QABBAR HAFİZ

 Bəxtiyar Hidayət

 İndiyəcən xeyli şeirimi yandırmışam. Birdən ələ keçər, şeiri bilən adamlar baxıb güləllər axı. Və o şeirlərin içində biri də vardı ki Səməd Vurğunun təsiri ilə yazılmışdı-“Yadıma düşdü”.

O şeirdə bir yer vardı: "Kəndimin qoç oğlu Qabbar Hafizin/ Tüfəngi, darağı yadıma düşdü".

 Toyların birində Qabbar Hafiz  şeir deməyimi xahiş etdi. Anladım ki məhz o şeiri deməyimi istəyir. İçib daim toyda hind mahnısı “Qabbarsink”i oynayır Qabbar Hafiz. Və o toyda anlamışdı ki lağ edirlər ona. Son dövrlər içkiyə aludə olub. Bir “Çibuş” dəyərində olmayan adamlarla da harda gəldi, hansı araq oldu-oldu içir. Kimlərinsə xətrinə dəyir və s. Xüsusən də toyda beyninə “Qababrsink” düşdümü daha zakaz-zad gözləmir. Gərək hamı gözləyə ki Qabbar yorulacaq.

 Elə üzdən də Qabbara oxşayır. Amma o mənfi qəhrəman deyil. Onun kimliyini bilmək istsəniz yalnız bu fakt kifayət deyilmi-adam bəlkə də 40-dan çox erməni öldürüb. Bəlkə də lap çox. Bir dəfə topu elə atıb ki erməni əsgərlərinin çörək növbəsinə durduğu yerə düşüb.  Ermənilər adamın başına pul qoymuşdu. Amma indi arağa pul tapa bilmir özü.

  Mən o şeiri demədim. Nə bilim- o şeirə şeir deməyiə dilim gəlmir- yalnız buna görə. O da məndən o şeiri deməyimi xahiş də etmədi. Qıraqdan etdilər bu xahişi-amma yalandan and içdim ki o şeir yadımda deyil.

  Hələ uşaqkən onun çox qəhrəmanlıqlarını eşitmişdim. Adamın ömrü-günü davada keçib. Özü də ən çox da ermənilərlə. Bir dəfə də döyülməyib. Görüb çoxluqdu-birinin təpəsinə bir stulu çırpıb da aradan çıxıb. (Ən çox restolanlarda olub davaları) Qabbar o zamanlar inanırdı ki erməni qan gördümü tutulur, çaçıyır, özünü itirir.

 O qədər erməni döymüşdü ki, ilk vaxtlar müharibəyə də adi dava kimi baxırdı. Bir dəfə ermənilər yolu bağlamışdı. 7 km yol vardı bizim kəndə erməni kəndinin içindən keçməklə. Qabbar Aşağı Əskiparadan düşür yola. Yolda da erməni postu. Postda da bir saqqallı. Qərəz Qabbar çatır posta. Saqqalı ona baxır o da saqqallıya. Saqqallı silahlı o əliyalın. Saqqallı mat-mat baxa-baxa qalır. Qabbar postu keçir. Amma birdən geri qayıdıb deyir- “kurit yest?”.

 Deyir dedim elə bilər qorxub eləmişəm. Erməni də buna bir siqaret verib yenə mat-mat baxır. Sonralar  həmin kəndin erməniləri danışırmışlar ki saqqallı elə bilib Qabbar kəşfiyyatçıdı-arxasınca da dəstə zad gəlir.

   Bizim kəndə gələn işıq xətti də erməni kəndndən keçirdi. Demək olar ki aylarla qaranlıqda qalırdıq. Bir gün xəbər çıxdı ki Qabbar  içib erməni kəndinə gedib. Ağlayan kim, başına döyən kim. Bir xeyli vaxtdan sonra gördük budu-Qabbar gəlir gülə-gülə. Sonra da hamiya rişxəndlə-qorxdunuz?

Demə erməni kəndinin mantyorunun evi kəndin qırağında imiş. Qabbar da gedib girib mantyorun evinə. Bir-iki də çırpıb erməni mantyoru. Və ona vaxt qoyub ki bu vaxta qədər işıq yanmalıdır. O vaxt da ki Qabbarın bizim kəndə çatmasına hesablanıbmış. Və bir azdan işıqlar yandı.

  Bir dəfə ermənilər Kazım körpüsünün yanı deyilən yerdə yolu partlatmışdılar. Mən özüm Naməddin adlı bir kəndçimizlə uzaqdan partlayış yerinə baxdım. Hiss olunurdu ki yoldan maşın keçə bilməz. Bunu da gəlib kənddə danışdıq. Inanan da oldu-inanmayan da. Qababr da gəlib ora çıxdı. Və dirəndi ki kişisiniz gedək baxaq. Ikimiz də bunun dalınca düşdük. Bunda da bir “uçebni” avtomat. Gəlib çatdıq Kazım körpüsünə. Dediyimiz düz çıxdı. Amma Qabbar dirəndi ki gərək baxaq görək yolu nəynən partladıblar. Kabeli tapmaq lazım. Tapdıq da. Qabbar əl çəkmədi ki kabeli aparaq kəndə- yayda balıq tutacam. Bə cəhənnəm aparaq dedik. Amma dirəndi ki yox-hələ ölçün bəlkə mənim evimdən heç çaya çatmır. Ölçdük-52 m. Hə çatır-sürüyün dedi. Kabeli sürüyürdük ki part-bir güllə. Hərəmiz bir yerə sindik. Qabbar elə yoldaca durub erməni kəndinə güllə atırdı. Sonra atışma dayandı. Biz kabeli atmışdıq. Amma Qababr əl çəkmədi- kabeli də götürdü. Sən demə ilk gülləni də o atıb. Erməni postundan işıq gəlirmiş. Yoxlayıb ki görüm işığı keçirə bilirəmmi.

