Amerikada seçkilər bizim öyrəşdiyimiz qaydadan xeyli fərqlənirlər. Orada hökm sürən seçki sistemi müstəqil namizədləri seçkilərə buraxmamaq üçün ideal imkan yardır. Eyni zamanda bir namizəd öz rəqibindən az səs toplayaraq, qalib gələ bilər.Əslində Amerikada elə seçki sistemi qurulub ki, oranın siyasi həyatında yalnız seçilmişlər iştirak edə bilər.
Sizlərin diqqətinizə “Dünyanın ən demokratik ölkəsi”nin keçirilən seçkilər və onların əsl simasını göstərən bir neçə az məlum olan faktı çatdırmaq istərdik.
Niyə seçkilər həmişə çərşənbə axşamına təyin olunur?
ABŞ-da inkişaf etmiş ölkələr arasında seçicilərin fəallığı üzrə ən aşağı göstərici olduğundan, seçkilərin daha aktiv keçməsi üçün bir sıra addımlar atılmışdır.
1845-ci ildən başlayaraq çərşənbə axşamı prezident seçkiləri günü kimi təyin olunub.
XIX əsrin ortalarında ABŞ aqrar ölkə olmuşdur və heyvandarlara fermadan neçə-neçə kilometr uzaqlığında yerləşən seçki məntəqələrinə çatmaq üçün bəzən günlər tələb olunurdu.
Çərşənbə o vaxt bazarlıq, şənbə iş, bazar isə kilsəyə getmək günü idi. Ona görə yeganə optimal variant kimi çərşəmbə axşamı qalırdı.
Nevadada “hamıya qarşı” səs vermək olar
“Hamıya qarşı” qrafası seçki bülletenlərinə 1976-ci ildə salınıb və seçkidən seçkiyə ondan istifadə edən səs verənlərin sayı artır. Bu onların namizədlərə inamsızlığının göstəricisidir.
2010-cu ilin seçkilərində hamıya qarşı səs vermiş seçicilərin sayı rekord həddə çataraq, 2,5 % təşkil edib
Uduzaraq da ağ evə düşmək mümkündür
Raterford Heys 1876-ci və Corc Buş 2000-ci ildə öz rəqiblərindən az səs toplayaraq, ağ evə düşmüşdülər.
ABŞ-nın tarixində 4 dəfə elə olub ki, bir namizəd öz rəqiblərindən daha az səs toplayaraq seçkilərdə qalib gəlmişdir.
Bu ona görə baş verirdi ki, prezident seçkilərin qalibi ştatlardan seçilmiş xüsusi təmsilçilərdən ən çox səs almalıdır. Təmsilçilərin sayı ştatda yaşayan əhalinin sayından asılıdır.
Belədə prezident seçkiləri əslində 51 (50 ştat və Kolumbiya əyaləti) ayrı-ayrı seçki prosesindən ibarətdir və bütün xalqın yox, 270 təmsilçinin dəstəyini qazananm namizəd prezident “seçilir.”
2000-ci ildə Corc Buş Albert Qordan yarım million səs toplandığına rəğmən prezindent seçkilərində qalib gəlir. Lakin Buşu 271 təmsilçi dəstəklədi və bu da qalibiyyət üçün kifayət etdi.
Qeydiyyatsız səs vermək
Şimali Dakota ştatında qeydiyyatdan keçmədən səs vermək olar. Şimali Dakota bu cəhətdən “analoqu olmayan” ştatdır.
Orada qeydiyyat 1951-ci ildə ləğv olunmuşdur. Şimali Dakota ştatının rəsmi saytında isə bu orda yaşayan “kənd camaatının birliyi” (!) ilə əsaslandırılıb.
http://qafqaznews.com/
Комментариев нет:
Отправить комментарий