Akif
Abbasov
-Əliş, bilirəm, deyəcəksən ki, gecdir, axşam saat 10-dur. Bu vaxt göy-göyərti olmaz. Olsa da büzüşüb-durub. Nə edim, Əliş, başım dolma bükməyə qarışdığndan göy-göyərti almaq yadımdan çıxıb. Göyərtisiz dolmanın nə ləzzəti?
Əlikram ayağını soyunmaq istəyəndə Qızxanım onun başının üstünü aldı:
-Əliş, başına
dönüm, bir dəstə göy soğan, vəzəri, reyhan, bir də turp al, qayıt.
Qızxanım adət
etmişdi. Əlikrama Əliş deyirdi, elə Əlikram
da onu Xanım çağırardı.
Əlikram: “Xanım...
“
O nəsə demək,
narazılığını bildirmək istədi, Qızxanım imkan vermədi, şirin dilini işə saldı:
-Əliş, bilirəm, deyəcəksən ki, gecdir, axşam saat 10-dur. Bu vaxt göy-göyərti olmaz. Olsa da büzüşüb-durub. Nə edim, Əliş, başım dolma bükməyə qarışdığndan göy-göyərti almaq yadımdan çıxıb. Göyərtisiz dolmanın nə ləzzəti?
Əlikram istədi
desin ki, “Xanım, eybi yox, mənim qəbulumdur”, Qızxanım imkan vermədi ki, o
sözləri dilinə gətirsin:
-Üzə vurmasan da,
yenə ağız burnunu əyəcəksən. İndi Bəhlul da gələcək, o da şam etməyib. Gələndə
iki kiloqram kartof da al. Sabaha
lazımdır. Getməyinə gedirsən, quru soğan da al, gətir. Bir də kimdir ondan ötrü
çölə-bayıra çıxan. Düzdür, soğan var, amma azdır, sabah, o biri gün onsuz da
almalısan. Uzağa ha getməyəcəksən. Həyətdə
Kazımda yaxşı göyərti də, kartof-soğan da olur.
Qızxanım sifarişlərinin sayını artırmasın deyə Əlikram
tez özünü çölə atdı. Günorta yediyinin üstündə idi. Bərk acmışdı. Kazım köhnə
taxtadan, dəmirdən tapıb bir əldəqayırma dükan-bazar düzəltmişdi. Burada
mer-meyvə, çörək, qatıq, süd, göy-göyərti və hər nə gəldi satırdı. İnsafən, tərəzisi
də düz idi. Əlikram Kazıma arxayın olub həyətə düşmüşdü. Amma dükan tərəfdən
işıq gəlmirdi. Əlikram öz-özünə fikirləşdi: “Yəqin işıqları sönüb, dükanda
elektrik xətləri hər necə gəldi çəkilmişdi. Montyor özünü yetirənə kimi şam
yandırardı. Onunçun nə fərqi var? Təki alveri getsin.
Əlikram ümidlə
yaxınlaşdı. Yox, dükan-bazar bağlı idi. Ətrafdakılardan soruşdu. Dedilər ki,
qardaşı öz oğluna toy edir, Kazım toydadır.
Əlikram kor-peşman geri
döndü. Bir istədi evə qayıtsın, amma fikirləşdi, düz, ya əyrı arvad iş
tapşırıb, qan-qaraçılıq olacaq. Əlini yelləyib pay-piyada o biri dayanacaqdakı əldəqayırma
dükan-bazarlara sarı üz tutdu. Çox olsa, yarım saat vaxtı gedəcəkdi...
...Artıq bir saat keçmişdi.
Əlikram qayıtmaq bilmirdi. Bəhlul gəlmiş, gözləməyə səbri çatmamış, şam
etmişdi. Qızxanım da ona qoşulub yeməyini yemişdi. Nə qədər gözləyəcəkdilər?!.
On ikinin yarısı idi. Kazımın bazar-dükanına gedib-qayıtmaq uzağı iyirmi dəqiqə
vaxt aparardı. Amma Əlikram gəlib çıxmaq bilmirdi ki, bilmirdi. Qızxanım narahat halda Bəhlula baxdı. Anası
bir söz deməsə də, Bəhlul onun qırımından başa düşdü: Qızxanım istəyir ki, o,
atasının dalınca getsin.
