimə xəyanət hesab etmədim, çünki mənimçün əsl xəyanət ərinə deyil,
sevdiyinə xəyanətdi, mən də bundan zərrə qədər vicdan əzabı çəkmirdim, necə ki,
indi də çəkmirəm, ancaq yox, indi sənə etdiyim xəyanətə görə vicdan əzabı çəkirəm,
artıq buna da son vermək üzrəyəm, mən sənə qovuşmağa, xoşbəxt olmağa gəlmişəm…
bax, mən sənə bir vaxtlar deyirdim ki, bəzən belə şeylərdə adam heç düşünmək də
istəmir, elə mən də düşünmədən sənə gəldim, burda düşünməyə də ehtiyac yox idi,
biz bir-birimizi sevirik, bu, mənə bəsdi…”
Qadının sevincdən parlayan gözlərindən bu fikirlər
oxunduğu zaman, Menin ağlı yeni hekayəsinin üçüncü hissəsinin yanında idi,
hekayənin sonluğunu fikirləşir, işlədəcəyi ifadələri, yazacağı sözləri çək-çevirə
salır və epizodların nə dərəcədə tutarlı olacağını düşünürdü.
Bəlkə bu hekayəyə görə çoxu Meni qınayacaq, əxlaqsız,
vicdansız adlandırıb lənətləyəcəkdi, ama bu, vecinə deyildi, çünki Men kim
olduğunu bilir, heç vaxt özgələrin mənasız fikriylə razılaşmır, ətrafına görə
yaşamaqdan daha çox, başqalarının “əxlaqsızlıq” adlandırdığı kimi yaşamağı
üstün tuturdu, belə anlarda Men yaxşı başa düşürdu: “özgəsinin ağlıyla həqiqəti
danışmaqdansa, öz ağlınla yalan danışmaq daha yaxşıdı”… lakin bütün bunlara hələ ki, əsas yox idi, hələ
hekayə bitməmişdi, nə vaxt çap olunacağı da məlum deyildi…
Bu qadının qəfildən gəlib çıxması hadisələri özündən
asılı olmayaraq canlandırır, düşüncələrinə yeni rəng qatırdı, bunları düşündükcə
sevinci artır, həyata bir yazar olaraq daha çox yırtıcı baxışlarla baxdığından
üzündə təbəssüm oyanırdı, qadına isə elə gəlirdi ki, Men onun gəlməsinə sevinir
və nəhayət, öz xoşbəxtliyinə nail olub.
Bu qarşılaşma qatillə qətlə yetirilənin, yəni caniylə
qurbanın hadisədən qabaq qarşılaşmasına bənzəyirdi, qurban caninin qapısına öz
ayağıyla gəlməklə caninin onu öldürməyəcəyinə, bağışlayacağına inanır, onun
üzündə təbəssüm görüb, onların barışığına və hətta dostluğuna da ümid edirdi, yəni
ölənlə öldürənin dostluğu… qatilin də üzündə ona görə təbəssüm oyanır ki,
“ovunun” özü öz ayağıyla gəlməsinə sevinir, işini asanlaşdırdığına görə ürəyində
qurbanına minnətdarlıq duyurdu, bu da qurbana elə görünürdü ki, hər şey
düşündüyü kimi gözəl olacaq…
Ama burda ciddi fərqlər də vardı, məsələn, Menin
qatilə oxşarlığı həyata yazar olaraq yırtıcı baxışlarla baxmağındaydısa, fərqi
heç vaxt qatil olmaq istəmədiyində, öldürməyi zəiflik saymağında, qadına qarşı
çalışdıqca ədalətli davranmaq, ona laiq olduğu qiyməti verməyə çalışmağında
idi... qadının da “ova” oxşarlığı bütün həyatını, xoşbəxtliyini Menin yanında
görməyində idisə, fərqi də heç vaxt “ov” olmayacaq bir yaşantıya, düşüncəyə
sahib olmasında, Menə məlum olmayan daha başqa qaranlıq tərəflərindəydi…
Menin fikri hələ də yarımçıq qalmış hekayəsinin
üçüncü hissəsinin yanında idi, birdən ağlına maraqlı bir fikir gəldi; mərhumun qatilin
qapısına öz ayağılayla gəldiyi kimi, mövzu da özü öz ayağıyla onun qapısına gəlmişdi,
deməli, Men yarımçıq qalmış hekayəsinin üçüncü hissəsini yazmaq üçün əsl olayla
qarşılaşmışdı... ama burda bir məsələ də var idi; indi Men düşünürdü ki, necə hərəkət
etsin, bu həm yazıda, həm də həyatda inandırıcı olsun, odu ki, qadın bu xoş
şeylər haqqında düşünəndə, Men da bu barədə düşünür və qərar qəbul etməyə
çalışırdı.