  Kəndimizdə sovxozun ilanyalı ot tayaları yanmışdı. Məcbur qalıb mal-qaranı camaata payladılar. 10 illik bir döllük buğa vardı. Heç kim yaxın getmək istəmirdi. Qabbarın da heç bu pay-püşdə iştirak etmək ağlına da gəlmir. Birdən eşidir ki camaat birtəhər buğanı kəsmək istəyir. Gəlib buğaya sahiblənir. Sonra da buğanın başına torba keçirib kənddən çıxarmaq istəyir meşə yolu ilə. Camaat etiraz edəndə də qranatın “zapal”ını çəkir. Və beləcə də 7 km yolu bir əlində hazır qranat, bir əlində də bir tonluq dəli bir buğa gəlib çıxır Aşağı Əskiparaya. O buğanın pulu da əlbəttə ki son qəpiyinə kimi yeyib-içməyə xərclənir.

Qabbar beləcə əlində qranat şox keçmişdi bu meşə yolunu. Nə qədər adamı da inandırmışdı ki qorxmayın, bu qranat partlasa qarşıya çıxan bütün erməniləri qıracaq. Beləcə də nə qədər adam sağ-salamat kənddən çıxmışdı.

   Di gəl ki Qababrın bir sürü qoyunu qaldı kənddə. Deyəsən başqa bir kimsənin mal-qarası qalmadı kənddə. Qababrın heç ağlına da gəlmirdi ki kənd ermənilərə qala bilər. Hələ 03 markalı maşını da qaldı kənddə. Bu yeganə maşın idi ki kənddə qalırdı. Qabbar amma nə qədər adamın maşınının kənddən çıxmasına yardımçı olmuşdu. Hələ üstəlik bir Ural markalı maşını da qaldı kənddə. Bu da belə olmuşdu-rus ordusu kənddən çıxanda Qababr dartıb ordunun əlindən almışdı o boyda Uralı. Özü də sanki eşşək örükləyirmiş kimi gətirib evinin yanındakı işıq dirəyinə “örükləmişdi”.

 Müharibə vaxtı Qazaxnan bir adı-sanı vardı Qababrın. Bir dəfə də bir erməni kəşfiyyatçısı bizimkilərdən  üç nəfəri yaralayıb qaçır. Qabbar da düşür bunun dalınca. Yaxın məsafədən bir xeyli qaçarağa bir-birinə güllə atırlar. Axırda Qababr vurub öldürür erməni kəşfiyyatçısını. Bax ondan sonra sanki həyatdan küsdü Qababr. Qababrı bir xeyli incitdilər ki hanı bunun tapançası. Ad da oldu hansısa bir komandirin-guya ermənini bu tutub. O kopolu da kimmişsə çox məhşur adammaış. Əfqan müharibəsində iriçinli zabit olubmuş.

 Ondan sonra Qabbar başladı arağın küpünə girməyə. Nəşəyə də başladı hələ. Və sonralar da iki dəfə türmə yatdı nəşəyə görə.

Yoxsa Qababrdan ötrü döyüş nəmənə şeydi. Üzbəüz atışmaya da dava-dava oyunu kimi baxırdı Qabbar.

1992-ci il 8 iyun günü işğal olmuşdur bizim kənd-Yuxarı  Əskipara. Qabbar işğalsonrası kəndə də baş çəkmişdi. Öz-özlüyündə kəndi necə geri almaq olar plan qururmuş.14 iyun isə Aşağı Əskiparanın işğal günüdür. Həmin gün bizim kəndçilər də mühüm postların birində döyüşürmüşlər. Qabbar da orda. Döyüşün qızğın yerində gülə-gülə soruşur ermənilərdən-Anuş dururmu? Anuşu belə edim filan? Anuş da onların uzun müddət kənd soveti olmuş qadın.

  Sonra da başını səngərdən çıxarıb -10 dəqiqə perekur-deyir. Sanki ermənilər də “perekur” gözləyirmişlər. Və yaranmış vəziyyətdən istifadə edən Köçəsgərli Camal qranatatanın mərmilərini çatdırır Qabbara. Qabbar da bir meyidin başına yığışan ermənilərin topasına bir mərmi atır gülə-gülə.

 İçdımı gərək sonra saza qulaq asa, Bəhməndən şeir deyə. Bir dəfə də içib trasın ortasında. 10 dəqiqəyə kimi Qazaxda hərəkət dayanıb. Qabbar isə bir də ayılıb polis bölməsində. Və ayılan kimi:

-Axı nə üçüüün - deyə haray çəkib.

Bu o Qabbardı ki ermənilər yol bağlayanda o yolu açmaq üçün canından da keçərdi. Və heç erməninin yol bağlaması vecinə də olmazdı. 03-nü sürərdi yolun ağınnan. Hər dəfə də sağ-salamat məkana çatardı. Ermənilər onun maşınına güllə atmaqdan da qorxardılar. Amma indi öz içib yol bağlayır.

  Bax o belə Qabbardı. Inanıram ki belə adamlar sülh şəraitində özlərini çox pis hiss edirlər. Bunlarınkı davadı. Inan lap Fələstinə də gedər gülə-gülə Qabbar. Daha qol davası da eləmək olmur axı.  Ağsaqqal adamdı- ətrafını nəvələr bürüyüb.

 Həm də kimə bir şapalaq vurdun gərək polisə cavab verəsən. O dəfə Qababr “sukaların” bolluğundan şikayətlənirdi.

P.S. Məncə Qabbarın borcundan çıxa bildim.