Bəhlul ayağını
geyinirdi ki, qapının zəngi çalındı. Əlikram idi. O, qucağında kağız torba içəri
girdi. Torbanı Qızxanıma uzatdı. Qadın aldı. Əlikram nəfəsini dərib otağa
keçdi. Pərt idi. Qızxanım gəlib qarşı stulda əyləşdi. Gözlərini Əlikramın sifətinə
zillədi. Yəni: “Əliş, danış görək haralarda qalmısan?!”
Demə...
Əlikram bir-iki
kiloqram kartof, göy-göyərti aldı. Fikirləşdi ki, quru soğan hələ ki var, sonra
Kazımdan alar. Odur ki, geri döndü. Kağız torbaya belı bağlı olmadığından onu
qucağına aldı. Bir də görürdün güc düşdüyündən kağız torba alt hissədən
cırıldı, aldıqların da gəldi yerə. Sonra da gəl yerə əyilib onları yığ, həm də
torban olsa. Olmayanda qalırsan ətrafa boylana-boylana. Ona görə Əlikram möhkəm
parçadan bazarlıq torbası tikdirmişdi. Özü ilə gəzdirərdi. İndi bazarlıq söhbəti
qəflətən ortaya çıxdığından onu götürməmişdi.
Saat on ikiyə işləyirdi.
İşıqlar sönmüşdü. Əlikram ətrafına göz gəzdirə-gəzdirə gedirdi. Birdən
qarşısına üç nəfər cavan oğlan çıxdı. Onlar ucadan səsləndilər:
-Dayan!
Əlikram ayaq
saxladı.
-Əlindəki torbanı
ver.
-Neyləyirsiniz? -
deyib kağız torbanı daha bərk-bərk özünə tərəf sıxdı.
Bunu görən gənclər
onun üstünə yeridilər:
-Demədik bəri ver.
-Kartofdur, göydür,
göyərtidir...
Cavanlardan biri
dişini ağardaraq:
-Necə kartof, necə
göy-göyərti olduğunu bilirik...
Kağız torbanı
dartaraq onun əlindən aldılar və götürüldülər.
Əlikram onların
ardınca baxa-baxa qaldı. İndi arvada nə cavab versin?! Necə desin ki,
tapşırdıqlarını almamışam. Əvvəla, almamısansa – niyə? İkincisi, bəs bu müddətdə
harada küllənirdin? Desə ki, almışdım, əlimdən qapıb qaçdılar, arvad buna inanmayıb deyəcək – üç nəfər
cavan oğlanın nəyinə gərəkdir iki kilo kartof, 3-4 dəstə göy-göyərti? Ya da deyəcək
gör nə qədər əfəlsən ki, torbanı əlindən alıb qaçırlar. Əlqərəz, bütün dəlillər
onun əleyhinə idi. Lap mat-məəttəl qalmalı iş idi. Doğrudan da, nələrinə lazım
idi o kağız torbadakılar???
Dilxor olan və həm
də acından nəfəsi kəsilən Əlikram səkinin qırağında əyləşdi. Bərk yorulmuşdu.
Gün ərzində adam nə qədər ayaq döyər?! Evdə də söz-söhbət bitib-tükənmir. Mürgü
vurur, evə getməyə tələsmirdi. Kimsə əlini onun çiyninə qoydu. O, başını
qaldırdı. Həmin gənclər idi. Kağız torbanı ona uzatdılar:
-Day-day, demə
düzünü deyirsənmiş, sənə inanmadıq. Elə bildik torbadakı pullardır, yalandan
üstünü kartofla, göy-göyərti ilə örtübsən. İndi çoxları belə edir. Adam
aldadırlar. Qorxurlar ki, oğrular ciblərini kəsərlər.
Qızxanım ərinin
hekayətinə qulaq asıb:
-Demədin ki, mən o
fərasətin yiyəsi deyiləm və olmayacağam da. Demədin ki, mənım cibimə pulu zorla
basırlar, çıxarıb özlərinə verirəm. Pulu üstümə atıb gedəndə də dallarınca
qaçıb qaytarıram. Heç olmasa belə deyəydin ki, bir də qabağını kəsməyəydilər.
Akif
Abbasov,
pedaqoji elmlər
doktoru, professor,
Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyasının
həqiqi üzvü,
Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin üzvü
Комментариев нет:
Отправить комментарий