Ama bir hal da var idi ki, Men son vaxtlar əsl sərgərdan
həyat sürür, içir, çəkir, fahişələrlə gəzir, bir sözlə, heç vaxt sınaqdan
keçirtmədiyi bu yaşamın da “dadına” baxmağa çalışırdı... onun artıq sevgi haqda
təsəvvürü də dəyişmiş, ağlı hisslərini üstələmişdi, – bəlkə də yaşadıqlarından
soyuqqanlı olmuşdu, – Men daha qadınlara pərəstiş etmirdi, tez-tez evinə gətirdiyi
qadınlar onun gözündə qadınları adiləşdirirdi.
Bir də bu cür yaşamağa istəyərək başlamamışdı, Menin
bu duruma düşməsinin səbəbkarı da qadınlar idi, onları evinə gətirib başına min
cür oyun açmaqla, gözündə adiləşdirməklə sanki onlardan qisas almaq istəyirdi,
çəkdiklərinin müqabilibdə, Men də qadınlara çəkdirmək istəyirdi.
Ama indi qarşısında duran qadın təsadüfi qadınlardan
deyil, tələbəlik illərindən bütün varlığıyla sevdiyiydi... bu da var idi ki,
Menin xəstəhal yaşamına səbəbkar olan qadınlardan biri, bəlkə də birincisi bu qadın idi,
onların son vaxtlar tez-tez görüşmələri də ruhi ehtiyacdan daha çox, bəlkə fiziki ehtiyacdan doğurdu... belə halda
tez-tez düşünürdü ki, bu qadın onu atıb getməsəydi, Men də bu cür həyat keçirməyəcəkdi
yəqin...
Birdən Menin beynində yeni bir fikir doğdu, fikirləşdi
ki, axı deyirlər, sevgi axırda qalib gəlir, görəsən, bu, doğrudanmı belədi...
yoxsa indi qarşısında dayanan qadın bunun əyani sübut deyilmi... “yox, əgər,
doğrudan da, sevgi axırda qalib gələcəkdisə, niyə bu qadın məni atıb getdi, mənim
bu cür miskin həyat seçməyimin səbəbkarı
həm də o, deyilmi... yox, yox, sevgi başlanğıcda qalib gəlməlidi... ama bir məsələ
var ki, bu qadın məni həqiqətən sevir, əgər belə olmasaydı evliykən nə mənimlə
görüşər, nə də həyati risk eləyib ərindən boşanıb yenidən mənə dönərdi... ancaq
onun mənimlə görüşməsi, ərindən ayrılıb yenidən mənə dönməsi məni həqiqətən
sevməsi anlamına gəlirmi... bəlkə o, məni sevdiyi üçün deyil, ərini sevmədiyindən,
ondan uzaqlaşmaq istədiyindən yenidən geri döndü... bəlkə də...”
Men beynini qarışdıran bu ziddiyyətli fikirlər
arasında qəti bir qərara gələ bilmirdi, ama necə olsa da, bir qərara gəlməliydi,
artıq vaxt keçir, qadın da qapının astanasında onun dəvətini gözləyirdi, öz
xoşbəxtliyinə nail olduğuna şübhə belə etməyən qadın, sanki bu halıyla, bu
duruşuyla illərlə durub Meni gözləyə bilərdi, vaxtın uzanmasından, dəvətin
gecikməsindən qəti rahatsız olmadan yalnız qəbul olunmağı gözləyir, Men də bunu
yaxşı duyurdu, lakin daxilindəki ikili fikirlər Meni qadının arzusunu həyata
keçirtməyə tələsdirmirdi.
İndi özü də çaş-baş qalmışdı, bu halı Menə ilk dəfə
bu qadına, hələ bu qadın qızkən, aşiq olduğu vaxtları xatırladırdı, onda da bu
hisslərin nə olduğunu anlamır, çaş-baş qalırdı... ama o zaman Meni çaşdıran
saf-təmiz sevgi hissləri idisə, indi bu dolaşıq vəziyyətə salan saf-təmiz hisslərdən
əsər-əlamət belə olmayan qarışıq fikirlər idi... Men indi, sözün əsl mənasında,
hisslə ağıl arasında çırpınır, hansının daha önəmli olduğunu ayırd etməkdə çətinlik
çəkirdi, axşamkı içkinin təsiri hələ getməsə də, bu dolaşıq fikirləri
aydınlaşdırmaqda Menə mane olan bu deyildi, bəs nəydi... hələ də çıxılmaz
haldaydı...
Birdən Men qəti qərar çıxaran hakim kimi, hərəkət etməyə
tələsdi, tərəddüdsüz-filansız, vicdan əzabı çəkmədən qapını açdığı kimi də
qadının üzünə bağladı, bu vaxt dərindən bir ah çəkib rahatladı, üzündəki təbəssüm
də əsl sevincə çevrildi, elə bir sevincə
ki, hətta bu dəqiqə otaqda oynaq bir musiqi səslənsəydi əl-qol açıb oynaya da
bilərdi...
Qapının arxasını bərkirdikdən sonra bayırdan gələn
qadın fəryadına fikir vermədən, sevinə-sevinə yazı masasının yanına qaçdı,
oturub yarımçıq qalmış hekayəsinin üçüncü hissəsini yazmağa başladı...
Комментариев нет:
Отправить комментарий